07.05.2015, 16:23
5510 SAYILI KANUN-81.MADDE (BEŞ PUANLIK PRİM İNDİRİMİ)
26.05.2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 24’üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81'inci maddesinin birinci fıkrasına (ı) bendi eklenmiş, böylece özel sektör işverenlerinin ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası priminden (Sosyal Güvenlik Kurumu’na herhangi bir prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin herhangi bir gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması kaydıyla) işverene ait olan kısımdan beş puanlık indirim sağlanmıştır. Bu indirime isabet eden kısım Hazinece karşılanacaktır. Konuya ilişkin düzenlemelere Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın 13.11.2008 tarihli 2008-93 sayılı Genelgesi ile açıklık getirmiş olup, sağlanan bu destek unsuru ile ilgili başlıca hususlar aşağıda verilmiştir.
1) Kapsama Giren İşverenler :
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işverene ait kısmından yapılacak olan beş puanlık indirimden “özel sektör işverenleri” yararlanabilecek, resmi nitelikteki işyerlerinin söz konusu prim indiriminden yararlanması mümkün olmayacaktır.
2) Kapsama Giren Sigortalılar :
Yasal düzenleme ile yapılması öngörülen beş puanlık indirimden işverenler 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalıştırdıkları sigortalılar için (4a) yararlanabileceklerdir. Buna göre sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrenciler, harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malulluğu aylığı alanlardan yalnızca kısa vadeli sigorta kollarına tabi olanlar, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklulardan, Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden dolayı ise (bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi bulunmamaları nedeniyle) işverenlerin beş puanlık indirimden yararlanması mümkün değildir.
3) Beş Puanlık Kısmın Hazineden Karşılanabilmesi için Gerekli Olan Şartlar
a) İşverenin Kuruma Borcunun Bulunmaması : Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin (Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primi) işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için işverenlerin Kuruma vadesi geçmiş sigorta primi, işsizlik primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası borcunun bulunmaması gerekmektedir. İşverenin vadesi geçmiş borcunun bulunup bulunmadığı her işyeri bazında ayrı ayrı değerlendirilecektir. Uygulama işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri bazında değil, sigorta prim indiriminden yararlanacak her işyeri için ayrı ayrı yapılacaktır. Buna göre örneğin (A) işvereninin Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören dosyasında vadesi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası var ise bu dosya için beş puanlık indirimden yararlanamayacak, ancak İstanbul Fatih Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’nde işlem gören dosyasında böyle bir borcu yok ise bu dosya için beş puanlık indirimden yararlanabilecektir. Bunun yanında işveren vadesi geçmiş borçlarını ödediğinde, Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören dosyası için de yasal verilme süresi sona ermemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden başlayarak beş puanlık indirimden yararlanma hakkına sahip olacaktır.
b) Kuruma Olan Prim Borçlarını Taksitlendirmiş/Yapılandırmış Olan İşverenler : Kuruma olan ve yukarıda sayılan borçlarını 6183 sayılı Kanun, 5458 sayılı Kanun ve 5510 sayılı Kanunun geçici 24’üncü maddesi kapsamında yapılandırmış/taksitlendirmiş olan işverenlerin yapılandırma/tecil ve taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor olması kaydıyla beş puanlık indirimden yararlandırılması öngörülmüştür.
c) Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Yasal Süresi İçinde Verilmesi : İndirimden yararlanmak isteyen özel sektör işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma göndermesi gerekmektedir. Yasal süresi içinde verilmeyen aylık prim ve hizmet belgeleri için beş puanlık indirimden yararlanmak mümkün olmayacaktır. Aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü seçilerek Kuruma gönderilmesi sırasında Kurumun veri tabanından işverenin yukarıda sayılan borçlarının bulunup bulunmadığı sorgulanacak ve yalnızca borcu bulunmayan işverenler için 5510 sayılı Kanun türü seçilebilecektir. Buna göre, aylık prim ve hizmet belgelerinin en geç ilişkin olduğu ayı takip eden ayın 23’üne kadar Kuruma gönderilmesi gerekmektedir.
d) Prim Borçlarının Yasal Süresi İçinde Ödenmesi : Yasal süresi içinde verilen ylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle gönderilmesi sonucunda malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin işverene isabet eden kısmından beş puanın Hazinece karşılanabilmesi için Hazine tahakkuku oluşturulacak olmakla birlikte, işverenlerin indirimden yararlanmaya devam edebilmeleri için aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alan sigortalı hissesi ile Hazinece karşılanmayan işverene ait kısmın yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. İndirimden yararlandıktan sonra takip eden aylarda kapsama giren borçlardan herhangi birinin veya birkaçının ödenmemiş veya eksik ödenmiş olması halinde bu borçlar ödenene kadar beş puanlık indirimden yararlanılması söz konusu olmayacaktır.
e) Kuruma Borcu Bulunmamasına Rağmen Uyarı Mesajı Alan İşverenler : Yukarıda sayılan türlerde muaccel borcu bulunmamakla birlikte aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma göndermeleri sırasında borcu bulunduğuna dair uyarı mesajı alan özel işyeri işverenlerinin bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik Müdürlüğüne dilekçe ile düzeltme için başvurmaları gerekmektedir. Zira sistem muaccel borç olmaması yahut bu borçların 0,99 YTL.ve altında olması halinde 5510 sayılı Kanun türünün seçilmesine müsaade edecek, 1,00 YTL.ve üzerinde borcu bulunan işverenlerin beş puanlık indirimden yararlanması mümkün olmayacaktır.
f) 5510 Sayılı Kanun Türü Seçilmeden Gönderilen Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri : Yasal süresi içinde verilmesine rağmen 5510 sayılı Kanun türü seçilmeksizin gönderilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde indirimden yararlanabilmek için; bu belgelere yine yasal süresi içinde “iptal” işlemi yapılıp bu kere 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle yeniden tahakkuk oluşturmak gerekecektir. Söz konusu aylık prim ve hizmet belgeleri için beş puanlık indirimden yararlanmadan (yasal süresi içinde) ödemenin de yapılmış olması halinde ise Kurum müracaata göre aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içinde verilip verilmediğini, işverenin prim ödemelerini de yasal süre içinde yapıp yapmadığını kontrol ederek fazla ödenmiş olan primi takip eden diğer aylık prim ve hizmet belgelerinde yeralan prim borçlarına mahsup edecektir.
g) Afet Nedeniyle Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Verilme Süresi İle Muhteviyatı Primlerin Ödeme Süresinin Ertelenmesi Halinde Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : 5510 sayılı Kanunun 91’inci maddesinin birinci fıkrasında “İşyerleri yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin yapılacak inceleme sonucunda anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık prim borçları, olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca ertelenebilir.” Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise “Birinci fıkrada belirtilen durumlarda, afetin meydana geldiği ayda verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgeleri, afetin meydana geldiği ayı takip eden üç ay içinde Kuruma verildiği takdirde süresinde verilmiş sayılır.” Hükümleri yer almaktadır. Buna göre; afet nedeniyle borçlarının ertelenmesine karar verilen işverenler Aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma gönderileceği tarihte muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması; 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle Kuruma gönderdikleri aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde verilmiş olması, ayrıca ertelemeye tabi tutulmuş sigorta prim borçlarını erteleme süresi içinde ödemeleri kaydıyla beş puanlık indirimden yararlanabileceklerdir.
h) Kurum Alacaklarının K.D.V. İade alacağından Mahsup Suretiyle Ödenmesi Halinde Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : Kuruma muaccel borcu bulunmayan işverenler, 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma vermiş oldukları aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alan sigorta prim borçlarını yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren 15 günlük süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödemeleri halinde beş puanlık indirimden yararlanabileceklerdir.
i) Diğer Teşvik Kanunlarından Yararlanmakta Olan İşverenlerin Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : Diğer teşvik kanunlarına istinaden işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlanmaya devam eden işverenlerin teşvik kapsamına giren sigortalılarından dolayı aynı dönem için ve mükerrer olarak 81’inci maddenin (ı) bendinde öngörülen beş puanlık indirimden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. Burada dikkat edilecek husus, başka bir teşvik kanunu kapsamına giren sigortalı ve aynı dönem için mükerrer olarak yararlanılamayacağıdır. Bu durumda; örneğin işverenin 5 sigortalısı var ise ve bu 5 sigortalının tümü 18-29 yaş arası olup işveren 4447 sayılı Kanun ile getirilen işveren hissesi teşvikinden yararlanıyor ise bu durumda ayrıca 5510 sayılı Kanun türünü seçemeyecektir. Ancak aynı işveren 5 sigortalısının yalnızca 3’ü için 4447 sayılı Kanunla getirilen işveren hissesi teşvikinden faydalanıyor ve diğer 2 sigortalısı için herhangi bir teşvik unsurundan yararlanmıyor ise o takdirde 3 sigortalısı için 4447, diğer 2 sigortalısı için ise 5510 sayılı Kanun türünü seçebilecektir.
j) Alt İşvereni Bulunan İşyerleri : 5510 sayılı Kanunun 12’inci maddesinin 6’ıncı paragrafında “asıl işverenin Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu” hükmünden dolayı, alt işvereni bulunan özel işyeri işverenleri; kendileri ile ilgili olarak Kuruma muaccel borçları bulunmasa dahi alt işverenlerinin bu kapsama giren borçlarının bulunması halinde aylık prim ve hizmet belgelerinde 5510 sayılı Kanun türünü seçemeyeceklerdir.
k) İsteğe Bağlı Sigortalıların Durumu : İsteğe bağlı sigortalılar adına tahakkuk eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına ait primlerin tamamı sigortalı hissesi olduğundan, bu nitelikteki sigortalılar beş puanlık indirimden yararlanamayacaklardır.
l) Özel Nitelikteki Bina İnşaatı ve İhale Konusu İşyeri İşverenleri : Bu işverenler, aranılan şartları sağlamış olmaları kaydıyla beş puanlık prim indiriminden yararlanabileceklerdir.
4) Çeşitli Hükümler
Kuruma muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası borcu bulunan işverenlerin, 5510 sayılı Kanunun 81’inci maddesinde öngörülen bu indirimden yararlanmak amacıyla mevcut işyerlerini kapatarak değişik bir ad veya unvan yahut iş birimi olarak faaliyete geçirdiklerinin anlaşılması halinde bu işyerleri söz konusu indirimden yararlandırılmayacaktır.
Kuruma yukarıda sayılan muaccel borçları bulunan alt işverenlerin indirimden faydalanmak amacıyla sigortalılarını aynı işverene iş yapan diğer alt işverenler üzerinden; yahut muaccel borcu bulunan asıl işverenlerin çalıştırmış oldukları sigortalıları muaccel borcu bulunmayan alt işverenler üzerinden bildirdiklerinin anlaşılması halinde bu nitelikteki asıl işveren/alt işverenler de beş puanlık indirimden yararlandırılmayacaktır. Belirtilen durumdaki işverenlerden/alt işverenlerden ilgili dönemlere ilişkin olarak iptal ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmeden düzenlenmiş olan asıl yahut ek nitelikli aylık prim ve hizmet belgesi düzenlemeleri talep edilecek, bunlar Kuruma verilmediği takdirde Kurum tarafından re’sen hazırlanarak Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan primler ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil tarihine kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden/alt işverenlerden tahsil edilecektir.
Bir döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin yasal ödeme süresi sona ermeden takip eden aya ilişkin prim ve hizmet belgesinin gönderilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu nedenle aylık prim ve hizmet belgelerinin 5510 sayılı Kanun türü seçilerek gönderilebilmesi için; “bir önceki aya ilişkin düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlar sorgulanmamaktadır.” Bu nedenle, bir önceki aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlarını ödemeyen işverenlerin e-Bildirge proğramı vasıtasıyla aylık prim ve hizmet belgesini gönderirken 5510 sayılı Kanun türü açılsa da söz konusu Kanun türünü seçmemeleri gerekmektedir. Zira yapılacak kontroller esnasında beş puanlık indirimden dolayı Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan sigorta primleri, ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil edilene kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile işverenlerden/alt işverenlerden tahsil edilecektir.
Hazinece karşılanan sigorta primleri, Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmeyen işyerleri ile sigorta prim indiriminden yararlandıktan sonra geriye dönük olarak aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyen işyerleri hakkında yapılacak işlemler ile Kuruma olan borçlarını çeşitli Kanunlara göre yapılandırmış/taksitlendirmiş olan işverenlerin beş puanlık prim indiriminden yararlandıktan sonra yapılandırma veya tecile ve taksitlendirme anlaşmalarının bozulması halinde yapılacak işlemler çıkarılacak olan bir genelge ile ayrıca açıklanacaktır.
5 PUANLIK İŞVEREN SGK.PRİM İNDİRİMİNİN İDARE TARAFINDAN İPTAL EDİLEREK HAKEDİŞTEN DÜŞÜLMESİ
5763 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na herhangi bir prim, idari para cezası, gecikme zammı ve gecikme faizi bulunmayan ve çalıştırdıkları sigortalılara ait bildirimleri ile Aylık Prim ve Hizmet Belgelerini yasal süresi içinde Kuruma veren işverenlerin "Malulluk, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası Primi" nin işveren hissesine ait 5 puanlık kısmı Hazinece karşılanır.
"4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar" a göre K.İ.K. hükümlerine göre sözleşme bağlanan hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplaması getirilmiştir. Ancak bu esasların 8'inci maddesinde aşağıdaki hjüküm bulunmaktadır.
İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin belirtilmesi kaydıyla;
a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,
b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark
c) 506 sayılı Kanunun 77' inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark
Toplamı (a), (b) ve © bentleri toplamı, 506 sayılı Kanun gereğince işveren nam ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu esasların 7' inci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
Ayrıca 25.10.2008 tarih ve 27035 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 17' inci maddesi ile
"17- 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendinde; özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.
İhale dökümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı tüm hizmet alımı ihalelerinde, teklifler Hazine tarafından karşılanacak olan işveren sigorta primi tutarı dikkate alınmadan, işveren payları üzerinden hesaplanarak sunulacak ve değerlendirilecektir. Bu çerçevede, fiyat farkı hesaplanması öngörülen ihalelerde sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenicinin yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca prim teşvikinden yararlanması halinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci yer alan, "b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,
......506 sayılı Kanun gereğince işveren nam ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 inci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir." hükmü gereğince, Hazine tarafından karşılanan prim tutarı, idare tarafından yüklenicinin hakedişinden kesilecektir.
Diğer taraftan, 5763 sayılı Kanunun 20 nci maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 7 nci maddede;
"18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlardan; bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olması şartıyla, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; 506 sayılı Kanunun 72 nci ve 73 üncü maddelerinde sayılan ve 78 inci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin;
a) Birinci yıl için yüzde yüzü,
b) İkinci yıl için yüzde sekseni,
c) Üçüncü yıl için yüzde altmışı,
d) Dördüncü yıl için yüzde kırkı,
e) Beşinci yıl için yüzde yirmisi,
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır."
hükmüne yer verilmiştir. Ancak aynı maddenin 3 üncü fıkrasının (e) bendi gereğince 4734 sayılı Kanun kapsamında ihalesi yapılan hizmet alımlarında yukarıda belirtilen sigorta primine ait işveren hissesinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmayacağı belirtildiğinden, tekliflerin verilmesi ve değerlendirilmesinde söz konusu teşvikten yararlanılamayacağının dikkate alınması gerekmektedir."
hükmü bulunmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4' üncü maddesine göre hizmet, aşağıdaki gibi tanımlanmıştır :
Hizmet : Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, mimarlık ve mühendislik, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetleri, taşınır ve taşınmaz mal hakların kiralanması ve benzeri diğer hizmetler.
Ancak; yukarıda da bahsi geçen "4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar" ın 5' inci maddesinde;
"4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4'üncü maddesinde sayılan hizmetlerden; araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibariyle kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe, haberleşme hizmetlerine ve anılan Kanunun 48'inci maddesinde yer alan danışmanlık hizmetlerinden, mali ve hukuki nitelikteki hizmetlere fiyat farkı ödenmez." Denilmiştir.
NETİCE İTİBARİYLE : İdarelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre götürü bedel veya birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edecekleri hizmet alımlarında fiyat farkı uygulaması var ise;
Bakım ve onarım
Taşıma
Danışmanlık (mali ve hukuki nitelikte olmayanlar)
Mimarlık ve mühendislik
Basım ve yayım
Temizlik
Yemek hazırlama ve dağıtım
Koruma ve güvenlik
Bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetleri
Taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanması ve benzeri diğer hizmetler
Konularında, işverenin 5763 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesi gereği yararlandığı 5 puanlık işveren hissesi indirimi Hazinece karşılandığından idarece yükleniciden kesilir. Aynı şekilde 5763 sayılı Kanunun 20' inci maddesi hükmü gereği 4447 sayılı Kanun'a eklenen Geçici 7'inci madde ile "18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlar" için uygulanan ve istihdam artışına yönelik işveren hissesinin yıllara göre belli kısımlarının Hazinece karşılanmasını öngören prim indiriminden de yararlanılamaz.
26.05.2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 24’üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81'inci maddesinin birinci fıkrasına (ı) bendi eklenmiş, böylece özel sektör işverenlerinin ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası priminden (Sosyal Güvenlik Kurumu’na herhangi bir prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin herhangi bir gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması kaydıyla) işverene ait olan kısımdan beş puanlık indirim sağlanmıştır. Bu indirime isabet eden kısım Hazinece karşılanacaktır. Konuya ilişkin düzenlemelere Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın 13.11.2008 tarihli 2008-93 sayılı Genelgesi ile açıklık getirmiş olup, sağlanan bu destek unsuru ile ilgili başlıca hususlar aşağıda verilmiştir.
1) Kapsama Giren İşverenler :
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işverene ait kısmından yapılacak olan beş puanlık indirimden “özel sektör işverenleri” yararlanabilecek, resmi nitelikteki işyerlerinin söz konusu prim indiriminden yararlanması mümkün olmayacaktır.
2) Kapsama Giren Sigortalılar :
Yasal düzenleme ile yapılması öngörülen beş puanlık indirimden işverenler 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalıştırdıkları sigortalılar için (4a) yararlanabileceklerdir. Buna göre sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrenciler, harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malulluğu aylığı alanlardan yalnızca kısa vadeli sigorta kollarına tabi olanlar, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklulardan, Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden dolayı ise (bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi bulunmamaları nedeniyle) işverenlerin beş puanlık indirimden yararlanması mümkün değildir.
3) Beş Puanlık Kısmın Hazineden Karşılanabilmesi için Gerekli Olan Şartlar
a) İşverenin Kuruma Borcunun Bulunmaması : Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin (Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primi) işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için işverenlerin Kuruma vadesi geçmiş sigorta primi, işsizlik primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası borcunun bulunmaması gerekmektedir. İşverenin vadesi geçmiş borcunun bulunup bulunmadığı her işyeri bazında ayrı ayrı değerlendirilecektir. Uygulama işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri bazında değil, sigorta prim indiriminden yararlanacak her işyeri için ayrı ayrı yapılacaktır. Buna göre örneğin (A) işvereninin Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören dosyasında vadesi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası var ise bu dosya için beş puanlık indirimden yararlanamayacak, ancak İstanbul Fatih Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’nde işlem gören dosyasında böyle bir borcu yok ise bu dosya için beş puanlık indirimden yararlanabilecektir. Bunun yanında işveren vadesi geçmiş borçlarını ödediğinde, Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören dosyası için de yasal verilme süresi sona ermemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden başlayarak beş puanlık indirimden yararlanma hakkına sahip olacaktır.
b) Kuruma Olan Prim Borçlarını Taksitlendirmiş/Yapılandırmış Olan İşverenler : Kuruma olan ve yukarıda sayılan borçlarını 6183 sayılı Kanun, 5458 sayılı Kanun ve 5510 sayılı Kanunun geçici 24’üncü maddesi kapsamında yapılandırmış/taksitlendirmiş olan işverenlerin yapılandırma/tecil ve taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor olması kaydıyla beş puanlık indirimden yararlandırılması öngörülmüştür.
c) Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Yasal Süresi İçinde Verilmesi : İndirimden yararlanmak isteyen özel sektör işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma göndermesi gerekmektedir. Yasal süresi içinde verilmeyen aylık prim ve hizmet belgeleri için beş puanlık indirimden yararlanmak mümkün olmayacaktır. Aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü seçilerek Kuruma gönderilmesi sırasında Kurumun veri tabanından işverenin yukarıda sayılan borçlarının bulunup bulunmadığı sorgulanacak ve yalnızca borcu bulunmayan işverenler için 5510 sayılı Kanun türü seçilebilecektir. Buna göre, aylık prim ve hizmet belgelerinin en geç ilişkin olduğu ayı takip eden ayın 23’üne kadar Kuruma gönderilmesi gerekmektedir.
d) Prim Borçlarının Yasal Süresi İçinde Ödenmesi : Yasal süresi içinde verilen ylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle gönderilmesi sonucunda malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin işverene isabet eden kısmından beş puanın Hazinece karşılanabilmesi için Hazine tahakkuku oluşturulacak olmakla birlikte, işverenlerin indirimden yararlanmaya devam edebilmeleri için aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alan sigortalı hissesi ile Hazinece karşılanmayan işverene ait kısmın yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. İndirimden yararlandıktan sonra takip eden aylarda kapsama giren borçlardan herhangi birinin veya birkaçının ödenmemiş veya eksik ödenmiş olması halinde bu borçlar ödenene kadar beş puanlık indirimden yararlanılması söz konusu olmayacaktır.
e) Kuruma Borcu Bulunmamasına Rağmen Uyarı Mesajı Alan İşverenler : Yukarıda sayılan türlerde muaccel borcu bulunmamakla birlikte aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma göndermeleri sırasında borcu bulunduğuna dair uyarı mesajı alan özel işyeri işverenlerinin bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik Müdürlüğüne dilekçe ile düzeltme için başvurmaları gerekmektedir. Zira sistem muaccel borç olmaması yahut bu borçların 0,99 YTL.ve altında olması halinde 5510 sayılı Kanun türünün seçilmesine müsaade edecek, 1,00 YTL.ve üzerinde borcu bulunan işverenlerin beş puanlık indirimden yararlanması mümkün olmayacaktır.
f) 5510 Sayılı Kanun Türü Seçilmeden Gönderilen Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri : Yasal süresi içinde verilmesine rağmen 5510 sayılı Kanun türü seçilmeksizin gönderilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde indirimden yararlanabilmek için; bu belgelere yine yasal süresi içinde “iptal” işlemi yapılıp bu kere 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle yeniden tahakkuk oluşturmak gerekecektir. Söz konusu aylık prim ve hizmet belgeleri için beş puanlık indirimden yararlanmadan (yasal süresi içinde) ödemenin de yapılmış olması halinde ise Kurum müracaata göre aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içinde verilip verilmediğini, işverenin prim ödemelerini de yasal süre içinde yapıp yapmadığını kontrol ederek fazla ödenmiş olan primi takip eden diğer aylık prim ve hizmet belgelerinde yeralan prim borçlarına mahsup edecektir.
g) Afet Nedeniyle Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Verilme Süresi İle Muhteviyatı Primlerin Ödeme Süresinin Ertelenmesi Halinde Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : 5510 sayılı Kanunun 91’inci maddesinin birinci fıkrasında “İşyerleri yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin yapılacak inceleme sonucunda anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık prim borçları, olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca ertelenebilir.” Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise “Birinci fıkrada belirtilen durumlarda, afetin meydana geldiği ayda verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgeleri, afetin meydana geldiği ayı takip eden üç ay içinde Kuruma verildiği takdirde süresinde verilmiş sayılır.” Hükümleri yer almaktadır. Buna göre; afet nedeniyle borçlarının ertelenmesine karar verilen işverenler Aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma gönderileceği tarihte muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması; 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle Kuruma gönderdikleri aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde verilmiş olması, ayrıca ertelemeye tabi tutulmuş sigorta prim borçlarını erteleme süresi içinde ödemeleri kaydıyla beş puanlık indirimden yararlanabileceklerdir.
h) Kurum Alacaklarının K.D.V. İade alacağından Mahsup Suretiyle Ödenmesi Halinde Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : Kuruma muaccel borcu bulunmayan işverenler, 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma vermiş oldukları aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alan sigorta prim borçlarını yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren 15 günlük süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödemeleri halinde beş puanlık indirimden yararlanabileceklerdir.
i) Diğer Teşvik Kanunlarından Yararlanmakta Olan İşverenlerin Beş Puanlık İndirimden Yararlanma Koşulları : Diğer teşvik kanunlarına istinaden işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlanmaya devam eden işverenlerin teşvik kapsamına giren sigortalılarından dolayı aynı dönem için ve mükerrer olarak 81’inci maddenin (ı) bendinde öngörülen beş puanlık indirimden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. Burada dikkat edilecek husus, başka bir teşvik kanunu kapsamına giren sigortalı ve aynı dönem için mükerrer olarak yararlanılamayacağıdır. Bu durumda; örneğin işverenin 5 sigortalısı var ise ve bu 5 sigortalının tümü 18-29 yaş arası olup işveren 4447 sayılı Kanun ile getirilen işveren hissesi teşvikinden yararlanıyor ise bu durumda ayrıca 5510 sayılı Kanun türünü seçemeyecektir. Ancak aynı işveren 5 sigortalısının yalnızca 3’ü için 4447 sayılı Kanunla getirilen işveren hissesi teşvikinden faydalanıyor ve diğer 2 sigortalısı için herhangi bir teşvik unsurundan yararlanmıyor ise o takdirde 3 sigortalısı için 4447, diğer 2 sigortalısı için ise 5510 sayılı Kanun türünü seçebilecektir.
j) Alt İşvereni Bulunan İşyerleri : 5510 sayılı Kanunun 12’inci maddesinin 6’ıncı paragrafında “asıl işverenin Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu” hükmünden dolayı, alt işvereni bulunan özel işyeri işverenleri; kendileri ile ilgili olarak Kuruma muaccel borçları bulunmasa dahi alt işverenlerinin bu kapsama giren borçlarının bulunması halinde aylık prim ve hizmet belgelerinde 5510 sayılı Kanun türünü seçemeyeceklerdir.
k) İsteğe Bağlı Sigortalıların Durumu : İsteğe bağlı sigortalılar adına tahakkuk eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına ait primlerin tamamı sigortalı hissesi olduğundan, bu nitelikteki sigortalılar beş puanlık indirimden yararlanamayacaklardır.
l) Özel Nitelikteki Bina İnşaatı ve İhale Konusu İşyeri İşverenleri : Bu işverenler, aranılan şartları sağlamış olmaları kaydıyla beş puanlık prim indiriminden yararlanabileceklerdir.
4) Çeşitli Hükümler
Kuruma muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezası borcu bulunan işverenlerin, 5510 sayılı Kanunun 81’inci maddesinde öngörülen bu indirimden yararlanmak amacıyla mevcut işyerlerini kapatarak değişik bir ad veya unvan yahut iş birimi olarak faaliyete geçirdiklerinin anlaşılması halinde bu işyerleri söz konusu indirimden yararlandırılmayacaktır.
Kuruma yukarıda sayılan muaccel borçları bulunan alt işverenlerin indirimden faydalanmak amacıyla sigortalılarını aynı işverene iş yapan diğer alt işverenler üzerinden; yahut muaccel borcu bulunan asıl işverenlerin çalıştırmış oldukları sigortalıları muaccel borcu bulunmayan alt işverenler üzerinden bildirdiklerinin anlaşılması halinde bu nitelikteki asıl işveren/alt işverenler de beş puanlık indirimden yararlandırılmayacaktır. Belirtilen durumdaki işverenlerden/alt işverenlerden ilgili dönemlere ilişkin olarak iptal ve 5510 sayılı Kanun türü seçilmeden düzenlenmiş olan asıl yahut ek nitelikli aylık prim ve hizmet belgesi düzenlemeleri talep edilecek, bunlar Kuruma verilmediği takdirde Kurum tarafından re’sen hazırlanarak Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan primler ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil tarihine kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden/alt işverenlerden tahsil edilecektir.
Bir döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin yasal ödeme süresi sona ermeden takip eden aya ilişkin prim ve hizmet belgesinin gönderilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu nedenle aylık prim ve hizmet belgelerinin 5510 sayılı Kanun türü seçilerek gönderilebilmesi için; “bir önceki aya ilişkin düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlar sorgulanmamaktadır.” Bu nedenle, bir önceki aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borçlarını ödemeyen işverenlerin e-Bildirge proğramı vasıtasıyla aylık prim ve hizmet belgesini gönderirken 5510 sayılı Kanun türü açılsa da söz konusu Kanun türünü seçmemeleri gerekmektedir. Zira yapılacak kontroller esnasında beş puanlık indirimden dolayı Hazinece yersiz olarak karşılanmış olan sigorta primleri, ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil edilene kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile işverenlerden/alt işverenlerden tahsil edilecektir.
Hazinece karşılanan sigorta primleri, Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmeyen işyerleri ile sigorta prim indiriminden yararlandıktan sonra geriye dönük olarak aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyen işyerleri hakkında yapılacak işlemler ile Kuruma olan borçlarını çeşitli Kanunlara göre yapılandırmış/taksitlendirmiş olan işverenlerin beş puanlık prim indiriminden yararlandıktan sonra yapılandırma veya tecile ve taksitlendirme anlaşmalarının bozulması halinde yapılacak işlemler çıkarılacak olan bir genelge ile ayrıca açıklanacaktır.
5 PUANLIK İŞVEREN SGK.PRİM İNDİRİMİNİN İDARE TARAFINDAN İPTAL EDİLEREK HAKEDİŞTEN DÜŞÜLMESİ
5763 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na herhangi bir prim, idari para cezası, gecikme zammı ve gecikme faizi bulunmayan ve çalıştırdıkları sigortalılara ait bildirimleri ile Aylık Prim ve Hizmet Belgelerini yasal süresi içinde Kuruma veren işverenlerin "Malulluk, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası Primi" nin işveren hissesine ait 5 puanlık kısmı Hazinece karşılanır.
"4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar" a göre K.İ.K. hükümlerine göre sözleşme bağlanan hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplaması getirilmiştir. Ancak bu esasların 8'inci maddesinde aşağıdaki hjüküm bulunmaktadır.
İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin belirtilmesi kaydıyla;
a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,
b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark
c) 506 sayılı Kanunun 77' inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark
Toplamı (a), (b) ve © bentleri toplamı, 506 sayılı Kanun gereğince işveren nam ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu esasların 7' inci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
Ayrıca 25.10.2008 tarih ve 27035 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 17' inci maddesi ile
"17- 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendinde; özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.
İhale dökümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı tüm hizmet alımı ihalelerinde, teklifler Hazine tarafından karşılanacak olan işveren sigorta primi tutarı dikkate alınmadan, işveren payları üzerinden hesaplanarak sunulacak ve değerlendirilecektir. Bu çerçevede, fiyat farkı hesaplanması öngörülen ihalelerde sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenicinin yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca prim teşvikinden yararlanması halinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci yer alan, "b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,
......506 sayılı Kanun gereğince işveren nam ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 inci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir." hükmü gereğince, Hazine tarafından karşılanan prim tutarı, idare tarafından yüklenicinin hakedişinden kesilecektir.
Diğer taraftan, 5763 sayılı Kanunun 20 nci maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 7 nci maddede;
"18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlardan; bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olması şartıyla, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; 506 sayılı Kanunun 72 nci ve 73 üncü maddelerinde sayılan ve 78 inci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin;
a) Birinci yıl için yüzde yüzü,
b) İkinci yıl için yüzde sekseni,
c) Üçüncü yıl için yüzde altmışı,
d) Dördüncü yıl için yüzde kırkı,
e) Beşinci yıl için yüzde yirmisi,
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır."
hükmüne yer verilmiştir. Ancak aynı maddenin 3 üncü fıkrasının (e) bendi gereğince 4734 sayılı Kanun kapsamında ihalesi yapılan hizmet alımlarında yukarıda belirtilen sigorta primine ait işveren hissesinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmayacağı belirtildiğinden, tekliflerin verilmesi ve değerlendirilmesinde söz konusu teşvikten yararlanılamayacağının dikkate alınması gerekmektedir."
hükmü bulunmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4' üncü maddesine göre hizmet, aşağıdaki gibi tanımlanmıştır :
Hizmet : Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, mimarlık ve mühendislik, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetleri, taşınır ve taşınmaz mal hakların kiralanması ve benzeri diğer hizmetler.
Ancak; yukarıda da bahsi geçen "4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar" ın 5' inci maddesinde;
"4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4'üncü maddesinde sayılan hizmetlerden; araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibariyle kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe, haberleşme hizmetlerine ve anılan Kanunun 48'inci maddesinde yer alan danışmanlık hizmetlerinden, mali ve hukuki nitelikteki hizmetlere fiyat farkı ödenmez." Denilmiştir.
NETİCE İTİBARİYLE : İdarelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre götürü bedel veya birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edecekleri hizmet alımlarında fiyat farkı uygulaması var ise;
Bakım ve onarım
Taşıma
Danışmanlık (mali ve hukuki nitelikte olmayanlar)
Mimarlık ve mühendislik
Basım ve yayım
Temizlik
Yemek hazırlama ve dağıtım
Koruma ve güvenlik
Bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetleri
Taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanması ve benzeri diğer hizmetler
Konularında, işverenin 5763 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesi gereği yararlandığı 5 puanlık işveren hissesi indirimi Hazinece karşılandığından idarece yükleniciden kesilir. Aynı şekilde 5763 sayılı Kanunun 20' inci maddesi hükmü gereği 4447 sayılı Kanun'a eklenen Geçici 7'inci madde ile "18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlar" için uygulanan ve istihdam artışına yönelik işveren hissesinin yıllara göre belli kısımlarının Hazinece karşılanmasını öngören prim indiriminden de yararlanılamaz.