29.04.2015, 14:05
ARAÇ KİRALAMALARINDA KDV BEYANI
SMMM Ahmet BARLAK
ahmetbarlak3@hotmail.com
ARAÇLARIN KİRAYA VERİLMESİNDE SORUMLU SIFATIYLA KDV UYGULAMASI
Araçların kiralanması neden KDV’ye tabidir?
3065 KDV kanununun 1 maddesinin 3-f alt ( Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri), bendi gereği olarak mal ve hakların kiralanması işlemlerinin de vergiye tabi tutulması öngörülmüştür.
Gelir vergisi kanununun 70. Maddesinde belirtilen mal ve haklardan araçlara ilişkin olan 8. alt bendinde ise (8. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.) hangi araçların kiralanması işleminin KDV’ne tabi olduğu tanımlanmıştır.
Araçların gerçek usulde vergi mükellefi olanlardan kiralanması durumunda KDV uygulaması
3065 sayılı KDV kanununun, 30 seri numaralı tebliğinin F/1 Maddesinde (1. Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması : Kiraya verenlerin başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaları halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak, kiraya verenler, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisinin diğer faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre beyan edeceklerdir.) denilmiştir.
Maddeden de anlaşılacağı üzere aracın gerçek usulde vergi mükellefi tarafından kiraya verilmesi durumunda ticari faaliyet kapsamında değerlendirilip fatura kesilerek %18 KDV uygulanacaktır. Ayrıca Gelir vergisi kanununun 94. Maddesi gereği %20 oranında stopaj uygulanmayacaktır. Kira geliri ticari kazanç kapsamında değerlendirilip beyan edilecektir.
Araçların vergi mükellefi olmayan yada basit usulde vergi mükellefi olan kişilerden kiralanması durumunda sorumlu sıfatıyla kdv uygulaması.
3065 sayılı KDV kanununun 30 seri numaralı tebliğinin F/1 Maddesinde (Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması : Katma Değer Vergisi Kanununun; 1. maddesinin 3/f bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin, verginin konusuna girdiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa da dahi katma değer vergisine tabi olacaktır.
Bu kiralama işlemleri ile ilgili katma değer vergisi;
a) Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin bulunmaması,
b) Kiralayanın gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması,
Şartlarının birlikte var olması halinde, kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya verenler tarafından beyanname verilmeyeceği tabiidir. )
Maddeden de anlaşılacağı üzere kiraya verenin vergi mükellefi olmaması ya da basit usulde vergi mükellefi olması, kiracının ise gerçek usulde vergi mükellefi olması durumunda kiralamaya ilişkin olarak kiracı tarafından %18 kdv hesaplanıp 2 nolu kdv beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.
Araç kira bedelinin düşük gösterilmesi, yada bedelsiz olarak aracın kiraya verilmesi durumunda sorumlu sıfatıyla kdv nasıl hesaplanacak?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 73 üncü maddesinde; “Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanununa göre belirlenen vergi değerinin %5 i dir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin %10 u dur.” hükmü yer almıştır.
Yasa hükmünden de anlaşılacağı üzere kira bedeli emsalden düşük ya da bedelsiz olarak belirlenmişse, aracın maliyeti biliniyorsa maliyet bedelinin %10’nu, maliyet bedeli bilinmiyorsa VUK’nun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerinin %10 u kira bedeli olarak esas alınıp kdv hesaplanacaktır.
Gayrimenkullerin vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanmasında kira bedelinin KDV’ye tabi olmamasının nedeni?
3065 sayılı KDV kanununun 17.md /4 d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri kdv’den istisna olduğu açıkça ifade edilmiştir.
1 seri nolu KDV genel tebliğinde de (Sonuç olarak, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin (Arazi, bina ve bunlarla birlikte kiralanan mütemmim cüzü ve teferruatı, voli mahalleri ve dalyanlar ile gayrimenkul olarak tapu sicilinde tescil edilen haklar) kiralanması işlemleri katma değer vergisine tabi olmayacak; sadece iktisadi işletmeye dahil gayrimenkullerin kiralanması işlemi vergiye tabi tutulacaktır.
Öte yandan, yukarıda sayılan gayrimenkuller dışında kalan ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde sayılan diğer mal ve hakların, (Arama, işletme imtiyaz hakları ve ruhsatları ve diğer haklar) kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.) denilerek iktisadi işletmeye dahil olan gayrimenkullerin kira bedellerinin KDV’ne tabi olacağı, iktisadi işletmeye dahil olmayan gayri menkullerin ise KDV’ne tabi olmayacağı ve hangi malların gayri menkul olarak değerlendirileceği açıkça sayılmıştır.
Bu yasa hükümleri gereği vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanan gayrimenkuller için ödenen kira bedelleri üzerinden sorumlu sıfatı ile kdv kesilmeyecektir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94. Maddesi gereği %20 oranında stopaj kesilip muhtasar beyanname ile beyan edilecektir.
Sorumlu sıfatıyla ödenen kdv’nin indirim zamanı
Bilindiği gibi bu konu hakkında ilgili Kanun maddeleri, KDV Kanunu madde 29 ve 34’dür. Özellikle 29/3 maddesine göre; “İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vukuu bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir."
Vergi mükellefi olmayanlardan kiralanan araçlarda muhasebe kaydı nasıl yapılmalı?
A-Bilanço usulüne Göre
1.500,00 TL. NET SENE SONU ÖDEMELİ ARAÇ KİRA BEDELİNİN.
Brüt Tutar =1.500,00/0,80 =1875,00
KDV KAYDI
------------------31.12.2009------------------------------------
191.01 İndirilecek kdv 337,50
360.06 Ödenecek kdv 337,50
-----------------26.01.2010-------------------------------------
360.06 Ödenecek kdv 337,50
100.01 Kasa 337,50
----------------------------------------------------------------------
Masraf Kaydı
Stopaj 1.875,00*%20= 375,00
------------------31.12.2009------------------------------------
760.01 Araç Kira Giderleri 1.875,00
360.07 Ödenecek stopaj 375,00
100.01 Kasa 1.500,00
-----------------26.01.2010-------------------------------------
360.07 Ödenecek stopaj 375,00
100.01 Kasa 375,00
B-İşletme hesabı esasına Göre
Kayıt no – tarih- evrak no- açıklama- giderler-satın alınan mal- indirilecek kdv- toplam
Xxxx -31/12/2009- xxxx - araç kira gideri – 1875,00 - -337,50 - 2.212,50tl
Özet
Vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanan ( araçlar) menkul kıymet olduğu için, kdv kanunu 17/4-d maddesindeki gayrimenkul istisnasına girmez. Bu nedenle kiracı tarafından 2 nolu kdv beyannamesi ile kdv si sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. Ayrıca gvk madde 94. göre %20 stopaj yapılması ve beyan edilmesi gerekmektedir.
Kiraya veren kişide eğer gvk madde 86-c. de ki limitleri aşıyorsa gayri menkul sermaye iradından dolayı vergi mükellefiyeti açtırıp beyanda bulunmak zorundadır.
Diğer yandan aynı yasanın 73. maddesinin birinci fıkrası hükmü gereği olarak kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Yasası'na göre belirlenen vergi değerinin yüzde 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Yasası'nın servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin yüzde 10'udur.
Yukarı Dön
BİNEK OTOMOBİLİ KİRALAMALARINA İLİŞKİN UYGULAMA VE MUHASEBESİ
I- GENEL AÇIKLAMA
Bu makalede, işletmelerin binek otomobil kira ödemelerinin muhasebeleştirilmesi işlemlerini örneklerle açıklamaya çalışacağız.
II- VERGİ MÜKELLEFİ OLANLARDAN YAPILAN KİRALAMALAR
Ticari bir işletmenin aktifine kayıtlı bulunan veya gerçek usulde vergilendirilen bir mükellefin, mükellefiyet konusu faaliyeti ile ilgili binek otomobilinin kiralanması işlemleri, KDV Kanunu’nun 1/1 ve 4. maddeleri gereğince hizmet ifası kapsamında KDV’ye tabidir. Kira bedeli, kiralayan açısından kira geliri, kiracı açısından da tamamı gider olarak dikkate alınır. Ödenen kiraya ait KDV’nin tamamı da indirim konusu yapılacaktır.
Örnek: (A) A.Ş’nin aktifinde kayıtlı binek otomobil (B) A.Ş’ye aylığı 500 YTL + KDV üzerinden kiraya verilmiştir. Bu durumda;
(A) A.Ş’nin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
100 KASA
590
391 HESAPLANAN KDV
90
649 DİĞ. OLAĞ. GEL. VE KÂRLAR
500
(B) AŞ’den tahsil edilen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
(B) A.Ş’nin yapması gereken kayıtlar ise aşağıdadır.
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
90
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
500
100 KASA
590
(A) AŞ’ye ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
III- VERGİ MÜKELLEFİ OLMAYANLARDAN YAPILAN KİRALAMALAR
Ayrıntılarını daha önceki yazımızda da (1) açıkladığımız gibi, KDV mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan binek otomobil kiralama işlemleri KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesine göre KDV’ye tabi bulunmaktadır.
30 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’ne (2) göre, kiralamaya ait KDV, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Sorumlu sıfatıyla ödenen bu vergi, kiracı tarafından aynı dönemde indirim konusu yapılabilecektir.
Diğer yandan, ödenen kira bedeli üzerinden kiracı tarafından yüzde 22 oranında gelir vergisi stopajı yapılacaktır.
Kira tutarının brüt veya net olarak belirlenmesi halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilecek KDV ile gelir vergisi stopajının hesaplanması farklılık göstermektedir.
Kiranın net tutar olarak belirlenmesi halinde, net kira tutarı 0,78’e bölünerek brüt kira tutarına ulaşılacak, sorumlu sıfatıyla beyan edilecek KDV ve gelir vergisi tutarı bulunan brüt kira tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
A- KİRA TUTARININ BRÜT OLARAK BELİRLENMESİ
Örnek: (A) işletmesi, özel bir şahısın binek otomobilini aylık brüt 500 YTL’ye kiralamış olsun.
(A) işletmesi aylık kira ödemesi üzerinden genel oranda (500 x % 18) = 90 YTL KDV hesaplayarak sorumlu sıfatıyla beyan edecek. Sorumlu sıfatıyla beyan ettiği KDV’yi aynı dönemde indirim konusu yapacaktır. (A) işletmesi kira tutarı üzerinden ayrıca % 22 oranında (500 x % 22) = 110 YTL gelir vergisi stopajı yapacak ve net kira tutarı olan 390 YTL’yi araç sahibine ödeyecektir.
Buna göre;
(A) İşletmesinin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
90
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
500
100 KASA
390
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
200
360. 03 Kira stopajı
110
360.10 Sorumlu Sıf. Öd. KDV
90
(A)’ya ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
B- KİRA TUTARININ NET OLARAK BELİRLENMESİ
(B) işletmesi, özel bir şahısın binek otomobilini aylık net 400 YTL’ye kiralamış olsun.
(B) işletmesi önce aylık net kira tutarını 0,78’e bölerek, brüt kira tutarını hesaplayacaktır. Buna göre, aylık brüt kira tutarı (400/0,78) = 512,82 YTL olacaktır. Bu tutar üzerinden genel oranda (512,82 x % 18) = 92,30 YTL KDV hesaplayarak sorumlu sıfatıyla beyan edecek, sorumlu sıfatıyla beyan ettiği KDV’yi aynı dönemde indirim konusu yapacaktır. (B) işletmesi brüt kira tutarı üzerinden ayrıca % 22 oranında (512,82 x % 22) = 112,82 YTL gelir vergisi stopajı yapacak ve net kira tutarı olan 400 YTL’yi araç sahibine ödeyecektir.
Buna göre;
(B) İşletmesinin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
92,30
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
512,82
100 KASA
400,00
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
205,12
360. 03 Kira stopajı
112,82
360.10 Sorumlu Sıf. Öd. KDV
92,30
(B)’ye ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
Yukarı Dön
İlgili Kanun : Gelir Vergisi Kanunu
İlgili Madde : G.V.K. Md.94,40 V.U.K. Md.232
İlgili Birim : Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü
Özelge Tarihi : 25.07.2007
Özelge Sayısı : 176200-ÖZ/531-6357
Özelge Konusu :
Şirketin, vergi mükellefi olmayan şahıstan araç kiralaması durumunda yapılan ödemelerin tamamı üzerinden tevkifat yapılacağı, bu araca ilişkin şirkete ait giderlerin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği ve şirket tarafından gider pusulası düzenlenmesi gerektiği hakkında
Özelge Özeti :
İlgide kayıtlı dilekçenizde; şirketinizin şahıslardan ve şirketlerden araba kiralayarak İzmir PTT Başmüdürlüğü’nün posta taşımacılık hizmetleri ve dağıtıcı servis işini yaptığını, şahıstan şöförü ile birlikte araç kiralamalarında yakıt giderlerinin şirketinize; bakım, şoför, ssk, bağ-kur, kasko vs. giderlerinin kiraya verene ait olduğunu belirterek, sözkonusu kiralamalarda uygulanacak stopaj oranı ve düzenlenecek olan belgeler hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tarifi yapılmış olup, söz konusu maddede:
'' Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:
................
8. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır.
(3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen fıkra) Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır. '' hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 94’üncü maddesinde; ''Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.''denilmiştir.
Aynı maddenin 5/a bendinde ise; ''70'inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden (2006/11449 sayılı BKK ile 1.1.2007 tarihinden geçerli olmak üzere) % 20'' oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6. maddesinde kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş olup, Gelir Vergisi Kanununun 40/5 maddesiyle kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderlerinin safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 232’inci maddesinde; ''Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancıbasit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.
Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 50.000.000 lirayı (364 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2007'den itibaren 560, -YTL) geçmesi veya bedeli 50.000.000 liradan (364 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2007'den itibaren 560, -YTL) az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.''
234’üncü maddesinde; '' Birinci ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
1. (4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
2. (4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
3. Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.
Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. ''
Hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; şirketinizin vergi mükellefi olmayan şahıstan kiralayacağı, herhangi bir ticari işletmeye dahil olmayan taşıt için yapacağı ödemelerin tamamı üzerinden (nakden veya hesaben) ödemenin yapıldığı sırada 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/5-a maddesine istinaden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmekte olup, şirketiniz tarafından kiralama yoluyla edinilen araçlara ilişkin şirketinize ait olan giderlerin Gelir Vergisi Kanununun 40/5 maddesine göre kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca aracı kiraya verenin vergi mükellefi olması halinde, aldığı kira bedeli için şirketiniz adına fatura düzenlenmesi,
-Aracı kiraya verenin vergi mükellefi olmaması halinde ise, şirketiniz tarafından gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim
SMMM Ahmet BARLAK
ahmetbarlak3@hotmail.com
ARAÇLARIN KİRAYA VERİLMESİNDE SORUMLU SIFATIYLA KDV UYGULAMASI
Araçların kiralanması neden KDV’ye tabidir?
3065 KDV kanununun 1 maddesinin 3-f alt ( Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri), bendi gereği olarak mal ve hakların kiralanması işlemlerinin de vergiye tabi tutulması öngörülmüştür.
Gelir vergisi kanununun 70. Maddesinde belirtilen mal ve haklardan araçlara ilişkin olan 8. alt bendinde ise (8. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.) hangi araçların kiralanması işleminin KDV’ne tabi olduğu tanımlanmıştır.
Araçların gerçek usulde vergi mükellefi olanlardan kiralanması durumunda KDV uygulaması
3065 sayılı KDV kanununun, 30 seri numaralı tebliğinin F/1 Maddesinde (1. Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması : Kiraya verenlerin başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaları halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak, kiraya verenler, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisinin diğer faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre beyan edeceklerdir.) denilmiştir.
Maddeden de anlaşılacağı üzere aracın gerçek usulde vergi mükellefi tarafından kiraya verilmesi durumunda ticari faaliyet kapsamında değerlendirilip fatura kesilerek %18 KDV uygulanacaktır. Ayrıca Gelir vergisi kanununun 94. Maddesi gereği %20 oranında stopaj uygulanmayacaktır. Kira geliri ticari kazanç kapsamında değerlendirilip beyan edilecektir.
Araçların vergi mükellefi olmayan yada basit usulde vergi mükellefi olan kişilerden kiralanması durumunda sorumlu sıfatıyla kdv uygulaması.
3065 sayılı KDV kanununun 30 seri numaralı tebliğinin F/1 Maddesinde (Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması : Katma Değer Vergisi Kanununun; 1. maddesinin 3/f bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin, verginin konusuna girdiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa da dahi katma değer vergisine tabi olacaktır.
Bu kiralama işlemleri ile ilgili katma değer vergisi;
a) Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin bulunmaması,
b) Kiralayanın gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması,
Şartlarının birlikte var olması halinde, kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya verenler tarafından beyanname verilmeyeceği tabiidir. )
Maddeden de anlaşılacağı üzere kiraya verenin vergi mükellefi olmaması ya da basit usulde vergi mükellefi olması, kiracının ise gerçek usulde vergi mükellefi olması durumunda kiralamaya ilişkin olarak kiracı tarafından %18 kdv hesaplanıp 2 nolu kdv beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.
Araç kira bedelinin düşük gösterilmesi, yada bedelsiz olarak aracın kiraya verilmesi durumunda sorumlu sıfatıyla kdv nasıl hesaplanacak?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 73 üncü maddesinde; “Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanununa göre belirlenen vergi değerinin %5 i dir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin %10 u dur.” hükmü yer almıştır.
Yasa hükmünden de anlaşılacağı üzere kira bedeli emsalden düşük ya da bedelsiz olarak belirlenmişse, aracın maliyeti biliniyorsa maliyet bedelinin %10’nu, maliyet bedeli bilinmiyorsa VUK’nun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerinin %10 u kira bedeli olarak esas alınıp kdv hesaplanacaktır.
Gayrimenkullerin vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanmasında kira bedelinin KDV’ye tabi olmamasının nedeni?
3065 sayılı KDV kanununun 17.md /4 d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri kdv’den istisna olduğu açıkça ifade edilmiştir.
1 seri nolu KDV genel tebliğinde de (Sonuç olarak, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin (Arazi, bina ve bunlarla birlikte kiralanan mütemmim cüzü ve teferruatı, voli mahalleri ve dalyanlar ile gayrimenkul olarak tapu sicilinde tescil edilen haklar) kiralanması işlemleri katma değer vergisine tabi olmayacak; sadece iktisadi işletmeye dahil gayrimenkullerin kiralanması işlemi vergiye tabi tutulacaktır.
Öte yandan, yukarıda sayılan gayrimenkuller dışında kalan ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde sayılan diğer mal ve hakların, (Arama, işletme imtiyaz hakları ve ruhsatları ve diğer haklar) kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.) denilerek iktisadi işletmeye dahil olan gayrimenkullerin kira bedellerinin KDV’ne tabi olacağı, iktisadi işletmeye dahil olmayan gayri menkullerin ise KDV’ne tabi olmayacağı ve hangi malların gayri menkul olarak değerlendirileceği açıkça sayılmıştır.
Bu yasa hükümleri gereği vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanan gayrimenkuller için ödenen kira bedelleri üzerinden sorumlu sıfatı ile kdv kesilmeyecektir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94. Maddesi gereği %20 oranında stopaj kesilip muhtasar beyanname ile beyan edilecektir.
Sorumlu sıfatıyla ödenen kdv’nin indirim zamanı
Bilindiği gibi bu konu hakkında ilgili Kanun maddeleri, KDV Kanunu madde 29 ve 34’dür. Özellikle 29/3 maddesine göre; “İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vukuu bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir."
Vergi mükellefi olmayanlardan kiralanan araçlarda muhasebe kaydı nasıl yapılmalı?
A-Bilanço usulüne Göre
1.500,00 TL. NET SENE SONU ÖDEMELİ ARAÇ KİRA BEDELİNİN.
Brüt Tutar =1.500,00/0,80 =1875,00
KDV KAYDI
------------------31.12.2009------------------------------------
191.01 İndirilecek kdv 337,50
360.06 Ödenecek kdv 337,50
-----------------26.01.2010-------------------------------------
360.06 Ödenecek kdv 337,50
100.01 Kasa 337,50
----------------------------------------------------------------------
Masraf Kaydı
Stopaj 1.875,00*%20= 375,00
------------------31.12.2009------------------------------------
760.01 Araç Kira Giderleri 1.875,00
360.07 Ödenecek stopaj 375,00
100.01 Kasa 1.500,00
-----------------26.01.2010-------------------------------------
360.07 Ödenecek stopaj 375,00
100.01 Kasa 375,00
B-İşletme hesabı esasına Göre
Kayıt no – tarih- evrak no- açıklama- giderler-satın alınan mal- indirilecek kdv- toplam
Xxxx -31/12/2009- xxxx - araç kira gideri – 1875,00 - -337,50 - 2.212,50tl
Özet
Vergi mükellefi olmayan kişilerden kiralanan ( araçlar) menkul kıymet olduğu için, kdv kanunu 17/4-d maddesindeki gayrimenkul istisnasına girmez. Bu nedenle kiracı tarafından 2 nolu kdv beyannamesi ile kdv si sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. Ayrıca gvk madde 94. göre %20 stopaj yapılması ve beyan edilmesi gerekmektedir.
Kiraya veren kişide eğer gvk madde 86-c. de ki limitleri aşıyorsa gayri menkul sermaye iradından dolayı vergi mükellefiyeti açtırıp beyanda bulunmak zorundadır.
Diğer yandan aynı yasanın 73. maddesinin birinci fıkrası hükmü gereği olarak kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Yasası'na göre belirlenen vergi değerinin yüzde 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Yasası'nın servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin yüzde 10'udur.
Yukarı Dön
BİNEK OTOMOBİLİ KİRALAMALARINA İLİŞKİN UYGULAMA VE MUHASEBESİ
I- GENEL AÇIKLAMA
Bu makalede, işletmelerin binek otomobil kira ödemelerinin muhasebeleştirilmesi işlemlerini örneklerle açıklamaya çalışacağız.
II- VERGİ MÜKELLEFİ OLANLARDAN YAPILAN KİRALAMALAR
Ticari bir işletmenin aktifine kayıtlı bulunan veya gerçek usulde vergilendirilen bir mükellefin, mükellefiyet konusu faaliyeti ile ilgili binek otomobilinin kiralanması işlemleri, KDV Kanunu’nun 1/1 ve 4. maddeleri gereğince hizmet ifası kapsamında KDV’ye tabidir. Kira bedeli, kiralayan açısından kira geliri, kiracı açısından da tamamı gider olarak dikkate alınır. Ödenen kiraya ait KDV’nin tamamı da indirim konusu yapılacaktır.
Örnek: (A) A.Ş’nin aktifinde kayıtlı binek otomobil (B) A.Ş’ye aylığı 500 YTL + KDV üzerinden kiraya verilmiştir. Bu durumda;
(A) A.Ş’nin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
100 KASA
590
391 HESAPLANAN KDV
90
649 DİĞ. OLAĞ. GEL. VE KÂRLAR
500
(B) AŞ’den tahsil edilen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
(B) A.Ş’nin yapması gereken kayıtlar ise aşağıdadır.
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
90
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
500
100 KASA
590
(A) AŞ’ye ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
III- VERGİ MÜKELLEFİ OLMAYANLARDAN YAPILAN KİRALAMALAR
Ayrıntılarını daha önceki yazımızda da (1) açıkladığımız gibi, KDV mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan binek otomobil kiralama işlemleri KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesine göre KDV’ye tabi bulunmaktadır.
30 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’ne (2) göre, kiralamaya ait KDV, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Sorumlu sıfatıyla ödenen bu vergi, kiracı tarafından aynı dönemde indirim konusu yapılabilecektir.
Diğer yandan, ödenen kira bedeli üzerinden kiracı tarafından yüzde 22 oranında gelir vergisi stopajı yapılacaktır.
Kira tutarının brüt veya net olarak belirlenmesi halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilecek KDV ile gelir vergisi stopajının hesaplanması farklılık göstermektedir.
Kiranın net tutar olarak belirlenmesi halinde, net kira tutarı 0,78’e bölünerek brüt kira tutarına ulaşılacak, sorumlu sıfatıyla beyan edilecek KDV ve gelir vergisi tutarı bulunan brüt kira tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
A- KİRA TUTARININ BRÜT OLARAK BELİRLENMESİ
Örnek: (A) işletmesi, özel bir şahısın binek otomobilini aylık brüt 500 YTL’ye kiralamış olsun.
(A) işletmesi aylık kira ödemesi üzerinden genel oranda (500 x % 18) = 90 YTL KDV hesaplayarak sorumlu sıfatıyla beyan edecek. Sorumlu sıfatıyla beyan ettiği KDV’yi aynı dönemde indirim konusu yapacaktır. (A) işletmesi kira tutarı üzerinden ayrıca % 22 oranında (500 x % 22) = 110 YTL gelir vergisi stopajı yapacak ve net kira tutarı olan 390 YTL’yi araç sahibine ödeyecektir.
Buna göre;
(A) İşletmesinin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
90
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
500
100 KASA
390
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
200
360. 03 Kira stopajı
110
360.10 Sorumlu Sıf. Öd. KDV
90
(A)’ya ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
B- KİRA TUTARININ NET OLARAK BELİRLENMESİ
(B) işletmesi, özel bir şahısın binek otomobilini aylık net 400 YTL’ye kiralamış olsun.
(B) işletmesi önce aylık net kira tutarını 0,78’e bölerek, brüt kira tutarını hesaplayacaktır. Buna göre, aylık brüt kira tutarı (400/0,78) = 512,82 YTL olacaktır. Bu tutar üzerinden genel oranda (512,82 x % 18) = 92,30 YTL KDV hesaplayarak sorumlu sıfatıyla beyan edecek, sorumlu sıfatıyla beyan ettiği KDV’yi aynı dönemde indirim konusu yapacaktır. (B) işletmesi brüt kira tutarı üzerinden ayrıca % 22 oranında (512,82 x % 22) = 112,82 YTL gelir vergisi stopajı yapacak ve net kira tutarı olan 400 YTL’yi araç sahibine ödeyecektir.
Buna göre;
(B) İşletmesinin yapması gereken kayıtlar şöyle olacaktır:
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
191 İNDİRİLECEK KDV
92,30
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
512,82
100 KASA
400,00
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
205,12
360. 03 Kira stopajı
112,82
360.10 Sorumlu Sıf. Öd. KDV
92,30
(B)’ye ödenen … ayı binek oto kirası
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––
Yukarı Dön
İlgili Kanun : Gelir Vergisi Kanunu
İlgili Madde : G.V.K. Md.94,40 V.U.K. Md.232
İlgili Birim : Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü
Özelge Tarihi : 25.07.2007
Özelge Sayısı : 176200-ÖZ/531-6357
Özelge Konusu :
Şirketin, vergi mükellefi olmayan şahıstan araç kiralaması durumunda yapılan ödemelerin tamamı üzerinden tevkifat yapılacağı, bu araca ilişkin şirkete ait giderlerin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği ve şirket tarafından gider pusulası düzenlenmesi gerektiği hakkında
Özelge Özeti :
İlgide kayıtlı dilekçenizde; şirketinizin şahıslardan ve şirketlerden araba kiralayarak İzmir PTT Başmüdürlüğü’nün posta taşımacılık hizmetleri ve dağıtıcı servis işini yaptığını, şahıstan şöförü ile birlikte araç kiralamalarında yakıt giderlerinin şirketinize; bakım, şoför, ssk, bağ-kur, kasko vs. giderlerinin kiraya verene ait olduğunu belirterek, sözkonusu kiralamalarda uygulanacak stopaj oranı ve düzenlenecek olan belgeler hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tarifi yapılmış olup, söz konusu maddede:
'' Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:
................
8. (3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen bent) Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır.
(3239 sayılı Kanunun 55'inci maddesiyle değişen fıkra) Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır. '' hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 94’üncü maddesinde; ''Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.''denilmiştir.
Aynı maddenin 5/a bendinde ise; ''70'inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden (2006/11449 sayılı BKK ile 1.1.2007 tarihinden geçerli olmak üzere) % 20'' oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6. maddesinde kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş olup, Gelir Vergisi Kanununun 40/5 maddesiyle kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderlerinin safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 232’inci maddesinde; ''Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancıbasit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.
Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 50.000.000 lirayı (364 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2007'den itibaren 560, -YTL) geçmesi veya bedeli 50.000.000 liradan (364 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2007'den itibaren 560, -YTL) az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.''
234’üncü maddesinde; '' Birinci ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
1. (4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
2. (4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
3. Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.
Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. ''
Hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; şirketinizin vergi mükellefi olmayan şahıstan kiralayacağı, herhangi bir ticari işletmeye dahil olmayan taşıt için yapacağı ödemelerin tamamı üzerinden (nakden veya hesaben) ödemenin yapıldığı sırada 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/5-a maddesine istinaden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmekte olup, şirketiniz tarafından kiralama yoluyla edinilen araçlara ilişkin şirketinize ait olan giderlerin Gelir Vergisi Kanununun 40/5 maddesine göre kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca aracı kiraya verenin vergi mükellefi olması halinde, aldığı kira bedeli için şirketiniz adına fatura düzenlenmesi,
-Aracı kiraya verenin vergi mükellefi olmaması halinde ise, şirketiniz tarafından gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim