AHMET BARLAK MUHASEBE FORUMU

Orjinalini görmek için tıklayınız: YABANCI PARALARIN DEĞERLEMESİ
Şu anda (Arşiv) modunu görüntülemektesiniz. Orjinal Sürümü Görüntüle internal link
Sayfalar: 1 2
Yurt İçi Teslimler İle İhraç Kayıtlı Teslimlerde Oluşan Kur Farkları

Tarih: [/b]24.01.2012

KDV Kanununun 26 ncı maddesinde, bedelin döviz ile hesaplanması halinde dövizin,vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği hüküm altına alınmıştır. Konu ile ilgili 105 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin E bölümünde açıklama yapılmıştır. Yurt içinde KDV uygulanmak suretiyle teslim edilen mallara ilişkin olarak,

- KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı uygulanarak,

- Dövize endeksli toplam bedele KDV’nin dahil edilmemesi durumunda vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkları üzerinden lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanması ve kur farkının ortaya çıktığı dönemde her iki mükellef tarafından genel esaslar çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir. KDV Kanununun 11/1-c maddesi hükmü gereğince tecil-terkin uygulanmak suretiyle teslim edilen mallara ait bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ihracatçı lehine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçı tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanarak beyan edilmesi gerekmektedir. Söz konusu KDV imalatçı tarafından genel esaslara göre indirim konusu yapılabilecektir. İmalatçı lehine kur farkı ortaya çıkması halinde 25 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin D bölümüne göre işlem yapılması gerekmektedir.Bu tebliğe göre; ihracatın gerçekleşmesinden sonra ihracatçı tarafından kendilerine intikal ettirilen vergi iadesi, kur farkı ve kaynak kullanımı destekleme primi ödemelerinin karşılığında imalatçının keseceği faturalarda;

bu ödemelerin tek tek belirtilmesi ve ödemelere ait hesaplanan katma değer vergisinin ayrıca gösterilmesi ile asıl mala ilişkin fatura ve ihracata ait gümrük çıkış beyannamesine atıfta bulunularak bu verginin tahsil edilmediğini belirten bir şerh konulması, bilahare sözü edilen ödemelere ait düzenlenen faturada gösterilen verginin, faturanın ait olduğu döneme ilişkin beyannamede gösterilerek, bu verginin aynı beyannamede indirim konusu yapılması suretiyle söz konusu ödemelerin de vergiden arındırılması uygun görülmüştür.[/b]

Öte yandan, ihracatçıların imalatçılardan yaptığı mal alımları ile ilgili olarak imalatçı tarafından düzenlenen faturalarda ayrıca gösterilen ve 3065 sayılı Kanunun 11/1 inci maddesine 3297 sayılı Kanunla eklenen © bendinde belirtilen tecil ve terkin uygulamasına başvurulmayan katma değer vergisinin, ihracatçılar tarafından genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılması ve indirime rağmen arta kalan bir miktarın bulunması halinde ise, bu miktarın iadesi mümkün bulunmaktadır.

İlgili tebliği yanlış algılayan bir yönlendirme ve buna istinaden yanlış kesilen imalatçı lehine oluşan kur farkı faturaları görmekteyim,25 seri nolu KDV genel tebliğine istinaden,fatura da ,ihracatçı firmanın yurt dışı gçb nolarını belirterek,kdv li fatura kesilecektir.Kur farkı faturasını kesen ihraç kayıtlı teslimi yapan imalatçı firma hesaplanan kdv ye dahil edeceği tahsil edilmeyen kdv yi aynı zamanda indirim konusu yaparak nötür hale getireceği özel bir uygulama söz konusudur.Örnek ile anlatıma devam edelim;

İhraç kayıtlı teslimi yapan imalatçı firmanın dövize endeksli fatura kesmesi nedeniyle,dövizde oluşan lehe kur farkı nedeniyle,ihracatçı firmaya kestiği kur farkı faturası örneği; 

*******ltd.şti.                                            31.12.2012

                                                               Ft no:*******

Vd-***** no:***** 

3.6.11-69580 ihraç kayıtlı teslimin 4.7.2011-EX 014023 gçb ile yurt dışı edilen ürünün

Kur farkı bedeli…………………...........   10.000
                                          kdv % 18    1.800 

” FATURA KDV Sİ,25 NOLU KDV GENEL TEBLİĞİ D BENDİNE GÖRE İHRAÇ KAYITLI VERİLEN ÜRÜNLERİN YURT DIŞI EDİLDİĞİ GÇB NOLARI BELİRTİLEN TESLİMLER NEDENİYLE OLUŞAN KUR FARKLARININ KDV Sİ OLUP  KDV TAHSİL EDİLMEMİŞTİR”[/b]

Fatura tutarı yalnız onbin tl dir.

İlgili kesilecek faturanın muhasebe kaydı;

[b]646 Kambiyo Karları Hesabı: Yabancı paralı işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan kur farkı, yabancı para satışlardaki karlar gibi gelir tutarları bu hesapta izlenir.

 Ancak örneğimizde  oluşan kur farkını idare vade farkı gibi değerlendirmektedir,

[b]602 Diğer Gelirler Hesabı: İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan, mali yardımlar, devletin bazı malları vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar ve satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili fiyat istikrar destekleme primi vb. hasılat kalemleri bu hesapta izlenir.

Akademisyenler ne kadar da kızsa da biz vergi için muhasebe yapmaktayız,idarede otokontrol sistemini oluştururken,gelir tablosu ve kdv beyanları mutabakatı yapmaktadır,Lehe oluşan kur farkı 646  hesap ta işlenmesi gerekir, gelir tablosundan bakan idare kdv beyanı kümülatifi ile gelir tablosunu Tutturamadığı için dönüp sorarsa bizde yazılı cevap veririz yok böyle bir ortamın doğmasını istemiyoruz deniliyorsa o zaman 602 hesap ta kur farkını,satış vade farkı gibi düşünüp kayda alabiliriz.

-------------------------------------------/--------------------------------------

120-Alıcılar………10.000

191-İnd.kdv hs…..1.800

                               602-Diğer Gelirler hs.10.000

                               391-Hes.KDV hs…… 1.800

--------------------------------------------------------------------------------- 


Bizim uygulayıcılar olarak mantık yürütme hakkımız bir yerden sonra olamaz,bir dergide gördüğüm sevgili bir meslektaşımın kdv den istisna fatura kesilecektir,yazısının kaynağına inmeye çalıştım ancak,müktezalarda da böyle bir ifade göremedim,önemli olan işin uygulamasında,firmalara ve meslektaşlarımıza en doğrusunu verebilmek adına baktığımızda kaynak 60 nolu kdv sirküsü ve konu ile ilgili 25 nolu kdv genel tebliğidir.

Kaynak: http://www.MuhasebeTR.com 
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .) 



"Kanunun 11/c maddesi çerçevesinde yapılacak mal alımlarında hesaplanan katma değer vergisinin ihracatçı tarafından ödenmeyeceği esası getirildiğine göre, malın bedeli içinde mütalaa edilen kur farkı, vergi iadesi ve kaynak kullanımı destekleme primi ödemelerine ait katma değer vergisinin de ihracatçı tarafından ödenmemesi ve tecil terkin müessesesinin çalıştırılması gerekmekte ise de söz konusu ödemeler, ihracatın gerçekleşmesinden sonra yapıldığı için bu müessesenin çalıştırılmasına imkan bulunmamakta, dolayısıyla yukarıda sayılan ödemelerin vergiden arındırılabilmesi için indirim müessesesinin işletilmesi gerekmektedir."


 
Yapılan düzenleme ile kur farkının KDV matrahına dahil olduğu hüküm altına alınmış olup, söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Bu kapsamda geçici vergi dönemi sonları ile yıl sonlarında yapılacak kur değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkı KDV’ye tabi değildir. Ancak, döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenen işlemlerde vergiyi doğuran olay ile ödeme/tahsilat tarihi arasında doğan kur farkı KDV’ye tabi olacaktır.

Kur farklarının KDV matrahına dahil olduğu hüküm altına alınmıştır

3065 sayılı Kanunun 24’üncü maddesinin birinci fıkrasının © bendine “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kur farkı,” ibaresi eklenmiştir.


TÜRMOB: 7161 Sayılı Kanunla Vergi Mevzuatında Yapılan Değişiklikler “Kur Farkının KDV Matrahına Dahil Olduğuna Yönelik Kanuni Düzenleme Yapıldı”.
Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com



Kur Farklarına KDV Hesaplanması Şart Mı?
A-Yurtiçi Satış İşlemlerinden Doğan Kur Farklarına KDV Uygulanması Şart mı?

Sıra Döviz Cinsinden Satışlar Fatura KDV
1 Ödeme Sırasında Satıcı Lehine Ortaya Çıkan Kur Farkları İçin Satıcı Düzenler Satıcı Hesaplar
2 Ödeme Sırasında Satıcı Aleyhine Ortaya Çıkan Kur Farkları İçin Alıcı Düzenler Alıcı Hesaplar
3 Geçici Vergi Dönemlerinde Değerlemelerden Dolayı Çıkan Kur Farkları İçin Düzenlenmez Hesaplanmaz
B-İthalat İşlemlerinden Doğan Kur Farklarının, Gümrükte Ödenen KDV Matrahına Dahi Edilmesi Şart mı?

Sıra Döviz Cinsinden İthalat İşlemleri Gümrük KDV Matrahına
1 İthalat Gümrük Beyannamesinin Tescil Edildiği Tarihe Kadarki Kur Farkları Dahil Edilir
2 İthalat Gümrük Beyannamesinin Tescil Edildiği Tarihten Sonraki Kur Farkları Dahil Edimez
C-Dövizli İşlemlerde KDV Nasıl Hesaplanır?

60 No.lu. KDV Sirkülerinin "4.5. Yurt İçi Teslimler ile İhraç Kayıtlı Teslimlerde Oluşan Kur Farkları" başlıklı bölümü uyarınca bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz;

1-Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir,

2-KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı uygulanır,

3-Dövize endeksli toplam bedele KDV'nin dahil edilmemesi durumunda vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkları üzerinden lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef tarafından fatura düzenlenir ve faturada KDV hesaplanır.

7161 Sayılı Kanun ile; KDV Kanununun “Matraha Dahil Unsurlar” başlıklı 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının © bendinde, vade farkı, fiyat farkından sonra gelmek üzere kur farkı ibaresi eklenmiştir.

Buna göre, bedelin tahsil edildiği tarihte;

-Kur farkı pozitif ise satıcı tarafından alıcıya fatura düzenlenmeli ve faturada KDV hesaplanmalıdır,

-Kur farkı negatif ise alıcı tarafından satıcıya fatura düzenlenmeli ve faturada KDV hesaplanmalıdır.

D-Ciro Edilen Dövizli Çeklerde Kur Farkları ve Kur Farkı KDV’si Ne Zaman Hesaplanır?

Firma adına keşide edilen çekin firma tarafından ciro edilmesi tahsil hükmünde olduğundan ciro edilen tarih ödeme tarihi olarak dikkate alınır. Dolayısıyla vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi (ciro edilme tarihi) arasında ortaya çıkan kur farkı üzerinden, lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef tarafından fatura düzenlenmeli ve faturada KDV hesaplanmalıdır.

Yasal Dayanaklar:

Resmi Gazete Tarihi Yasal Dayanak
26.04.2014-28983 KDV Genel Uygulama Tebliği
08.08.2011 60 Numaralı KDV Sirküsü
18.01.2019 - 30659 7161 Sayılı Kanun
21.01.2019

Kaynak: http://www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
Tarih : 26.02.2019
Yayın Dönemi : Mart 2019
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü

Sayı : 39044742-130[Özelge]-E.174596 26.02.2019
Konu :Kur farkında KDV uygulaması ve belge düzeni

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; Şirketinizin, tekstil ürünlerinin imalatı ve satışı faaliyeti ile iştigal ettiği, yurt içindeki firmalar ile döviz cinsinden yaptığınız satış işlemlerinde kur farklarının oluştuğu, oluşan kur farklarını müşterilerinize fatura etmek istediğiniz ancak müşterilerin söz konusu faturaları kabul etmediği belirtilerek; oluşan kur farkları için fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği, fatura düzenlenmesi halinde katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında "Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü mevcuttur.

Aynı Kanunun 229 uncu maddesinde, fatura, "satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır" şeklinde tanımlanmış,

232 nci maddesinde ise, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin, birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde oldukları hükme bağlanmıştır.

Bu durumda; fatura düzenleme tarihinden, ödemenin gerçekleştiği tarihe kadar Şirketiniz lehine oluşan kur farkları için Şirketiniz tarafından satıcıya, aleyhine oluşan kur farkları için ise satıcı tarafından Şirketiniz adına fatura düzenlenmesi, kur farkının hesaplanmasında kayıtlara ilgili borcun kaydedildiği kur ile ödemenin yapıldığı günkü kur arasındaki farkın esas alınması, dövizli borca karşılık Türk Lirası cinsinden ödeme yapılmış ise Merkez Bankası tarafından ilan edilen ilgili kur dikkate alınmak suretiyle döviz cinsinden yapılan ödeme tutarının belirlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, bedeli henüz tahsil edilmeyen döviz cinsinden satışlarda yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

3065 sayılı KDV Kanununun;

1/1 inci maddesinde ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olacağı,

20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu ve bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,

24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzeri adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu,

hüküm altına alınmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin "III/A-5.3.Kur Farkları" başlıklı bölümünde;

"Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas itibarıyla vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.

Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz." denilmektedir.

60 No.lu. KDV Sirkülerinin "4.5. Yurt İçi Teslimler ile İhraç Kayıtlı Teslimlerde Oluşan Kur Farkları" başlıklı bölümünde;

"... Yurt içinde KDV uygulanmak suretiyle teslim edilen mallara ilişkin olarak,

-KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı uygulanarak,

-Dövize endeksli toplam bedele KDV'nin dahil edilmemesi durumunda vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkları üzerinden lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanması ve kur farkının ortaya çıktığı dönemlerde her iki mükellef tarafından genel esaslar çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir."

açıklamalarına yer verilmiştir.

Bedelin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlendiği yurt içi satışlar nedeniyle teslimin gerçekleştiği tarih ile ödemenin yapıldığı tarih arasında lehe veya aleyhe oluşan kur farkları üzerinden kural olarak KDV hesaplanması gerekmektedir. Bu çerçevede, kur farklarının KDV'ye tabi tutulabilmesi için vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarih ile ödemenin yapıldığı tarih arasında ortaya çıkması, KDV matrahıyla bir ilişkisinin bulunması ve KDV matrahında bir değişiklik meydana getirmesi gerekmektedir.

Buna göre; bedeli döviz cinsinden belirlenen satışlarda, satış bedelinin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra tahsil edilmesi durumunda, lehe ortaya çıkan/çıkacak kur farkının matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi, söz konusu kur farkı için fatura düzenlenmesi ve teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanması gerekmektedir.

Ancak, bedeli henüz tahsil edilmeyen döviz cinsinden satışlarda yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmasına ve fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.


Bilgi edinilmesini rica ederim.


(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
Sayfalar: 1 2