29.04.2015, 14:24
HATIR ÇEKLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
2. HATIR ÇEKİ
Hatır çeki, ticari bir işlem karşılığı olmaksızın düzenlenmiş çeklerdir. Hatır çekleri genellikle vadeli olarak düzenlenir. Bu tür çeklerde keşideci durumunda olan kişi, gerçekte borçlu değildir fakat borçlu görünmeyi kabul etmiştir.
Hatır çeklerinde önemli bir konu çeki keşide edenin taşımış olduğu risktir. Bunun için hatır çekleri genellikle çift yönlü olarak düzenlenir. Yani iki firma, karşılıklı olarak hatır çeki düzenlemek suretiyle birbirlerine karşı hem alacaklı, hem de borçlu duruma geçerler. Böylece risk karşılıklı olarak dengelenmiş olur.
Hatır çeki, veren firma yerine daha çok alan firma için bir anlam ifade etmektedir. Hatır çekleri genellikle bankalara teminata verilerek karşılığında kredi kullanılmaktadır. Bunun dışında çeşitli nedenlerle teminat ve ciro etmek amacıyla da kullanılmaktadır.
3. HATIR ÇEKİNİN MUHASEBESİ
3.1. Hatır Çeki İle İlgili Hesaplar
Tekdüzen Hesap Planı çerçevesinde hatır çekleri ile ilgili hesaplar şunlardır:
3.1.1 101 Alınan Çekler
Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlenmesini sağlar. Alınan çeklerin yazılı değerleri ile borç, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak kaydedilir.
3.1.2 102 Bankalar
Bu hesap işletmece yurtiçi ve yurtdışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar. Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir.
3.1.3 136 Diğer Çeşitli Alacaklar
Ticari olmayıp diğer alacaklar grubundaki hesaplardan herhangi birine dahil edilmeyen alacakların izlendiği hesaptır. İşletme lehine doğan alacaklar bu hesaba borç, tahsilatlar alacak kaydedilir.
3.1.4 336 Diğer Çeşitli Borçlar
Ticari olmayıp diğer borçlar grubundaki hesaplardan hiçbirinin kapsamına alınamayan çeşitli borçların izlendiği hesaptır. Bu hesaba borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.
3.2 Hatır Çeki İle İlgili Muhasebe Kayıtları
3.2.1 Hatır Çekinin Verilmesi
/ ----------------------------------
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
136.09 Hatır Çekinden Alacaklar
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
Hatır Çeki Verilmesi
/
Firmaya vadeli hatır çeki verildiği zaman, verilen çek tutarı kadar 136 nolu hesap borçlandırılır. Karşılığında 336 nolu hesap aynı tutar kadar alacaklandırılır.
/
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
136.09 Hatır Çekinden Alacaklar
Hatır Çekinin Ödenmesi
/
Verilen hatır çeki ödendiği zaman veya verilen firmadan geri alındığı zaman 336 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 136 no.lu hesap aynı tutar kadar alacaklandırılır.
3.2.2 Hatır Çekinin Alınması
/
101 ALINAN ÇEKLER
101.01 Portföydeki Çekler
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
Hatır Çeki Alınması
/
Hatır çeki alındığı zaman 101 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 336 no.lu hesap aynı tutarda alacaklandırılır.
/
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
100 KASA
102 BANKALAR
Hatır Çekinin Ödenmesi
/
Alınan hatır çeki ödendiği zaman, 336 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 100 veya 102 nolu hesaplar aynı tutarda alacaklandırılır.
SMMM Ahmet BARLAK
2. HATIR ÇEKİ
Hatır çeki, ticari bir işlem karşılığı olmaksızın düzenlenmiş çeklerdir. Hatır çekleri genellikle vadeli olarak düzenlenir. Bu tür çeklerde keşideci durumunda olan kişi, gerçekte borçlu değildir fakat borçlu görünmeyi kabul etmiştir.
Hatır çeklerinde önemli bir konu çeki keşide edenin taşımış olduğu risktir. Bunun için hatır çekleri genellikle çift yönlü olarak düzenlenir. Yani iki firma, karşılıklı olarak hatır çeki düzenlemek suretiyle birbirlerine karşı hem alacaklı, hem de borçlu duruma geçerler. Böylece risk karşılıklı olarak dengelenmiş olur.
Hatır çeki, veren firma yerine daha çok alan firma için bir anlam ifade etmektedir. Hatır çekleri genellikle bankalara teminata verilerek karşılığında kredi kullanılmaktadır. Bunun dışında çeşitli nedenlerle teminat ve ciro etmek amacıyla da kullanılmaktadır.
3. HATIR ÇEKİNİN MUHASEBESİ
3.1. Hatır Çeki İle İlgili Hesaplar
Tekdüzen Hesap Planı çerçevesinde hatır çekleri ile ilgili hesaplar şunlardır:
3.1.1 101 Alınan Çekler
Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlenmesini sağlar. Alınan çeklerin yazılı değerleri ile borç, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak kaydedilir.
3.1.2 102 Bankalar
Bu hesap işletmece yurtiçi ve yurtdışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar. Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir.
3.1.3 136 Diğer Çeşitli Alacaklar
Ticari olmayıp diğer alacaklar grubundaki hesaplardan herhangi birine dahil edilmeyen alacakların izlendiği hesaptır. İşletme lehine doğan alacaklar bu hesaba borç, tahsilatlar alacak kaydedilir.
3.1.4 336 Diğer Çeşitli Borçlar
Ticari olmayıp diğer borçlar grubundaki hesaplardan hiçbirinin kapsamına alınamayan çeşitli borçların izlendiği hesaptır. Bu hesaba borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.
3.2 Hatır Çeki İle İlgili Muhasebe Kayıtları
3.2.1 Hatır Çekinin Verilmesi
/ ----------------------------------
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
136.09 Hatır Çekinden Alacaklar
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
Hatır Çeki Verilmesi
/
Firmaya vadeli hatır çeki verildiği zaman, verilen çek tutarı kadar 136 nolu hesap borçlandırılır. Karşılığında 336 nolu hesap aynı tutar kadar alacaklandırılır.
/
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
136.09 Hatır Çekinden Alacaklar
Hatır Çekinin Ödenmesi
/
Verilen hatır çeki ödendiği zaman veya verilen firmadan geri alındığı zaman 336 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 136 no.lu hesap aynı tutar kadar alacaklandırılır.
3.2.2 Hatır Çekinin Alınması
/
101 ALINAN ÇEKLER
101.01 Portföydeki Çekler
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
Hatır Çeki Alınması
/
Hatır çeki alındığı zaman 101 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 336 no.lu hesap aynı tutarda alacaklandırılır.
/
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR
336.09 Hatır Çekinden Borçlar
100 KASA
102 BANKALAR
Hatır Çekinin Ödenmesi
/
Alınan hatır çeki ödendiği zaman, 336 nolu hesap çek tutarı kadar borçlandırılır, karşılığında 100 veya 102 nolu hesaplar aynı tutarda alacaklandırılır.
SMMM Ahmet BARLAK