02.05.2015, 10:25
1- 15 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin © bölümü,
C _ YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLER:
Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesine göre işlemler Türkiye'de yapıldıkları takdirde vergiye tabi tutulabilecektir. Aynı Kanunun 6/b maddesine göre, Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacaktır. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. Bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, fırmanın Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde vergi, sözü edilen Kanunun 9. maddesi gereğince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
2- 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A) bölümü,
A _ Gelir Vergisi Kanununun 18. Maddesi Kapsamına Giren İşlemlerde Sorumluluk Uygulaması:
Katma Değer Vergisi kanununun 1/l. maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Buna göre, sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm geçerli olacaktır. Sözü edilen 18. madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetini gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde yukarıdaki açıklama çerçevesinde vergi aranılmayacaktır.
Öte yandan, Katma değer Vergisi Kanununun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının, gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetkiye dayanılarak, Gelir Vergisi Kanununun sözü edilen 18. maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94. maddesinde zikredilen kişi ve kuruluşlara yapanların katma değer vergisinin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi uygun görülmüştür.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetlerinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94. maddesine göre gelir vergisi stopajına tabi bulunması gerekmektedir. Buna göre 18. madde kapsamına giren teslim veya hizmeti 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşlar yanında maddede yer almayanlara da yapanlar bu uygulamadan faydalanamayacaktır.
Bu şartları taşıyan mükelleflerin en geç 25 Nisan 1986 günü mesai saati sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. İşlemleri Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına girmekle birlikte halen gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmayıp, bu tarihten sonra mükellef olması gerekenlerden bu uygulamadan faydalanmak isteyenlerin, işlemden önce ilgili vergi dairelerine yazılı olarak başvurmaları zorunludur.
Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi veya kuruluşlar, aynı Kanunun 18. maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi stopajına esas olan miktar üzerinden % 10 nispetinde katma değer vergisini hesaplayıp vergi sorumlularına ait katma değer vergisi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Ancak bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren kişilerin bu durumu önceden vergi sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek mensupları ise aynca katma değer vergisi beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin belgelenmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yaptıklan teslim ve hizmet ifaları sebebiyle hesaplanan katma değer vergisi kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve katma değer vergisi beyannamesi vereceklerdir. 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşların bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu değildir.
Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren işlemlerde "sorumlu"luk uygulaması 1 Nisan 1986 tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
3- 30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (F) bölümü,
F _ KİRALAMA VE REKLAM VERME İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK UYGULAMASI :
Katma Değer Vergisi Kanununun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının, gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları, verginin ödenmesinden sorumlu tutulabileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetkiye dayanılarak bazı kiralama ve reklam hizmetlerinde, bu Tebliğin yayım tarihinden itibaren aşağıdaki şekilde işlem yapılması uygun görülmüştür.
1. Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması :
Katma Değer Vergisi Kanununun; 1. maddesinin 3/f bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin, verginin konusuna girdiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa da dahi katma değer vergisine tabi olacaktır.
Bu kiralama işlemleri ile ilgili katma değer vergisi;
a) Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin bulunmaması,
b) Kiralayanın gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması,
Şartlarının birlikte varolması halinde, kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya verenler tarafından beyanname verilmeyeceği tabiidir.
Kiraya verenlerin başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaları halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak, kiraya verenler, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisinin diğer faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre beyan edeceklerdir.
2. Reklam Verme İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması :
Uygulamada gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan bazı işletmelerin, profesyonel veya amatör spor kulüplerine oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklam verdikleri bilinmektedir.
Bu şekilde reklam verme işlemleri ile ilgili katma değer vergisi, reklamı alanların gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmamaları halinde, reklamı verenler tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.
Tebliğ olunur.
4- 49 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (B) bölümü
B _ SORUMLU SIFATIYLA ÖDENEN KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİMİ
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 ve 34. maddeleri gereğince, mükellefler yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, faaliyetlerine ilişkin olarak yüklendikleri katma değer vergisini indirebilmektedirler.
Buna göre, aynı Kanunun 9. maddesi gereğince sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisinin, 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Sorumlu sıfatıyla beyanın hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine bu vergilerin ikmalen veya re'sen tarhedilmesi halinde de tarhedilen vergi aslı indirim konusu yapılabilecektir. İndirim, ikmalen veya re'sen tarhedilen vergi aslının vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması şartıyla kanuni defterlere kaydedildiği dönemde, I numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile yapılacaktır.
Tebliğ olunur.
5- 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II) bölümü,
II _ FASON OLARAK YAPTIRILAN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İŞLERİ İLE HURDA METAL ALIMLARINDA SORUMLULUK UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinde, mükellefin Türkiye'de ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Maliye Bakanlığı'na yetki verilmektedir.
Bu yetkiye dayanılarak tekstil ve konfeksiyon sektörü ile hurda metal alımlarında sorumluluk uygulamasına ilişkin olarak bu Tebliğin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere, aşağıdaki düzenlemelerin yapılması uygun görülmüştür.
A _ TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDE SORUMLULUK UYGULAMASI
Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde, fason hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ü, fason iş yaptıranlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere tevkifata tabi tutulacak, 1/3'ü ise fason iş yapana ödenecektir.
Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde başta olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlarca temin edilmesidir.
Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi, üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması da mümkündür. Örneğin; bir konfeksiyon firmasının pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı firmalara fason olarak yaptırması halinde her bir kısmi iş tevkifat uygulaması kapsamına girecektir.
Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki fason iş bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir. Örneğin, imal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason yaptırdığı pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı fason takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.
Fason olarak yapılan işlerde fason işi yapanlar tarafından kullanılan iplik, tela, fermuar, düğme, astar ve benzeri her türlü yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilecektir. Fason iş için kullanılan bu madde ve malzemelerin ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir.
Fason iş yapanlar tevkifat uygulanacak hizmetleri nedeniyle düzenleyecekleri faturada; fason hizmet bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile, vergi tutarlarının tevkifat uygulanacak kısmı ile fason iş yaptırandan tahsil edilecek kısmını ayrı ayrı göstereceklerdir.
ÖRNEK:
Tekstil ihracatçısı (A), Şubat 1996 döneminde imalatçı (B)'ye 160.000.000 liralık fason iş yaptırmıştır. (B)'nin bu işlem nedeniyle düzenleyeceği fatura aşağıdadır.
A İşlem Bedeli 160.000.000.-
B Hesaplanan KDV (Ax%15) 24.000.000.-
TOPLAM 184.000.000.-
(-)KDV Tevkifatı (Bx2/3) 16.000.000.-
Tahsil Edilecek Tutar 168.000.000.-
Beyan Edilecek KDV (Bxl/3) 8.000.000.-
Bu fatura örneğinde "KDV Tevkifatı" satırı, hesaplanan verginin 2/3'ü olarak hesaplanan ve fason iş yaptıranlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecek miktarı göstermektedir. "Beyan edilecek KDV" satırında ise hesaplanan katma değer vergisinin 1/3'ü olarak hesaplanan ve fason imalatçı tarafından beyan edilecek tutar yer almaktadır.
Fason iş yaptıranlar, tevkifat tutarını, teslim veya hizmetin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait II no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecekler ve bu tutarı aynı döneme ait I no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaklardır. Fason iş yapana ödenen hesaplanan katma değer vergisinin 1/3'ü tutarındaki kısım ise fason işle ilgili faturanın defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılacaktır. Fason iş yaptıranlar, beyan edilen tevkifata ait tahakkuk fişi ile verginin ödendiğine dair vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı fotokopilerini, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk 10 günü içinde satıcıya intikal ettireceklerdir. Satıcılar bu tarihe kadar belgelerin gelmemesi halinde durumu aynı ayın 20'nci gününe kadar alıcının vergi dairesine bildireceklerdir.
Fason olarak yapılan işler, fason iş yapanlar tarafından aşağıdaki şekilde beyan edilecektir:
Üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan işlem bedelleri beyannamenin 24. satırına aynen ithal edilecektir.
Katma değer vergisi matrahının vergi oranlarına göre dağılımını gösteren 38-43. satırlar arasına önce KDV tevkifatı yapılmayan işlem bedelleri yazılacaktır. Tevkifat uygulanan işlem bedelleri daha sonraki satırda yer alacak, bu satırın karşısındaki "oran" sütununda vergi oranı 15/3 olarak gösterilecek, "vergi" sütununa ise işlem bedeli üzerinden bu orana göre hesaplanacak vergi tutarı yazılacaktır.
B _ HURDA METAL ALIMLARINDA SORUMLULUK UYGULAMASI
Gerçek usule tabi mükelleflerden yapılacak hurda metal alımlarında teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ü, alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi tutulacak, 1/3'ü ise satıcıya ödenecektir.
Vergi tevkifatı, hurda metalin gerçek usule tabi mükellefler arasında her el değiştirilişinde uygulanacaktır.
ÖRNEK :
Götürü usule tabi hurda demir toplayıcısı (A)'nın 100.000.000 liraya gerçek usule tabi (B)'ye sattığı hurda demir; (B) tarafından 120.000.000 liraya gerçek usule tabi (B)'ye sattığı hurda demir; (B) tarafından 120.000.000 liraya toptancı ©'ye, ©'den ise 150.000.000 liraya haddehane sahibi (D)'ye satılmıştır.
Bu el değiştirmelerde © ve (D) vergi tevkifatı yapacaklardır. Tevkifatla ilgili hesaplamalar aşağıda gösterilmiştir.
Götürü Mükellef Gerçek Usulde Mükellef
(A) (B) © (D)
Alış Bedeli _ 100.000.000 120.000.000 150.000.000
Hesaplanan KDV _ _ 18.000.000 22.500.000
Tevkifat Tutarı _ _ 12.000.000 15.000.000
Satıcıya Ödenecek KDV _ _ 6.000.000 7.500.000
Bu işlem nedeniyle iade talep edecek mükellefler, beyannameye ekli "İade Hakkı Doğuran İşlemlere ve İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirim"i doldurmak zorundadırlar.
Üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan işlem bedelleri bu Bildirim'in 87. satırına, bu işlem dolayısıyla yüklenilen vergiler ise 88. satırına dahil edilecektir. Bildirimin doldurulması sonunda ortaya çıkacak vergi alacağı temel gıda maddelerinde katma değer vergisi iadesine ilişkin genel esaslar çerçevesinde iade edilebilecektir.
Hurda metal alımlarında sorumluluk uygulaması ile ilgili belge düzeni, beyan dönemi ve işlemin beyannameye ithali ile sorumlu sıfatıyla alıcı tarafından beyan edilen vergiye ait tahakkuk fişi ile verginin ödendiğini gösteren vergi dairesi alındılarının satıcıya intikal ettirilmesi konularında, bu Tebliğin II/A bölümündeki açıklamalar geçerli olacaktır.
C _ MÜTESELSİL SORUMLULUK
Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde müteselsil sorumluluk ile ilgili olarak yer alan hükümler, bu tebliğe göre vergi tevkifatı uygulayan mükelleflerin tevkifat uyguladıkları işlemler bakımından yürürlükten kaldırılmıştır.
Buna göre; yaptırdıkları fason işler veya hurda metal alımları dolayısıyla katma değer vergisi tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin hazineye intikal etmiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmayacaklardır.
Tebliğ olunur.
6- 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
Resmi Gazete Sayısı 22596
Resmi Gazete Tarihi 30/03/1996
Kapsam
10.Ocak.1996 tarih ve 22519 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin II numaralı bölümünde düzenlenen Tekstil ve Konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal alımlarında vergi tevkifatı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalara gerek duyulmuştur.
A _ KAPSAM
1. Konfeksiyon ve Tekstil Sektöründe Tevkifat Uygulaması
Çanta ve ayakkabı dışında deriden mamul giyim eşyasının fason işleri de tevkifat uygulamasına tabidir.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve kasarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar tarafından temin edilip, bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, boya ve kimyevi maddelerin bu işleri yapanlar tarafından temin edilip kullanılması halinde tevkifat yapılmayacaktır.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan, ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, traşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir.
Ancak, bu işler yukarıda sayılan boya, baskı, apre ve kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcsı olarak onlarla birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla bu işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama hizmetleri gibi işlem görecektir.
Tekstil sektöründe tevkifat uygulaması giyim eşyaları ile sınırlı değildir. Buna göre; perde, mobilya kumaşı, havlu, oto koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetlerde de tevkifat uygulanacaktır.
2. Hurda Metal Alımlarında Tevkifat Uygulaması
Hurda kavramına metal kırpıntılar, metal talaşları, mamul veya yarı mamul madde üreten imalathane ya da fabrikalardan çıkan standart dışı metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, hadde bozukları ve benzerleri dahildir.
Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış metal eşya teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.
ÖRNEK: "Hurda" olarak tabir edilen bir jeneratör, bobinleri sarılıp tamir ve bakımdan sonra yeniden jeneratör olarak kullanılacak hale getiriliyorsa, kullanılmış jeneratörün tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
Hurda gemilerden yapılan sökümlerde de yukarıdaki hususa göre hareket edilecektir.
B _ BEYAN
Fason iş yaptıran veya hurda metal alımında bulunan mükelleflerin tevkif ettikleri katma değer vergisini teslim veya hizmetin yapıldığı döneme ait 2 No.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan ederek, bu tutarı aynı döneme ait 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacakları hususu 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmış bulunmaktadır.
2 No.lu beyanname ile beyan edilen bu verginin, sadece beyan edilmekle yetinilmesi söz konusu olmayıp beyanname uyarınca tahakkuk eden verginin aynı süre içerisinde ödenmesi gerektiği tabiidir.
Tevkif edilen katma değer vergisinin beyanı için kullanılmakta olan 2 No.lu beyannamenin "Tablo I" bölümünde mükellef ve sorumluya ait sicil bilgilerinin doldurulmasına ilişkin satırlar yer almaktadır. Tevkifat yapan mükellefler, I No.lu Tablonun "Vergi sorumlusuna ait sicil bilgileri"ni kapsayan 3-9 numaralı satırlar arasına kendi sicil bilgilerini dolduracak, sadece bir imalatçıya fason iş yaptırmış veya sadece bir mükelleften hurda metal alımı yapmış olmaları halinde, beyannamenin 10-16 numaralı satırları arasına bu mükellefle ilgili sicil bilgilerini yazacaklardır.
Ancak, birden fazla kişi veya kuruluşa fason iş yaptırılmış veya hurda metal alımında bulunulmuş olması halinde bu satırlar "Ekli listededir" şeklinde doldurulacak, fason iş yaptırılan veya hurda metal alınan mükelleflerin bildirimi için ayrı bir liste tanzim edilecektir. Bu listede, kendisinden tevkifat yapılan her bir mükellefe ait sicil bilgilerine ayrı ayrı yer verilecek ve "Listelerde yer alan bilgilerin doğruluğunu taahhüt ve her hangi bir yanlışlık olduğunun tesbiti halinde uygulanacak müeyyideleri kabul ederim." şerhi konularak, işletme yetkilileri ile birlikte tam tasdik sözleşmesi yapılan yeminli mali müşavir, tam tasdik sözleşmesi olmayan hallerde muhasebeye ilişkin işlemleri yürüten serbest muhasebeci mali müşavir, bunların bulunmaması halinde ise sadece işletme yetkilileri tarafından isim ve ünvan kaşeleri kullanılarak ve düzenleme tarihi de belirtilerek imzalanmak suretiyle 2 No.lu beyannameye eklenecektir.
Beyannamenin vergi dairesine verilmesinden sonra, tahakkuk fişi ile birlikte verginin nakden ödenmesi halinde, ödemeyi gösteren vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı fotokopilerinin, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk on günü içinde satıcıya intikal ettirilmesi şarttır. Tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunulmuşsa tahakkuk fişi ile birlikte mükellefe aşağıda örneği verilen yazı gönderilecektir.
Birden fazla kişi veya kuruluşa fason iş yaptıran veya hurda metal alımında bulunan mükellefler bu şekilde beyan edip ödedikleri vergilerden, her bir mükellefe ait kısmı "../../.... tarih ve .... sayılı fatura ile tarafımıza yapmış olduğunuz teslim ve/veya hizmete ait ............ tutarındaki katma değer vergisi tevkifatı, beyanımız üzerine ................... vergi dairasince ../../.... tarih ve ....... sayılı tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilmiş ve aynı vergi dairesine ../../....tarih ve .... sayılı makbuzla ödenmiştir." şeklinde bir yazı ile kendisinden tevkifat yapılan mükellefe bildireceklerdir. Bu yazının yukarıda belirtilen kişiler tarafından ve aynı şekilde imzalanması gerekmektedir.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilen ve tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunulmuşsa yazının "...aynı vergi dairesine" ifadesinden sonraki bölümü "tahakkuk eden vergi için ../../.... tarihli dilekçe ile mahsup talebinde bulunulmuştur" şeklinde düzenlenecektir.
C _ İNDİRİM
Sorumlulara ait 2 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilen tutarlar, aynı döneme ait I no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
ÖRNEK: 24.Ocak.l996 tarihinde yaptırılan 100.000.000 liralık bir fason işle ilgili 10.000.000 lira tutarındaki katma değer vergisi tevkifatı, 25.Şubat.l996 tarihine kadar verilmesi gereken 2 no.lu beyanname ile beyan edilecektir. 10.000.000 liralık tutar aynı tarihe kadar verilmesi gereken 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesinde de indirim konusu yapılacaktır.
İndirim için, tevkifat tutarının beyan edildiği 2 no.lu beyannamenin vergi dairesine verilmesi yeterlidir. Beyan edilen tutarın vergi dairesine ödenmemesi indirimi engellemez. Ancak ödemenin kanuni süre içinde yapılmaması halinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı tabiidir.
2 no.lu beyanname ile beyan edilen tevkifat tutarının ödenmeyip, 1 no.lu beyannamede de indirim konusu yapılmaması, vergi dairesine süresinde yatırılmayan tevkifat tutarının gecikme zammı ile birlikte takibine engel değildir.
Aynı şekilde, tevkifat tutarı 2 no.lu beyanname ile beyan edilmezse, 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılmasa bile gecikme faizi ile birlikte cezalı tarhiyat uygulanacağı tabiidir.
D _ İADE VE MAHSUP
51 seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II/B) bölümünde hurda metal alımlarında tevkifat uygulaması ile ilgili olarak mükelleflerin iade talebinde bulunabilecekleri açıklanmıştır.
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin değişik 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, hurda metal alımlarındaki tevkifat uygulaması ile ilgili nakden ve mahsuben iade işlemlerinin aşağıdaki şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.
1. Hurda metal alımları dolayısıyle iade talep edecek olan mükellefler, 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesine ekli "İade Hakkı Doğuran İşlemlere ve İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirim"i doldurmak zorundadırlar.
2. Bu Bildirimin 87 nci satırına, o dönemde teslim ettikleri ve üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan mal bedelleri, 88 inci satırına ise bu teslimler nedeniyle alıcı tarafından tevkif edilen toplam katma değer vergisi yazılacaktır.
51 seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II/A) bölümünde tevkifata tabi tutulan teslim bedellerinin, beyannamenin 38-43. satırları arasında ayrı bir satırda gösterileceği, bu satıra tekabül eden "oran" sütununda vergi oranının (15/3) olarak belirtileceği, "vergi" sütununa ise bu orana göre hesaplanan vergi miktarının yazılacağı açıklanmıştır.
Buna göre, Bildirimin 87 nci satırına yazılacak tutarın, aynı beyannamenin o dönemdeki tevkifat tutarının beyan edildiği 38-43. satırlar arasındaki satırda gösterilen miktara eşit olması gerekmektedir. Bildirimin 88 inci satırında gösterilecek miktar ise tevkifata tabi işlem bedelinin %10'u olarak hesaplanacaktır.
3. Bildirimin bu şekilde düzenlenmesinden sonra, dönem beyannamesi 39 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğindeki açıklamalar çerçevesinde doldurulacaktır.
4. Beyannamenin doldurulmasından sonra 61 nci satırda iadesi gereken katma değer vergisinin çıkması halinde bu tutarın iadesi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
a. Nakden İade:
Hurda metal teslimleri ile ilgili tevkifat uygulamasından doğan ve nakden talep edilen iade alacakları, 15.000.000 liranın üstünde olmamaları halinde inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilecektir.
Nakden talep edilen ve miktarı 15.000.000 lirayı aşan iade talepleri Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz edilmesi halinde teminat ve vergi inceleme raporu aranmadan yerine getirilecektir.
15.000.000 lirayı aşan, nakden talep edilen ve Tasdik Raporu ibraz edilmeyen iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
Mükelleflerin, 15.000.000 lirayı aşan kısım için teminat göstermeleri halinde iade talebi, yeminli mali müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme raporunun sonucu beklenmeden yerine getirilecek, teminat, söz konusu raporların sonucuna göre çözülecektir.
Nakden iade talebinin yerine getirilebilmesi için 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile eklerinin vergi dairesine verilmiş olması zorunludur.(*)
b. Mahsuben İade:
Hurda metal teslimleri ile ilgili tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının mükellefin diğer vergi borçlarına mahsubu mümkündür. Mahsup kapsamına, tevkifatlarla ilgili olarak verilen 2 numaralı beyannamelere göre tahakkuk eden vergiler de dahildir.
Hurda metal teslimlerinden doğan iade alacaklarının 15.000.000 liranın üstünde olmaması ve bu tutarın mahsuben talep edilmesi halinde, 2 no.lu beyanname ve eklerinin verilmiş olması şartıyla, mahsup talebi inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
Mahsuben talep edilen iade alacağının 15.000.000 lirayı aşması halinde, yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz eden mükelleflerin mahsup talepleri de inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
Miktarı 15.000.000 lirayı aşan ve yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmeyen mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
Mükelleflerin 15.000.000 lirayı aşan kısım için teminat göstermeleri halinde mahsup talebi, vergi inceleme raporu veya yeminli mali müşavir tasdik raporu sonucu beklenmeden yerine getirilecek, teminat, söz konusu raporların sonucuna göre çözülecektir.
c. Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanıldığının Tespiti Halinde İade Uygulaması:
Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya bilerek kullandığı konusunda rapor bulunanların, bu tür rapor bulunanlardan mal alanların ve bu tür rapor bulunanların ortakları ile kurdukları veya ortak oldukları şirketlerin hurda metal alımlarından doğan iade talepleri, ihracat istisnasından doğan katma değer vergisi iadelerine ilişkin açıklamalara göre yerine getirilecektir.
E _ DİĞER İŞLEMLERDE SORUMLU SIFATIYLA BEYAN
Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal alımları dışında, Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesine göre sorumlu sıfatıyla ödenmesi gereken vergilerin beyanı eskiden olduğu gibi sürdürülecektir.
Buna göre, bu Tebliğ kapsamı dışındaki işlemler nedeniyle sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi beyan etmek zorunda olan mükellefler, her bir işlemi ayrı ayrı verecekleri 2 no.lu katma değer vergisi beyannameleri ile beyan edeceklerdir.
ÖRNEK : Bir konfeksiyoncu firma Mart 1996 döneminde, yurt dışındaki bir firmaya desen çizdirerek 50.000.000 TL. karşılığı döviz ödemiş, katma değer vergisi mükellefi olmayan bir kuruluşa ait binanın duvarlarında gösterilmek üzere 30.000.000 lira karşılığı reklam vermiş, 4 ayrı firmaya da fason konfeksiyon işi yaptırmıştır.
Konfeksiyoncu firma, Mart 1996 dönemi ile ilgili sorumlulara ait 3 ayrı beyanname verecektir. Sorumlulara ait 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerinin birincisinde yurt dışından temin edilen ve Türkiye'de faydalanılan desen çizme hizmetine, ikincisinde katma değer vergisi mükellefi olmayan kuruluşa verilen reklama, üçüncüsünde ise fason işlere ait vergiler beyan edilecektir. Üçüncü beyannamede 4 ayrı fason işin bir liste eklenmek suretiyle birlikte beyan edileceği tabiidir.
Tebliğ olunur.
(*) Miktar Yönünden Güncelliği Kalmamıştır.
7- 58 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A) bölümü (A/4 bölümü hariç),
A _ TEVKİFAT UYGULAMASI
1. Hurda Metal Teslimleri ile Fason İşlerde Tevkifatın Kapsamı
Hurda gemilerden sökülen saç aksamın, sökenler tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak hurda gemi saçlarının sonraki safhalarda el, değiştirmeleri ile ilgili tevkifat uygulamasına genel esaslar çerçevesinde devam edilecektir.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründe fason olarak yaptırılan yıkama işleri, prensip olarak tevkifat uygulamasına tabidir. Ancak yıkama işinde kullanılan kimyevi maddelerin fason imalatı yapanlar tarafından temin edilip kullanılmaları halinde tevkifat uygulanmayacak, bu kimyevi maddelerin fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara verilmesi halinde tevkifat yapılacaktır.
Fason olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül veya telanın tatbik edildiği hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telanın fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş yapanlarca temin edilip kullanılması halinde ise tevkifat uygulanmayacaktır.
2. Matrahta Değişiklik ve Malların İadesi Halinde Tevkifat Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununun 35. maddesinde "malların iade edilmesi işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahda değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi, bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunun malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmiş olması şarttır." hükmü yer almaktadır.
Buna göre; 51 ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde tevkifat kapsamına alınan tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal teslimlerinde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah değişiklikleri ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
a) Mal İadeleri :
Bu durumda düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir.
ÖRNEK :
Hurda metal toptancısı (A) 1996/Nisan döneminde madeni eşya üreticisi (B)'ye 100.000.000 liralık hurda metal teslim etmiş, hesaplanan 15.000.000 liralık katma değer vergisinin 5.000.000 liralık kısmı, hurda metal toptancısına ödenmiş ve onun tarafından beyan edilmiş, 10.000.000 liralık, kısmı ise madeni eşya üreticisi tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir. Madeni eşya üreticisi, hurda metal toptancısına ödediği 5.000.000 lira ile sorumlu sıfatıyla beyan ettiği 10.000.000 lirayı ilgili dönemlerde indirim konusu yapmıştır.
Söz konusu hurda metal 1996/Haziran ayında hurda metal toptancısına iade edilmiştir.
Bu durumda madeni eşya üreticisi, hurda metal toptancısından 105.000.000 lira geri alacak, iadenin gerçekleştiği dönemde, 5.000.000 lirayı 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecektir.
Hurda metal toptancısı ise, aynı dönemde 5.000.000 lirayı l no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Bu işlemler nedeniyle defter kayıtlarında katma değer vergisinin sadece tevkifata tabi tutulmayan 5.000.000 liralık kısmı için düzeltme işlemi yapılacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilen ve indirim konusu yapılan tutarlar için düzeltme kaydı yapılmayacaktır.
b) Matrahta Değişiklik:
Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin bedelinden sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek katma değer vergisi hesaplanması ve hesaplanan katma değer vergisi üzerinden 51 ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde belirtildiği şekilde tevkifat uygulanması gerekmektedir.
Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanması, hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarı üzerinden yukarıda (A/2-a) bölümünde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
ÖRNEK :
Konfeksiyon toptancısı (A)'dan parçası 100.000 liraya 1.000 parçalık fason iş siparişi alan imalatçı (B), 1996/Nisan döneminde bu işle ilgili olarak 100.000.000 liralık fatura düzenlemiş, faturada gösterilen 15.000.000 liralık katma değer vergisinin 5.000.000 lirası imalatçıya ödenmiş, 10.000.000 liralık kısmı ise toptancı tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
İmalatçı bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında teslim edemediğinden bedelde 20.000.000 liralık bir azalma meydana gelmiştir.
1996/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik nedeniyle tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre imalatçı, toptancıya 20.000.000 lira ile birlikte bu tutara ait 3.000.000 liralık katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan 1.000.000 lirasını (toplam 21.000.000 lira) iade edecek, 1996/Nisan döneminde beyan ettiği 1.000.000 lirayı 1996/Mayıs dönemine ait 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Toptancı ise 1996/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı 1.000.000 lirayı, 1996/Mayıs döneminde 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecektir.
Toptancının bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi tutarak beyan ettiği verginin, 20.000.000 liraya isabet eden kısmı olan 2.000.000 lira, aynı zamanda indirim konusu yapıldığından, bir düzeltme işlemine konu olmayacaktır.
3. Mahsuben İade
53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin D/4-b bölümünde, hurda metal alımlarından doğan iade alacaklarının mahsuben talep edilmesi halinde, 15.000.000 lirayı aşmayan taleplerin teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın, 15.000.000 lirayı aşan mahsup taleplerinin ise Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporunun ibraz edilmesi şartına bağlı olarak teminat aranılmaksızın yerine getirileceği açıklanmıştır.
Konunun yeniden değerlendirilmesi sonunda, hurda metal teslimlerinde tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının mahsuben talep edilmesi halinde, beyannamelerin ve diğer ilgili belgelerin verilmesi şartıyla, teminat ve incelem raporu veya yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu aranılmaksızın mahsup taleplerinin yerine getirilmesi uygun görülmüştür.
4. Hurda Metal İhracında İade Uygulaması :
Satın, aldıları hurda metalleri ihraç eden mükelleflerin bu ihracat işlemlerinden doğan iade alacaklarının nakden iadesinde aşağıdaki şekilde hareket edilecektir.
İhracatçı mükellefler satın aldıkları hurda metal nedeniyle hesaplanan verginin 2/3'ünü sorumlu sıfatıyla beyan etmekte, 1/3'ünü ise satıcıya ödemektedirler. İhracat dolayısıyla yüklenilen vergilerden, mal alımına ait olanlar bu ikisinin toplamından oluşmaktadır.
İhracatçı mükelleflerin, hurda metal ihracatı nedeniyle doğan ve nakden talep edilen iade alacaklarının, ihraç malının satın alınması sırasında tevkifata tabi tutulup sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergiye ait kısmı, inceleme raporu ve teminat aramadan iade edilecektir. Ancak bu iade işleminin yapılabilmesi için tevkifat uygulaması ve ihracat istisnası ile ilgili olarak Genel Tebliğlerde belirtilen belgelerin ibrazı şarttır.
İhraç edilen hurda metal nedeniyle satıcıya ödenen katma değer vergisi ile diğer gider ve harcamalardan bu ihracata isabet eden kısma ait olup nakden talep edilen vergiler ise 100.000.000 lirayı aşmamaları halinde teminat ve inceleme raporu aranmadan, 100.000.000 lirayı aşmaları halinde Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz etmeyenler için aşan kısmın yarısı kadar teminat karşılığında iade edilecektir. Teminat karşılığı iadelerde teminat, inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir.
5. Tevkifat Uygulamasına İlişkin Listelerin Tasdiki
53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin B bölmünde, birden fazla kişi veya kuruluşa tevkifat uygulayan mükelleflerin, 2 no.lu beyannameye tevkifat uyguladıkları kişi veya kuruluşların dökümünü gösteren bir liste ekleyecekleri, bu listenin işletme yetkilileri ile birlikte tam tasdik sözleşmesi yapılan yeminli mali müşavir, tam tasdik sözleşmesi olmayan hallerde muhasebeye ilişkin işlemleri yürüten serbest muhasebeci mali müşavir, bunların bulunmaması halinde sadece işletme yetkilileri tarafından tasdik edileceği açıklanmıştır.
Konunun yeniden değerlendirilmesi sonunda, söz konusu listenin sadece işletme yetkilileri tarafından isim ve ünvan kaşeleri kullanılarak ve düzenleme tarihi de belirtilerek imzalanmak suretiyle tasdit edilmesi yeterli görülmüştür.
8- 59 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere (A) bölümü,
A _ İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR :
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği'nin 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak Katma Değer Vergisi Kanununa göre iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar:
1. İhracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde 100 Milyon liradan 200 Milyon liraya;
2. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 50 Milyon liradan 100 Milyon liraya;
3. Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 15 Milyon liradan 30 Milyon liraya;
yükseltilmiştir.
Ayrıca bu Tebliğin yayım tarihinden geçerli olmak üzere Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna uygulamasına ilişkin olarak 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin I/F bölümünde belirlenen alt sınırın 10 Milyon liraya yükseltilmesi uygun görülmüştür.
Diğer taraftan Katma Değer Vergisi Kanununa göre yapılacak iadelerde daha önce yayımlanmış Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde tespit edilen usul ve esasların uygulanmasına aynen devam edilecektir.(*)
9- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, aşağıda belirtilen akaryakıt teslimlerinin katma değer vergisi tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun görülmüştür.
Buna göre; bu tebliğin yayımını izleyen ay başından itibaren, ithalatçılar rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan satıcılar tarafından, gerçek usule tabi katma değer vergisi mükellefleri ile kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan, motorin, benzin ve fuel oil teslimlerinde, teslim bedeli üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinin % 90'ı satıcıya ödenmeyecek, alıcılar tarafından vergi sorumlularına ait 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergi dairesine yatırılacaktır.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilecek bu vergi, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Satıcıların ise, katma değer vergisinin % 10'unu genel esaslara göre beyan ederek ödeyecekleri tabiidir.
İthalatçılar, rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan satıcıların, sözü edilen ürünleri yukarıda sayılanlar dışındaki alıcılara teslim etmeleri halinde tevkifat uygulanmayacak, teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, satıcılar tarafından genel hükümler çerçevesinde beyan edilip ödenecektir.
Tebliğ olunur.
10- 70 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 6. ve 7. bölümleri,
6. SORUMLU SIFATIYLA KATMA DEĞER VERGİSİ ÖDENEN İŞLEMLERDE MÜTESELSİL SORUMLULUK VE KATMA DEĞER VERGİSİ İADE İŞLEMLERİ
Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi gereğince, katma değer vergisini sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben ödeyenler, bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin Hazine'ye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmayacaklardır.
Sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben katma değer vergisi ödeyenlerin bu işlemlerle ilgili iade ve mahsup talepleri, haklarında olumsuz rapor bulunan mükelleflerden mal ve hizmet alışları olsa dahi genel esaslara göre yerine getirilecektir.
Yukarıdaki hususlar, henüz kesinleşmemiş işlemlere de uygulanacaktır.
7. HURDA METAL TESLİMLERİNDE SORUMLULUK
Hurda metal teslimlerinden doğan katma değer vergisinin mahsuben iadesinde 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesine, mal alış ve satış faturalarının (imalatçılarda sadece satış faturalarının) fotokopileri veya bu faturaların dökümünü gösteren ilgili firmaca onaylı bir listenin eklenmesi yeterlidir. Bu Tebliğin yayımından önceki dönemlerle ilgili mahsuben iadelerde, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde diğer belgeler aranılmaksızın mahsup işlemi gerçekleştirilecektir.
Yukarıda sayılan belgeler hurda metal teslimleri nedeniyle iadesi gereken katma değer vergisinin vergi borçlarına mahsubu işlemleri için geçerli olup, nakden iadelerde ise daha önceki Tebliğlerde belirlenen belgeler ibraz edilecektir.
Öte yandan, genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettiği birlikler ve kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan hurda metal teslimleri katma değer vergisi tevkifatı dışında bırakılmıştır. Bu kurum ve kuruluşların, verginin konusuna giren teslimlerinde hesaplanan katma değer vergisinin tamamı bahsi geçen kuruluşlara ödenerek genel esaslara göre işlem yapılacaktır.
Tebliğ olunur.
11- 71 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 3. bölümü,
3. İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR
Katma Değer Vergisi Kanununa göre ihracat dışındaki iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar:
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlemlerinde 250 milyon liraya,
- Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 100 milyon liraya,
yükseltilmiştir.
Teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış iade ve mahsup talepleri bakımından da geçerlidir. Dolayısıyla bu Tebliğle belirlenen yeni sınırların altındaki iade ve mahsup işlemleri için verilen teminatlar vergi dairelerince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan iade ve mahsup talepleri ise; inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu düzenlemeye bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.(5)
12- 72 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (1.2) bölümünün 18 numaralı paragrafı ile 4. ve 5. bölümleri,
18. Tablo II 'deki 49 uncu satıra, mükellefler tarafından yapılan tevkifat uygulaması kapsamındaki hurda metal teslimleri ile tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason iş bedelleri yazılacaktır. 50 nci satırda ise bu işlemler dolayısıyla tevkif edilen tutarlar yer alacaktır.
4. TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDEKİ FASON İŞLERLE İLGİLİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MAHSUBEN İADE
30. Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulanan mükellefler, bu işlem nedeniyle mahsuben iade talebinde bulunabilecektir.
31. Mahsup, sadece mükellefin kendi vergi borçları için istenebilecek, başkalarının vergi borçlarına mahsup talep edilemeyecektir. İade alacağının nakden talep edilmesi de mümkün bulunmamaktadır.
32. Mahsup talebinin yerine getirilebilmesi için dönem beyannamesine ek olarak mahsup dilekçesi ve tevkifat uygulanan işleme ait faturaların onaylı örnekleri veya bu faturaların dökümünü ihtiva eden bir liste eklenecektir.
5. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI
33. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri, mutad meslek olarak ve münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yapanların bu işlemlerine ait katma değer vergilerinin, sorumlu sıfatıyla işleme taraf olanlarca beyan edilmesi yolundaki 19 Seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği(10) ile getirilen uygulama 1 Nisan 1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Konuya ilişkin olarak 221 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde(11) gerekli açıklamalar yer almaktadır.(*)
34. Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-b maddesi uyarınca katma değer vergisinden istisna edilmiş olduğundan, söz konusu kişilerin bu işlemleri nedeniyle mükellefiyet tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.
13- 221 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (3.5) bölümü,
3.5. Katma Değer Vergisi Uygulaması
22. Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Buna göre sözü edilen faaliyetleri sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetleri ise vergiye tabi olmayacaktır.
23. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesine giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm geçerlidir. Sözü edilen madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad meslek olarak yapılması durumunda Katma Değer Vergisi Kanununun genel hükümleri çerçevesinde gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti doğacaktır.
24. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan faaliyetleri mutad meslek olarak yapanların katma değer vergisi yükümlülüklerine ilişkin olarak, 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde yapılan düzenleme 31 Mart 1999 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kapsamdaki mükelleflerin 1 Nisan 1999 tarihinden itibaren katma değer vergisi yükümlülüklerini Katma Değer Vergisi Kanununun genel hükümleri çerçevesinde yerine getirmeleri gerekmektedir.
14- 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (5) numaralı ayrımı,
5. Yukarıda belirtilen düzenlemelere paralel olarak, Gelir Vergisi Kanunu'nun 18' inci maddesinde belirtilen teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94' üncü maddesinde sayılan kişi ve kurumlara yapanların katma değer vergisi yükümlülükleri, hasılatlarına bağlı olmaksızın, 19 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nde(4) açıklandığı şekilde, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca yerine getirilecektir.
Tebliğ olunur.
15- 73 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 8. bölümü, 9. bölümün son paragrafı ile bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 1. bölümü,
8. bölümü,
8. BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERDE TEVKİFAT UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde, basit usulde vergilendirilen mükelleflerce;
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde,
- Hurda metal alımlarında,
- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde(7) belirtilen akaryakıt alımlarında,
sorumluluk uygulaması kapsamında tevkifat yapılmaması uygun görülmüştür.
Buna göre, basit usulde vergilendirilen mükelleflere yapılan teslim ve hizmetlere ait katma değer vergisinin, malı teslim eden veya hizmeti yapan mükelleflerce genel hükümler çerçevesinde beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin tevkifat kapsamına giren teslim ve hizmetlerinde ise alıcılar tarafından tevkifat uygulanacağı tabiidir.
9. bölümün son paragrafı
Öte yandan, tevkifat uygulamasına tabi olan hurda metal teslimleri ile tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason imalatta işlem bedeli üzerinden öncelikle % 17 oranında vergi hesaplanacak, bu suretle hesaplanan verginin 1/3'ü satıcılar, 2/3'ü ise alıcılar tarafından (sorumlu sıfatıyla) beyan edilecektir. Dolayısıyla tevkif edilecek vergi, işlem bedeline belirli bir oran uygulanmak suretiyle hesaplanmayacaktır. Bu suretle tevkifat uygulanan işlemlerin beyan edileceği katma değer vergisi beyannamelerinde vergi oranını, satıcılar 17/3, alıcılar ise 17 x 2/3 olarak ifade edebileceklerdir. 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine(9) göre yapılacak tevkifat uygulamasında da buna uygun hareket edilecektir.
Tebliğ olunur.
bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 1. bölümü,
1. İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin(1) Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, Katma Değer Vergisi Kanununa(2) göre iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar;
- İhracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde 1.000.000.000.- liradan 2.000.000.000.- liraya,
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 250.000.000.- liradan 500.000.000.- liraya,
- Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 100.000.000.- liradan 200.000.000.- liraya
yükseltilmiştir.
Teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış nakden veya mahsuben iade talepleri bakımından da geçerlidir. Dolayısıyla bu Tebliğle belirlenen yeni sınırların altındaki nakden veya mahsuben iade işlemleri için verilen teminatlar vergi dairelerince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan nakden veya mahsuben iade talepleri ise inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu bölümde öngörülen düzenlemelere bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.
16- 77 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 4. bölümü,
4. Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründeki Fason İşlerle İlgili Tevkifat Uygulamasında Mahsuben İade
72 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Tebliğinin(5) 4 üncü bölümünde tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulanan mükelleflerin bu işlem nedeniyle mahsuben iade talebinde bulunabilecekleri belirtilmiştir. Bu uygulamada mahsuben iadesi talep edilen tutarın 200 milyon lirayı aşmaması halinde ilgili belgelerin ibrazı üzerine mahsup talebi yerine getirilecektir. 200 milyon lirayı aşan kısmın iadesinde inceleme veya yeminli mali müşavir tasdik raporu ya da teminat aranılacaktır.
Tebliğ olunur.
17- 81 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 6. bölümü ile bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 2. bölümü,
6. bölümü
6. Atık Kağıt ve Hurda Plastik Malzeme Tesliminde Tevkifat Uygulaması
Katma değer vergisi mükelleflerinden yapılacak atık kağıt ve hurda plastik malzeme alımlarında, teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ünün alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi tutulması, 1/3'ünün ise satıcıya ödenmesi uygun görülmüştür.
Tevkifat kapsamına, kağıt, karton, mukavva ile plastik malzeme üretiminde kullanılan atık, hurda veya kırpıntı kağıtlar ile plastik maddeler girmektedir.
Bu uygulama 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin(6) (II) bölümündeki açıklamalara ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin(7) hurda metal teslimlerinde tevkifat uygulamasına ilişkin usul ve esaslara göre yürütülecektir.
bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 2. bölümü,
2. İnceleme Raporu ve Teminat Aranılmadan Yapılacak İadelerde Sınır
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, inceleme raporu ve teminat aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar :
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 500 milyon liradan 1 milyar liraya,
- Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulamasından doğan mahsuben iadelerde 200 milyon liradan 2 milyar liraya,
yükseltilmiştir
Teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış nakden veya mahsuben iade talepleri bakımından da geçerli olup, bu Tebliğle belirlenen yeni sınırın altındaki nakden veya mahsuben iade işlemleri için verilen teminatlar vergi dairesince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan nakden veya mahsuben iade talepleri ise inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu bölümde öngörülen düzenlemelere bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.
C _ YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLER:
Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesine göre işlemler Türkiye'de yapıldıkları takdirde vergiye tabi tutulabilecektir. Aynı Kanunun 6/b maddesine göre, Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacaktır. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. Bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, fırmanın Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde vergi, sözü edilen Kanunun 9. maddesi gereğince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
2- 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A) bölümü,
A _ Gelir Vergisi Kanununun 18. Maddesi Kapsamına Giren İşlemlerde Sorumluluk Uygulaması:
Katma Değer Vergisi kanununun 1/l. maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Buna göre, sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm geçerli olacaktır. Sözü edilen 18. madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetini gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde yukarıdaki açıklama çerçevesinde vergi aranılmayacaktır.
Öte yandan, Katma değer Vergisi Kanununun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının, gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetkiye dayanılarak, Gelir Vergisi Kanununun sözü edilen 18. maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94. maddesinde zikredilen kişi ve kuruluşlara yapanların katma değer vergisinin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi uygun görülmüştür.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetlerinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94. maddesine göre gelir vergisi stopajına tabi bulunması gerekmektedir. Buna göre 18. madde kapsamına giren teslim veya hizmeti 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşlar yanında maddede yer almayanlara da yapanlar bu uygulamadan faydalanamayacaktır.
Bu şartları taşıyan mükelleflerin en geç 25 Nisan 1986 günü mesai saati sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. İşlemleri Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına girmekle birlikte halen gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmayıp, bu tarihten sonra mükellef olması gerekenlerden bu uygulamadan faydalanmak isteyenlerin, işlemden önce ilgili vergi dairelerine yazılı olarak başvurmaları zorunludur.
Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi veya kuruluşlar, aynı Kanunun 18. maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi stopajına esas olan miktar üzerinden % 10 nispetinde katma değer vergisini hesaplayıp vergi sorumlularına ait katma değer vergisi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Ancak bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren kişilerin bu durumu önceden vergi sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek mensupları ise aynca katma değer vergisi beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin belgelenmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yaptıklan teslim ve hizmet ifaları sebebiyle hesaplanan katma değer vergisi kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve katma değer vergisi beyannamesi vereceklerdir. 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşların bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu değildir.
Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren işlemlerde "sorumlu"luk uygulaması 1 Nisan 1986 tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
3- 30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (F) bölümü,
F _ KİRALAMA VE REKLAM VERME İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK UYGULAMASI :
Katma Değer Vergisi Kanununun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının, gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları, verginin ödenmesinden sorumlu tutulabileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetkiye dayanılarak bazı kiralama ve reklam hizmetlerinde, bu Tebliğin yayım tarihinden itibaren aşağıdaki şekilde işlem yapılması uygun görülmüştür.
1. Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması :
Katma Değer Vergisi Kanununun; 1. maddesinin 3/f bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin, verginin konusuna girdiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa da dahi katma değer vergisine tabi olacaktır.
Bu kiralama işlemleri ile ilgili katma değer vergisi;
a) Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin bulunmaması,
b) Kiralayanın gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması,
Şartlarının birlikte varolması halinde, kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya verenler tarafından beyanname verilmeyeceği tabiidir.
Kiraya verenlerin başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaları halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak, kiraya verenler, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisinin diğer faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre beyan edeceklerdir.
2. Reklam Verme İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması :
Uygulamada gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan bazı işletmelerin, profesyonel veya amatör spor kulüplerine oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklam verdikleri bilinmektedir.
Bu şekilde reklam verme işlemleri ile ilgili katma değer vergisi, reklamı alanların gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmamaları halinde, reklamı verenler tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.
Tebliğ olunur.
4- 49 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (B) bölümü
B _ SORUMLU SIFATIYLA ÖDENEN KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİMİ
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 ve 34. maddeleri gereğince, mükellefler yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, faaliyetlerine ilişkin olarak yüklendikleri katma değer vergisini indirebilmektedirler.
Buna göre, aynı Kanunun 9. maddesi gereğince sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisinin, 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Sorumlu sıfatıyla beyanın hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine bu vergilerin ikmalen veya re'sen tarhedilmesi halinde de tarhedilen vergi aslı indirim konusu yapılabilecektir. İndirim, ikmalen veya re'sen tarhedilen vergi aslının vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması şartıyla kanuni defterlere kaydedildiği dönemde, I numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile yapılacaktır.
Tebliğ olunur.
5- 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II) bölümü,
II _ FASON OLARAK YAPTIRILAN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İŞLERİ İLE HURDA METAL ALIMLARINDA SORUMLULUK UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinde, mükellefin Türkiye'de ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Maliye Bakanlığı'na yetki verilmektedir.
Bu yetkiye dayanılarak tekstil ve konfeksiyon sektörü ile hurda metal alımlarında sorumluluk uygulamasına ilişkin olarak bu Tebliğin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere, aşağıdaki düzenlemelerin yapılması uygun görülmüştür.
A _ TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDE SORUMLULUK UYGULAMASI
Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde, fason hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ü, fason iş yaptıranlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere tevkifata tabi tutulacak, 1/3'ü ise fason iş yapana ödenecektir.
Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde başta olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlarca temin edilmesidir.
Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi, üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması da mümkündür. Örneğin; bir konfeksiyon firmasının pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı firmalara fason olarak yaptırması halinde her bir kısmi iş tevkifat uygulaması kapsamına girecektir.
Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki fason iş bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir. Örneğin, imal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason yaptırdığı pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı fason takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.
Fason olarak yapılan işlerde fason işi yapanlar tarafından kullanılan iplik, tela, fermuar, düğme, astar ve benzeri her türlü yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilecektir. Fason iş için kullanılan bu madde ve malzemelerin ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir.
Fason iş yapanlar tevkifat uygulanacak hizmetleri nedeniyle düzenleyecekleri faturada; fason hizmet bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile, vergi tutarlarının tevkifat uygulanacak kısmı ile fason iş yaptırandan tahsil edilecek kısmını ayrı ayrı göstereceklerdir.
ÖRNEK:
Tekstil ihracatçısı (A), Şubat 1996 döneminde imalatçı (B)'ye 160.000.000 liralık fason iş yaptırmıştır. (B)'nin bu işlem nedeniyle düzenleyeceği fatura aşağıdadır.
A İşlem Bedeli 160.000.000.-
B Hesaplanan KDV (Ax%15) 24.000.000.-
TOPLAM 184.000.000.-
(-)KDV Tevkifatı (Bx2/3) 16.000.000.-
Tahsil Edilecek Tutar 168.000.000.-
Beyan Edilecek KDV (Bxl/3) 8.000.000.-
Bu fatura örneğinde "KDV Tevkifatı" satırı, hesaplanan verginin 2/3'ü olarak hesaplanan ve fason iş yaptıranlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecek miktarı göstermektedir. "Beyan edilecek KDV" satırında ise hesaplanan katma değer vergisinin 1/3'ü olarak hesaplanan ve fason imalatçı tarafından beyan edilecek tutar yer almaktadır.
Fason iş yaptıranlar, tevkifat tutarını, teslim veya hizmetin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait II no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecekler ve bu tutarı aynı döneme ait I no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaklardır. Fason iş yapana ödenen hesaplanan katma değer vergisinin 1/3'ü tutarındaki kısım ise fason işle ilgili faturanın defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılacaktır. Fason iş yaptıranlar, beyan edilen tevkifata ait tahakkuk fişi ile verginin ödendiğine dair vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı fotokopilerini, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk 10 günü içinde satıcıya intikal ettireceklerdir. Satıcılar bu tarihe kadar belgelerin gelmemesi halinde durumu aynı ayın 20'nci gününe kadar alıcının vergi dairesine bildireceklerdir.
Fason olarak yapılan işler, fason iş yapanlar tarafından aşağıdaki şekilde beyan edilecektir:
Üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan işlem bedelleri beyannamenin 24. satırına aynen ithal edilecektir.
Katma değer vergisi matrahının vergi oranlarına göre dağılımını gösteren 38-43. satırlar arasına önce KDV tevkifatı yapılmayan işlem bedelleri yazılacaktır. Tevkifat uygulanan işlem bedelleri daha sonraki satırda yer alacak, bu satırın karşısındaki "oran" sütununda vergi oranı 15/3 olarak gösterilecek, "vergi" sütununa ise işlem bedeli üzerinden bu orana göre hesaplanacak vergi tutarı yazılacaktır.
B _ HURDA METAL ALIMLARINDA SORUMLULUK UYGULAMASI
Gerçek usule tabi mükelleflerden yapılacak hurda metal alımlarında teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ü, alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi tutulacak, 1/3'ü ise satıcıya ödenecektir.
Vergi tevkifatı, hurda metalin gerçek usule tabi mükellefler arasında her el değiştirilişinde uygulanacaktır.
ÖRNEK :
Götürü usule tabi hurda demir toplayıcısı (A)'nın 100.000.000 liraya gerçek usule tabi (B)'ye sattığı hurda demir; (B) tarafından 120.000.000 liraya gerçek usule tabi (B)'ye sattığı hurda demir; (B) tarafından 120.000.000 liraya toptancı ©'ye, ©'den ise 150.000.000 liraya haddehane sahibi (D)'ye satılmıştır.
Bu el değiştirmelerde © ve (D) vergi tevkifatı yapacaklardır. Tevkifatla ilgili hesaplamalar aşağıda gösterilmiştir.
Götürü Mükellef Gerçek Usulde Mükellef
(A) (B) © (D)
Alış Bedeli _ 100.000.000 120.000.000 150.000.000
Hesaplanan KDV _ _ 18.000.000 22.500.000
Tevkifat Tutarı _ _ 12.000.000 15.000.000
Satıcıya Ödenecek KDV _ _ 6.000.000 7.500.000
Bu işlem nedeniyle iade talep edecek mükellefler, beyannameye ekli "İade Hakkı Doğuran İşlemlere ve İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirim"i doldurmak zorundadırlar.
Üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan işlem bedelleri bu Bildirim'in 87. satırına, bu işlem dolayısıyla yüklenilen vergiler ise 88. satırına dahil edilecektir. Bildirimin doldurulması sonunda ortaya çıkacak vergi alacağı temel gıda maddelerinde katma değer vergisi iadesine ilişkin genel esaslar çerçevesinde iade edilebilecektir.
Hurda metal alımlarında sorumluluk uygulaması ile ilgili belge düzeni, beyan dönemi ve işlemin beyannameye ithali ile sorumlu sıfatıyla alıcı tarafından beyan edilen vergiye ait tahakkuk fişi ile verginin ödendiğini gösteren vergi dairesi alındılarının satıcıya intikal ettirilmesi konularında, bu Tebliğin II/A bölümündeki açıklamalar geçerli olacaktır.
C _ MÜTESELSİL SORUMLULUK
Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde müteselsil sorumluluk ile ilgili olarak yer alan hükümler, bu tebliğe göre vergi tevkifatı uygulayan mükelleflerin tevkifat uyguladıkları işlemler bakımından yürürlükten kaldırılmıştır.
Buna göre; yaptırdıkları fason işler veya hurda metal alımları dolayısıyla katma değer vergisi tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin hazineye intikal etmiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmayacaklardır.
Tebliğ olunur.
6- 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
Resmi Gazete Sayısı 22596
Resmi Gazete Tarihi 30/03/1996
Kapsam
10.Ocak.1996 tarih ve 22519 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin II numaralı bölümünde düzenlenen Tekstil ve Konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal alımlarında vergi tevkifatı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalara gerek duyulmuştur.
A _ KAPSAM
1. Konfeksiyon ve Tekstil Sektöründe Tevkifat Uygulaması
Çanta ve ayakkabı dışında deriden mamul giyim eşyasının fason işleri de tevkifat uygulamasına tabidir.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve kasarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar tarafından temin edilip, bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, boya ve kimyevi maddelerin bu işleri yapanlar tarafından temin edilip kullanılması halinde tevkifat yapılmayacaktır.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan, ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, traşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir.
Ancak, bu işler yukarıda sayılan boya, baskı, apre ve kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcsı olarak onlarla birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla bu işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama hizmetleri gibi işlem görecektir.
Tekstil sektöründe tevkifat uygulaması giyim eşyaları ile sınırlı değildir. Buna göre; perde, mobilya kumaşı, havlu, oto koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetlerde de tevkifat uygulanacaktır.
2. Hurda Metal Alımlarında Tevkifat Uygulaması
Hurda kavramına metal kırpıntılar, metal talaşları, mamul veya yarı mamul madde üreten imalathane ya da fabrikalardan çıkan standart dışı metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, hadde bozukları ve benzerleri dahildir.
Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış metal eşya teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.
ÖRNEK: "Hurda" olarak tabir edilen bir jeneratör, bobinleri sarılıp tamir ve bakımdan sonra yeniden jeneratör olarak kullanılacak hale getiriliyorsa, kullanılmış jeneratörün tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
Hurda gemilerden yapılan sökümlerde de yukarıdaki hususa göre hareket edilecektir.
B _ BEYAN
Fason iş yaptıran veya hurda metal alımında bulunan mükelleflerin tevkif ettikleri katma değer vergisini teslim veya hizmetin yapıldığı döneme ait 2 No.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan ederek, bu tutarı aynı döneme ait 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacakları hususu 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmış bulunmaktadır.
2 No.lu beyanname ile beyan edilen bu verginin, sadece beyan edilmekle yetinilmesi söz konusu olmayıp beyanname uyarınca tahakkuk eden verginin aynı süre içerisinde ödenmesi gerektiği tabiidir.
Tevkif edilen katma değer vergisinin beyanı için kullanılmakta olan 2 No.lu beyannamenin "Tablo I" bölümünde mükellef ve sorumluya ait sicil bilgilerinin doldurulmasına ilişkin satırlar yer almaktadır. Tevkifat yapan mükellefler, I No.lu Tablonun "Vergi sorumlusuna ait sicil bilgileri"ni kapsayan 3-9 numaralı satırlar arasına kendi sicil bilgilerini dolduracak, sadece bir imalatçıya fason iş yaptırmış veya sadece bir mükelleften hurda metal alımı yapmış olmaları halinde, beyannamenin 10-16 numaralı satırları arasına bu mükellefle ilgili sicil bilgilerini yazacaklardır.
Ancak, birden fazla kişi veya kuruluşa fason iş yaptırılmış veya hurda metal alımında bulunulmuş olması halinde bu satırlar "Ekli listededir" şeklinde doldurulacak, fason iş yaptırılan veya hurda metal alınan mükelleflerin bildirimi için ayrı bir liste tanzim edilecektir. Bu listede, kendisinden tevkifat yapılan her bir mükellefe ait sicil bilgilerine ayrı ayrı yer verilecek ve "Listelerde yer alan bilgilerin doğruluğunu taahhüt ve her hangi bir yanlışlık olduğunun tesbiti halinde uygulanacak müeyyideleri kabul ederim." şerhi konularak, işletme yetkilileri ile birlikte tam tasdik sözleşmesi yapılan yeminli mali müşavir, tam tasdik sözleşmesi olmayan hallerde muhasebeye ilişkin işlemleri yürüten serbest muhasebeci mali müşavir, bunların bulunmaması halinde ise sadece işletme yetkilileri tarafından isim ve ünvan kaşeleri kullanılarak ve düzenleme tarihi de belirtilerek imzalanmak suretiyle 2 No.lu beyannameye eklenecektir.
Beyannamenin vergi dairesine verilmesinden sonra, tahakkuk fişi ile birlikte verginin nakden ödenmesi halinde, ödemeyi gösteren vergi dairesi alındılarının kaşeli ve imzalı fotokopilerinin, beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk on günü içinde satıcıya intikal ettirilmesi şarttır. Tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunulmuşsa tahakkuk fişi ile birlikte mükellefe aşağıda örneği verilen yazı gönderilecektir.
Birden fazla kişi veya kuruluşa fason iş yaptıran veya hurda metal alımında bulunan mükellefler bu şekilde beyan edip ödedikleri vergilerden, her bir mükellefe ait kısmı "../../.... tarih ve .... sayılı fatura ile tarafımıza yapmış olduğunuz teslim ve/veya hizmete ait ............ tutarındaki katma değer vergisi tevkifatı, beyanımız üzerine ................... vergi dairasince ../../.... tarih ve ....... sayılı tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilmiş ve aynı vergi dairesine ../../....tarih ve .... sayılı makbuzla ödenmiştir." şeklinde bir yazı ile kendisinden tevkifat yapılan mükellefe bildireceklerdir. Bu yazının yukarıda belirtilen kişiler tarafından ve aynı şekilde imzalanması gerekmektedir.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilen ve tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunulmuşsa yazının "...aynı vergi dairesine" ifadesinden sonraki bölümü "tahakkuk eden vergi için ../../.... tarihli dilekçe ile mahsup talebinde bulunulmuştur" şeklinde düzenlenecektir.
C _ İNDİRİM
Sorumlulara ait 2 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilen tutarlar, aynı döneme ait I no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
ÖRNEK: 24.Ocak.l996 tarihinde yaptırılan 100.000.000 liralık bir fason işle ilgili 10.000.000 lira tutarındaki katma değer vergisi tevkifatı, 25.Şubat.l996 tarihine kadar verilmesi gereken 2 no.lu beyanname ile beyan edilecektir. 10.000.000 liralık tutar aynı tarihe kadar verilmesi gereken 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesinde de indirim konusu yapılacaktır.
İndirim için, tevkifat tutarının beyan edildiği 2 no.lu beyannamenin vergi dairesine verilmesi yeterlidir. Beyan edilen tutarın vergi dairesine ödenmemesi indirimi engellemez. Ancak ödemenin kanuni süre içinde yapılmaması halinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı tabiidir.
2 no.lu beyanname ile beyan edilen tevkifat tutarının ödenmeyip, 1 no.lu beyannamede de indirim konusu yapılmaması, vergi dairesine süresinde yatırılmayan tevkifat tutarının gecikme zammı ile birlikte takibine engel değildir.
Aynı şekilde, tevkifat tutarı 2 no.lu beyanname ile beyan edilmezse, 1 no.lu beyannamede indirim konusu yapılmasa bile gecikme faizi ile birlikte cezalı tarhiyat uygulanacağı tabiidir.
D _ İADE VE MAHSUP
51 seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II/B) bölümünde hurda metal alımlarında tevkifat uygulaması ile ilgili olarak mükelleflerin iade talebinde bulunabilecekleri açıklanmıştır.
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin değişik 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, hurda metal alımlarındaki tevkifat uygulaması ile ilgili nakden ve mahsuben iade işlemlerinin aşağıdaki şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.
1. Hurda metal alımları dolayısıyle iade talep edecek olan mükellefler, 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesine ekli "İade Hakkı Doğuran İşlemlere ve İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirim"i doldurmak zorundadırlar.
2. Bu Bildirimin 87 nci satırına, o dönemde teslim ettikleri ve üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılan mal bedelleri, 88 inci satırına ise bu teslimler nedeniyle alıcı tarafından tevkif edilen toplam katma değer vergisi yazılacaktır.
51 seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II/A) bölümünde tevkifata tabi tutulan teslim bedellerinin, beyannamenin 38-43. satırları arasında ayrı bir satırda gösterileceği, bu satıra tekabül eden "oran" sütununda vergi oranının (15/3) olarak belirtileceği, "vergi" sütununa ise bu orana göre hesaplanan vergi miktarının yazılacağı açıklanmıştır.
Buna göre, Bildirimin 87 nci satırına yazılacak tutarın, aynı beyannamenin o dönemdeki tevkifat tutarının beyan edildiği 38-43. satırlar arasındaki satırda gösterilen miktara eşit olması gerekmektedir. Bildirimin 88 inci satırında gösterilecek miktar ise tevkifata tabi işlem bedelinin %10'u olarak hesaplanacaktır.
3. Bildirimin bu şekilde düzenlenmesinden sonra, dönem beyannamesi 39 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğindeki açıklamalar çerçevesinde doldurulacaktır.
4. Beyannamenin doldurulmasından sonra 61 nci satırda iadesi gereken katma değer vergisinin çıkması halinde bu tutarın iadesi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
a. Nakden İade:
Hurda metal teslimleri ile ilgili tevkifat uygulamasından doğan ve nakden talep edilen iade alacakları, 15.000.000 liranın üstünde olmamaları halinde inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilecektir.
Nakden talep edilen ve miktarı 15.000.000 lirayı aşan iade talepleri Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz edilmesi halinde teminat ve vergi inceleme raporu aranmadan yerine getirilecektir.
15.000.000 lirayı aşan, nakden talep edilen ve Tasdik Raporu ibraz edilmeyen iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
Mükelleflerin, 15.000.000 lirayı aşan kısım için teminat göstermeleri halinde iade talebi, yeminli mali müşavir tasdik raporu veya vergi inceleme raporunun sonucu beklenmeden yerine getirilecek, teminat, söz konusu raporların sonucuna göre çözülecektir.
Nakden iade talebinin yerine getirilebilmesi için 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile eklerinin vergi dairesine verilmiş olması zorunludur.(*)
b. Mahsuben İade:
Hurda metal teslimleri ile ilgili tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının mükellefin diğer vergi borçlarına mahsubu mümkündür. Mahsup kapsamına, tevkifatlarla ilgili olarak verilen 2 numaralı beyannamelere göre tahakkuk eden vergiler de dahildir.
Hurda metal teslimlerinden doğan iade alacaklarının 15.000.000 liranın üstünde olmaması ve bu tutarın mahsuben talep edilmesi halinde, 2 no.lu beyanname ve eklerinin verilmiş olması şartıyla, mahsup talebi inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
Mahsuben talep edilen iade alacağının 15.000.000 lirayı aşması halinde, yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz eden mükelleflerin mahsup talepleri de inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
Miktarı 15.000.000 lirayı aşan ve yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmeyen mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
Mükelleflerin 15.000.000 lirayı aşan kısım için teminat göstermeleri halinde mahsup talebi, vergi inceleme raporu veya yeminli mali müşavir tasdik raporu sonucu beklenmeden yerine getirilecek, teminat, söz konusu raporların sonucuna göre çözülecektir.
c. Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanıldığının Tespiti Halinde İade Uygulaması:
Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya bilerek kullandığı konusunda rapor bulunanların, bu tür rapor bulunanlardan mal alanların ve bu tür rapor bulunanların ortakları ile kurdukları veya ortak oldukları şirketlerin hurda metal alımlarından doğan iade talepleri, ihracat istisnasından doğan katma değer vergisi iadelerine ilişkin açıklamalara göre yerine getirilecektir.
E _ DİĞER İŞLEMLERDE SORUMLU SIFATIYLA BEYAN
Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal alımları dışında, Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesine göre sorumlu sıfatıyla ödenmesi gereken vergilerin beyanı eskiden olduğu gibi sürdürülecektir.
Buna göre, bu Tebliğ kapsamı dışındaki işlemler nedeniyle sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi beyan etmek zorunda olan mükellefler, her bir işlemi ayrı ayrı verecekleri 2 no.lu katma değer vergisi beyannameleri ile beyan edeceklerdir.
ÖRNEK : Bir konfeksiyoncu firma Mart 1996 döneminde, yurt dışındaki bir firmaya desen çizdirerek 50.000.000 TL. karşılığı döviz ödemiş, katma değer vergisi mükellefi olmayan bir kuruluşa ait binanın duvarlarında gösterilmek üzere 30.000.000 lira karşılığı reklam vermiş, 4 ayrı firmaya da fason konfeksiyon işi yaptırmıştır.
Konfeksiyoncu firma, Mart 1996 dönemi ile ilgili sorumlulara ait 3 ayrı beyanname verecektir. Sorumlulara ait 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerinin birincisinde yurt dışından temin edilen ve Türkiye'de faydalanılan desen çizme hizmetine, ikincisinde katma değer vergisi mükellefi olmayan kuruluşa verilen reklama, üçüncüsünde ise fason işlere ait vergiler beyan edilecektir. Üçüncü beyannamede 4 ayrı fason işin bir liste eklenmek suretiyle birlikte beyan edileceği tabiidir.
Tebliğ olunur.
(*) Miktar Yönünden Güncelliği Kalmamıştır.
7- 58 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A) bölümü (A/4 bölümü hariç),
A _ TEVKİFAT UYGULAMASI
1. Hurda Metal Teslimleri ile Fason İşlerde Tevkifatın Kapsamı
Hurda gemilerden sökülen saç aksamın, sökenler tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak hurda gemi saçlarının sonraki safhalarda el, değiştirmeleri ile ilgili tevkifat uygulamasına genel esaslar çerçevesinde devam edilecektir.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründe fason olarak yaptırılan yıkama işleri, prensip olarak tevkifat uygulamasına tabidir. Ancak yıkama işinde kullanılan kimyevi maddelerin fason imalatı yapanlar tarafından temin edilip kullanılmaları halinde tevkifat uygulanmayacak, bu kimyevi maddelerin fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara verilmesi halinde tevkifat yapılacaktır.
Fason olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül veya telanın tatbik edildiği hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telanın fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş yapanlarca temin edilip kullanılması halinde ise tevkifat uygulanmayacaktır.
2. Matrahta Değişiklik ve Malların İadesi Halinde Tevkifat Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununun 35. maddesinde "malların iade edilmesi işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahda değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi, bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunun malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmiş olması şarttır." hükmü yer almaktadır.
Buna göre; 51 ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde tevkifat kapsamına alınan tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason işler ile hurda metal teslimlerinde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah değişiklikleri ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
a) Mal İadeleri :
Bu durumda düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir.
ÖRNEK :
Hurda metal toptancısı (A) 1996/Nisan döneminde madeni eşya üreticisi (B)'ye 100.000.000 liralık hurda metal teslim etmiş, hesaplanan 15.000.000 liralık katma değer vergisinin 5.000.000 liralık kısmı, hurda metal toptancısına ödenmiş ve onun tarafından beyan edilmiş, 10.000.000 liralık, kısmı ise madeni eşya üreticisi tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir. Madeni eşya üreticisi, hurda metal toptancısına ödediği 5.000.000 lira ile sorumlu sıfatıyla beyan ettiği 10.000.000 lirayı ilgili dönemlerde indirim konusu yapmıştır.
Söz konusu hurda metal 1996/Haziran ayında hurda metal toptancısına iade edilmiştir.
Bu durumda madeni eşya üreticisi, hurda metal toptancısından 105.000.000 lira geri alacak, iadenin gerçekleştiği dönemde, 5.000.000 lirayı 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecektir.
Hurda metal toptancısı ise, aynı dönemde 5.000.000 lirayı l no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Bu işlemler nedeniyle defter kayıtlarında katma değer vergisinin sadece tevkifata tabi tutulmayan 5.000.000 liralık kısmı için düzeltme işlemi yapılacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilen ve indirim konusu yapılan tutarlar için düzeltme kaydı yapılmayacaktır.
b) Matrahta Değişiklik:
Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin bedelinden sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek katma değer vergisi hesaplanması ve hesaplanan katma değer vergisi üzerinden 51 ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde belirtildiği şekilde tevkifat uygulanması gerekmektedir.
Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanması, hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarı üzerinden yukarıda (A/2-a) bölümünde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
ÖRNEK :
Konfeksiyon toptancısı (A)'dan parçası 100.000 liraya 1.000 parçalık fason iş siparişi alan imalatçı (B), 1996/Nisan döneminde bu işle ilgili olarak 100.000.000 liralık fatura düzenlemiş, faturada gösterilen 15.000.000 liralık katma değer vergisinin 5.000.000 lirası imalatçıya ödenmiş, 10.000.000 liralık kısmı ise toptancı tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
İmalatçı bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında teslim edemediğinden bedelde 20.000.000 liralık bir azalma meydana gelmiştir.
1996/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik nedeniyle tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre imalatçı, toptancıya 20.000.000 lira ile birlikte bu tutara ait 3.000.000 liralık katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan 1.000.000 lirasını (toplam 21.000.000 lira) iade edecek, 1996/Nisan döneminde beyan ettiği 1.000.000 lirayı 1996/Mayıs dönemine ait 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Toptancı ise 1996/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı 1.000.000 lirayı, 1996/Mayıs döneminde 1 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecektir.
Toptancının bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi tutarak beyan ettiği verginin, 20.000.000 liraya isabet eden kısmı olan 2.000.000 lira, aynı zamanda indirim konusu yapıldığından, bir düzeltme işlemine konu olmayacaktır.
3. Mahsuben İade
53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin D/4-b bölümünde, hurda metal alımlarından doğan iade alacaklarının mahsuben talep edilmesi halinde, 15.000.000 lirayı aşmayan taleplerin teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın, 15.000.000 lirayı aşan mahsup taleplerinin ise Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporunun ibraz edilmesi şartına bağlı olarak teminat aranılmaksızın yerine getirileceği açıklanmıştır.
Konunun yeniden değerlendirilmesi sonunda, hurda metal teslimlerinde tevkifat uygulamasından doğan iade alacaklarının mahsuben talep edilmesi halinde, beyannamelerin ve diğer ilgili belgelerin verilmesi şartıyla, teminat ve incelem raporu veya yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu aranılmaksızın mahsup taleplerinin yerine getirilmesi uygun görülmüştür.
4. Hurda Metal İhracında İade Uygulaması :
Satın, aldıları hurda metalleri ihraç eden mükelleflerin bu ihracat işlemlerinden doğan iade alacaklarının nakden iadesinde aşağıdaki şekilde hareket edilecektir.
İhracatçı mükellefler satın aldıkları hurda metal nedeniyle hesaplanan verginin 2/3'ünü sorumlu sıfatıyla beyan etmekte, 1/3'ünü ise satıcıya ödemektedirler. İhracat dolayısıyla yüklenilen vergilerden, mal alımına ait olanlar bu ikisinin toplamından oluşmaktadır.
İhracatçı mükelleflerin, hurda metal ihracatı nedeniyle doğan ve nakden talep edilen iade alacaklarının, ihraç malının satın alınması sırasında tevkifata tabi tutulup sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergiye ait kısmı, inceleme raporu ve teminat aramadan iade edilecektir. Ancak bu iade işleminin yapılabilmesi için tevkifat uygulaması ve ihracat istisnası ile ilgili olarak Genel Tebliğlerde belirtilen belgelerin ibrazı şarttır.
İhraç edilen hurda metal nedeniyle satıcıya ödenen katma değer vergisi ile diğer gider ve harcamalardan bu ihracata isabet eden kısma ait olup nakden talep edilen vergiler ise 100.000.000 lirayı aşmamaları halinde teminat ve inceleme raporu aranmadan, 100.000.000 lirayı aşmaları halinde Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ibraz etmeyenler için aşan kısmın yarısı kadar teminat karşılığında iade edilecektir. Teminat karşılığı iadelerde teminat, inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir.
5. Tevkifat Uygulamasına İlişkin Listelerin Tasdiki
53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin B bölmünde, birden fazla kişi veya kuruluşa tevkifat uygulayan mükelleflerin, 2 no.lu beyannameye tevkifat uyguladıkları kişi veya kuruluşların dökümünü gösteren bir liste ekleyecekleri, bu listenin işletme yetkilileri ile birlikte tam tasdik sözleşmesi yapılan yeminli mali müşavir, tam tasdik sözleşmesi olmayan hallerde muhasebeye ilişkin işlemleri yürüten serbest muhasebeci mali müşavir, bunların bulunmaması halinde sadece işletme yetkilileri tarafından tasdik edileceği açıklanmıştır.
Konunun yeniden değerlendirilmesi sonunda, söz konusu listenin sadece işletme yetkilileri tarafından isim ve ünvan kaşeleri kullanılarak ve düzenleme tarihi de belirtilerek imzalanmak suretiyle tasdit edilmesi yeterli görülmüştür.
8- 59 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere (A) bölümü,
A _ İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR :
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği'nin 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak Katma Değer Vergisi Kanununa göre iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar:
1. İhracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde 100 Milyon liradan 200 Milyon liraya;
2. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 50 Milyon liradan 100 Milyon liraya;
3. Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 15 Milyon liradan 30 Milyon liraya;
yükseltilmiştir.
Ayrıca bu Tebliğin yayım tarihinden geçerli olmak üzere Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna uygulamasına ilişkin olarak 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin I/F bölümünde belirlenen alt sınırın 10 Milyon liraya yükseltilmesi uygun görülmüştür.
Diğer taraftan Katma Değer Vergisi Kanununa göre yapılacak iadelerde daha önce yayımlanmış Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde tespit edilen usul ve esasların uygulanmasına aynen devam edilecektir.(*)
9- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, aşağıda belirtilen akaryakıt teslimlerinin katma değer vergisi tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun görülmüştür.
Buna göre; bu tebliğin yayımını izleyen ay başından itibaren, ithalatçılar rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan satıcılar tarafından, gerçek usule tabi katma değer vergisi mükellefleri ile kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan, motorin, benzin ve fuel oil teslimlerinde, teslim bedeli üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinin % 90'ı satıcıya ödenmeyecek, alıcılar tarafından vergi sorumlularına ait 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergi dairesine yatırılacaktır.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilecek bu vergi, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Satıcıların ise, katma değer vergisinin % 10'unu genel esaslara göre beyan ederek ödeyecekleri tabiidir.
İthalatçılar, rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan satıcıların, sözü edilen ürünleri yukarıda sayılanlar dışındaki alıcılara teslim etmeleri halinde tevkifat uygulanmayacak, teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, satıcılar tarafından genel hükümler çerçevesinde beyan edilip ödenecektir.
Tebliğ olunur.
10- 70 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 6. ve 7. bölümleri,
6. SORUMLU SIFATIYLA KATMA DEĞER VERGİSİ ÖDENEN İŞLEMLERDE MÜTESELSİL SORUMLULUK VE KATMA DEĞER VERGİSİ İADE İŞLEMLERİ
Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi gereğince, katma değer vergisini sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben ödeyenler, bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin Hazine'ye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmayacaklardır.
Sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben katma değer vergisi ödeyenlerin bu işlemlerle ilgili iade ve mahsup talepleri, haklarında olumsuz rapor bulunan mükelleflerden mal ve hizmet alışları olsa dahi genel esaslara göre yerine getirilecektir.
Yukarıdaki hususlar, henüz kesinleşmemiş işlemlere de uygulanacaktır.
7. HURDA METAL TESLİMLERİNDE SORUMLULUK
Hurda metal teslimlerinden doğan katma değer vergisinin mahsuben iadesinde 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesine, mal alış ve satış faturalarının (imalatçılarda sadece satış faturalarının) fotokopileri veya bu faturaların dökümünü gösteren ilgili firmaca onaylı bir listenin eklenmesi yeterlidir. Bu Tebliğin yayımından önceki dönemlerle ilgili mahsuben iadelerde, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde diğer belgeler aranılmaksızın mahsup işlemi gerçekleştirilecektir.
Yukarıda sayılan belgeler hurda metal teslimleri nedeniyle iadesi gereken katma değer vergisinin vergi borçlarına mahsubu işlemleri için geçerli olup, nakden iadelerde ise daha önceki Tebliğlerde belirlenen belgeler ibraz edilecektir.
Öte yandan, genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettiği birlikler ve kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan hurda metal teslimleri katma değer vergisi tevkifatı dışında bırakılmıştır. Bu kurum ve kuruluşların, verginin konusuna giren teslimlerinde hesaplanan katma değer vergisinin tamamı bahsi geçen kuruluşlara ödenerek genel esaslara göre işlem yapılacaktır.
Tebliğ olunur.
11- 71 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 3. bölümü,
3. İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR
Katma Değer Vergisi Kanununa göre ihracat dışındaki iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar:
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlemlerinde 250 milyon liraya,
- Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 100 milyon liraya,
yükseltilmiştir.
Teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış iade ve mahsup talepleri bakımından da geçerlidir. Dolayısıyla bu Tebliğle belirlenen yeni sınırların altındaki iade ve mahsup işlemleri için verilen teminatlar vergi dairelerince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan iade ve mahsup talepleri ise; inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu düzenlemeye bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.(5)
12- 72 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (1.2) bölümünün 18 numaralı paragrafı ile 4. ve 5. bölümleri,
18. Tablo II 'deki 49 uncu satıra, mükellefler tarafından yapılan tevkifat uygulaması kapsamındaki hurda metal teslimleri ile tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason iş bedelleri yazılacaktır. 50 nci satırda ise bu işlemler dolayısıyla tevkif edilen tutarlar yer alacaktır.
4. TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDEKİ FASON İŞLERLE İLGİLİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MAHSUBEN İADE
30. Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulanan mükellefler, bu işlem nedeniyle mahsuben iade talebinde bulunabilecektir.
31. Mahsup, sadece mükellefin kendi vergi borçları için istenebilecek, başkalarının vergi borçlarına mahsup talep edilemeyecektir. İade alacağının nakden talep edilmesi de mümkün bulunmamaktadır.
32. Mahsup talebinin yerine getirilebilmesi için dönem beyannamesine ek olarak mahsup dilekçesi ve tevkifat uygulanan işleme ait faturaların onaylı örnekleri veya bu faturaların dökümünü ihtiva eden bir liste eklenecektir.
5. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI
33. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri, mutad meslek olarak ve münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yapanların bu işlemlerine ait katma değer vergilerinin, sorumlu sıfatıyla işleme taraf olanlarca beyan edilmesi yolundaki 19 Seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği(10) ile getirilen uygulama 1 Nisan 1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Konuya ilişkin olarak 221 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde(11) gerekli açıklamalar yer almaktadır.(*)
34. Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-b maddesi uyarınca katma değer vergisinden istisna edilmiş olduğundan, söz konusu kişilerin bu işlemleri nedeniyle mükellefiyet tesis ettirmelerine gerek bulunmamaktadır.
13- 221 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (3.5) bölümü,
3.5. Katma Değer Vergisi Uygulaması
22. Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Buna göre sözü edilen faaliyetleri sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetleri ise vergiye tabi olmayacaktır.
23. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesine giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm geçerlidir. Sözü edilen madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad meslek olarak yapılması durumunda Katma Değer Vergisi Kanununun genel hükümleri çerçevesinde gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti doğacaktır.
24. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan faaliyetleri mutad meslek olarak yapanların katma değer vergisi yükümlülüklerine ilişkin olarak, 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde yapılan düzenleme 31 Mart 1999 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kapsamdaki mükelleflerin 1 Nisan 1999 tarihinden itibaren katma değer vergisi yükümlülüklerini Katma Değer Vergisi Kanununun genel hükümleri çerçevesinde yerine getirmeleri gerekmektedir.
14- 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (5) numaralı ayrımı,
5. Yukarıda belirtilen düzenlemelere paralel olarak, Gelir Vergisi Kanunu'nun 18' inci maddesinde belirtilen teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94' üncü maddesinde sayılan kişi ve kurumlara yapanların katma değer vergisi yükümlülükleri, hasılatlarına bağlı olmaksızın, 19 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nde(4) açıklandığı şekilde, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca yerine getirilecektir.
Tebliğ olunur.
15- 73 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 8. bölümü, 9. bölümün son paragrafı ile bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 1. bölümü,
8. bölümü,
8. BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERDE TEVKİFAT UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde, basit usulde vergilendirilen mükelleflerce;
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde,
- Hurda metal alımlarında,
- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde(7) belirtilen akaryakıt alımlarında,
sorumluluk uygulaması kapsamında tevkifat yapılmaması uygun görülmüştür.
Buna göre, basit usulde vergilendirilen mükelleflere yapılan teslim ve hizmetlere ait katma değer vergisinin, malı teslim eden veya hizmeti yapan mükelleflerce genel hükümler çerçevesinde beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin tevkifat kapsamına giren teslim ve hizmetlerinde ise alıcılar tarafından tevkifat uygulanacağı tabiidir.
9. bölümün son paragrafı
Öte yandan, tevkifat uygulamasına tabi olan hurda metal teslimleri ile tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason imalatta işlem bedeli üzerinden öncelikle % 17 oranında vergi hesaplanacak, bu suretle hesaplanan verginin 1/3'ü satıcılar, 2/3'ü ise alıcılar tarafından (sorumlu sıfatıyla) beyan edilecektir. Dolayısıyla tevkif edilecek vergi, işlem bedeline belirli bir oran uygulanmak suretiyle hesaplanmayacaktır. Bu suretle tevkifat uygulanan işlemlerin beyan edileceği katma değer vergisi beyannamelerinde vergi oranını, satıcılar 17/3, alıcılar ise 17 x 2/3 olarak ifade edebileceklerdir. 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine(9) göre yapılacak tevkifat uygulamasında da buna uygun hareket edilecektir.
Tebliğ olunur.
bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 1. bölümü,
1. İNCELEME RAPORU VE TEMİNAT ARANILMADAN YAPILACAK İADELERDE SINIR
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin(1) Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, Katma Değer Vergisi Kanununa(2) göre iade hakkı doğuran işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar;
- İhracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde 1.000.000.000.- liradan 2.000.000.000.- liraya,
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 250.000.000.- liradan 500.000.000.- liraya,
- Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 100.000.000.- liradan 200.000.000.- liraya
yükseltilmiştir.
Teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış nakden veya mahsuben iade talepleri bakımından da geçerlidir. Dolayısıyla bu Tebliğle belirlenen yeni sınırların altındaki nakden veya mahsuben iade işlemleri için verilen teminatlar vergi dairelerince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan nakden veya mahsuben iade talepleri ise inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu bölümde öngörülen düzenlemelere bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.
16- 77 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 4. bölümü,
4. Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründeki Fason İşlerle İlgili Tevkifat Uygulamasında Mahsuben İade
72 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Tebliğinin(5) 4 üncü bölümünde tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulanan mükelleflerin bu işlem nedeniyle mahsuben iade talebinde bulunabilecekleri belirtilmiştir. Bu uygulamada mahsuben iadesi talep edilen tutarın 200 milyon lirayı aşmaması halinde ilgili belgelerin ibrazı üzerine mahsup talebi yerine getirilecektir. 200 milyon lirayı aşan kısmın iadesinde inceleme veya yeminli mali müşavir tasdik raporu ya da teminat aranılacaktır.
Tebliğ olunur.
17- 81 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 6. bölümü ile bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 2. bölümü,
6. bölümü
6. Atık Kağıt ve Hurda Plastik Malzeme Tesliminde Tevkifat Uygulaması
Katma değer vergisi mükelleflerinden yapılacak atık kağıt ve hurda plastik malzeme alımlarında, teslim bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3'ünün alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi tevkifatına tabi tutulması, 1/3'ünün ise satıcıya ödenmesi uygun görülmüştür.
Tevkifat kapsamına, kağıt, karton, mukavva ile plastik malzeme üretiminde kullanılan atık, hurda veya kırpıntı kağıtlar ile plastik maddeler girmektedir.
Bu uygulama 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin(6) (II) bölümündeki açıklamalara ve 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin(7) hurda metal teslimlerinde tevkifat uygulamasına ilişkin usul ve esaslara göre yürütülecektir.
bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 2. bölümü,
2. İnceleme Raporu ve Teminat Aranılmadan Yapılacak İadelerde Sınır
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, inceleme raporu ve teminat aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar :
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 500 milyon liradan 1 milyar liraya,
- Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulamasından doğan mahsuben iadelerde 200 milyon liradan 2 milyar liraya,
yükseltilmiştir
Teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, incelemesine başlanılmamış nakden veya mahsuben iade talepleri bakımından da geçerli olup, bu Tebliğle belirlenen yeni sınırın altındaki nakden veya mahsuben iade işlemleri için verilen teminatlar vergi dairesince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan nakden veya mahsuben iade talepleri ise inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu bölümde öngörülen düzenlemelere bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.