AHMET BARLAK MUHASEBE FORUMU

Kısmi ve Tam Bölünme İle İlgili 10 Soru – 10 Cevap

Tarih: 24.08.2017
 SORU: Kısmi bölünme nedir?

CEVAP: Şirket aktifine ait bazı kıymetlerin diğer bir şirkete ayni sermaye olarak konulması düzenlenmesine “kısmi sermaye” denir (KHK md.19/3-b). Sermaye şirketi bilançosunda yer alan gayrimenkuller, iştirak hisseleri, fabrikalar, tesisler, bağlı gayri maddi haklar, hammadde, yarı mamul ve mamul malların kayıtlı değerleri üzerinden mevcut veya yeni kurulacak bir sermaye şirketine bu değerleri devreden şirketin ortaklarına verilmek veya devreden şirkette kalmak üzere devralan şirketin iştirak hisseleri karşılığında ayni sermaye olarak konacaktır.

 

SORU: Limited şirket kısmi bölünme işleminde bölünen şirketlerden istenen belgeler nelerdir?

CEVAP:

1.     Dilekçe,
   

 

1.     Bölünme sözleşmesi ve/veya planın birer örneği,
   

 

1.     Bölünme sözleşmesi ve/veya planın onayına ilişkin GK kararının noter onaylı örneği,
   

 

1.     Kısmen bölünen şirket bakımından sermaye azaltılması yapılmasının söz konusu olduğu hallerde buna ilişkin belgeler,
   

 

1.     Kısmi bölünmede devralan şirketlerin paylarının bölünen şirkete mi yoksa onun ortaklarına mı ait olduğuna ilişkin yetkili organ kararı,
   

 

1.     Sermayenin azaltılması durumunda, kısmi bölünen şirkette kalan net malvarlığının şirketin borçlarını karşılamaya yeterli olduğuna ilişkin, sermaye azaltılmasına gerek olmaması durumunda ise buna ilişkin tespitleri gösteren SMMM veya YMM raporu, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu,
   

 

1.     Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, bu izin veya uygun görüş yazısı,
   

 

1.     Bölünen şirketin kısmi bölünmeye konu olan malvarlığı bölümlerinin değerlerinin tespitine, sermaye azaltımına gerek olup olmadığına; sermaye azaltılması durumunda, kısmi bölünen şirkette kalan net malvarlığının şirketin borçlarını karşılamaya yeterli olduğuna, sermaye azaltılmasına gerek olmaması durumda ise, buna ilişkin tespitleri gösteren ve alacaklıların alacaklarının tehlikeye düşmediğinin ispat edildiği SMMM veya YMM raporu ile faaliyet belgesi, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu.
   

 

SORU: Bölünme sözleşmesi üzerinde 6 aydan daha uzun bir zaman geçmesi durumunda bilanço geçerliliği devam edecek midir?

CEVAP: Bilanço günüyle, bölünme sözleşmesinin imzası veya bölünme planının düzenlenmesi tarihim arasında 6 aydan fazla zaman geçmişse veya son bilançonun çıkarılmasından sonra, bölünmeye katılan şirketlerin malvarlıklarında önemli değişiklikler meydana gelmişse, bölünmeye katılan şirketler tarafından kanunun 165.maddesindeki hükümler doğrultusundan ara bilançonun çıkarılması zorunlu olup, ara bilançoya göre yapılan değerlendirmeye ilişkin SMMM veya YMM raporu sunulur.

 

SORU: Bölünme raporunun özellikler ve içeriği nasıl olmalıdır?

CEVAP: Bölünmeye katılan şirketlerin yönetim kurulları TTK md.169’a uygun olarak bölünme raporu imzalayarak hazırlamak zorundadır. Şirketler, bölünme raporunu ayrı ayrı da hazırlanabileceği gibi, ortak bir rapor hazırlayabilir. Raporun içeriği şöyledir:

•          Bölünmenin amacını ve sonuçlarını,
  

 

•          Bölünme sözleşmesini veya bölünme planını,
  

 

•          Payların değişim oranlarını ve gereğinde ödenecek denkleştirme tutarını, özellikle devreden şirketin ortaklarını devralan şirketteki haklarına ilişkin açıklamaları,
  

 

•          Değişim oranının saptanmasında, payların değerlemesine ilişkin özellikleri,
  

 

•          Gereğinde, bölünme dolayısıyla ortaklar için doğacak olan ek ödeme yükümlülüklerini, diğer kişisel edim yükümlülüklerini ve sınırsız sorumluluğu,
  

 

•          Bölünmeye katılan şirketlerin türlerini farklı olması halinde, ortakların yeni tür sebebiyle söz konusu olan yükümlülüklerini,
  

 

•          Bölünmenin işler üzerindeki etkileriyle içeriğini; varsa sosyal planın içeriğini,
  

 

•          Bölünmenin bölünmeye katılan şirketlerin alacaklıları üzerindeki etkilerini, hukuki ve ekonomik yönleri ile açıklar ve gerekçelerini gösterir.
  

 

SORU: Kısmi bölünme ile bölünmeye ilişkin sermaye artırımı ve azatlımı kararlarının nisapları nasıldır?

CEVAP: Limited şirketlerde; sermayenin en az ¾’ünü temsil eden paylara sahip olmaları şartıyla, tüm ortakların ¾’ünün, bir anonim şirket devralınıyorsa ve devralma nedeniyle ek yükümlülük ve kişisel edim yükümlülüğü de öngörülüyorsa veya bunlar mevcut olup da genişletiliyorsa bütün ortakların oy birliği gereklidir.

 

 

SORU: Tam bölünme nedir?

CEVAP: Şirketin bütün malvarlığının, alacak ve borçları ile birden fazla şirkete devir olunarak ortadan kalkması düzenlenmektedir. Bu duruma “tam bölünme” denmektedir.

 

SORU: Bölünme hangi kanun maddelerinde düzenlenmiştir?

CEVAP: Bölünme uygulaması, TTK’nın 159 ila 179.maddelerinde düzenlenmiştir. Bu uygulamanın, KVK md.19 ve 20’de belirtilen şartlara da uyması halinde, bölünme işlemi kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

 

SORU: Limited şirket tam bölünme işleminde bölünen şirketlerden istenen belgeler nelerdir?

CEVAP:

1.     Dilekçe,
   

 

1.     Bölünme sözleşmesi ve/veya planının onayına ilişkin GK kararının noter onaylı örneği,
   

 

1.     Bölünme sözleşmesi ve/veya planının birer örneği,
   

 

1.     Bölünme dışında kalan malvarlığının olmadığı, bölünmenin tam olduğu, bölünmede oranların korunup korunmadığı hususları ile bölünmeye katılan diğer şirketlerin unvanları ve kayıtlı olduğu müdürlüklere ilişkin bilgileri içeren beyan,
   

 

1.     Bölünen şirketin bölünmeye konu olan; tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesi, bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgileri içeren beyan,
   

 

1.     Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, bu izin veya uygun görüş yazısı,
   

 

1.     Denetime tabi şirketlerde denetçi tarafından; diğer şirketlerde ise yönetim kurulu tarafından onaylanmış son bilanço veya gerektiğinde ara bilanço,
   

 

1.     Bölünen şirketin alacaklarının korunduğuna ve bölümlere ayrılmış malvarlığının bölümler itibariyle değerlerinin tespitine ilişkin SMMM veya YMM raporu ve faaliyet belgesi, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu.
   

 

SORU: Bölünmeye katılan şirketlerin alacaklarının haklarını korunması amacıyla yapması gerekenler nelerdir?

CEVAP: Bölünmeye katılan şirketlerin alacaklılarının, alacaklarının tehlikeye düşmediğine, bu alacakların teminat altına alındığına veya borçları karşılayacak miktarda serbestçe tasarruf edebileceği öz varlığa sahip bulunduğuna, alacaklarını bildirmeye ve teminat verilmesini istemelerine dair çağrının sicil gazetesinde 7’şer gün aralıklarla 3 defa yapılacak ilanla ve ayrıca internet sitesi kurma zorunluluğu bulunan şirketlerin internet sitelerinde duyurulması zorunludur.

 

SORU: Bölünme sebebiyle inceleme hakkı ne zaman ve nerede yayınlanır?

CEVAP: Bölünmeye katılan şirketlerden her biri, GK kararından 2 ay önce, sicil gazetesinde, internet sitesi açma zorunluluğu olan şirketlerin ayrıca internet sitesinde, inceleme yapma haklarına işaret eden bir ilan yayımlarlar.
 [size][font]Kaynak:[/font] [font]www.MuhasebeTR.com[/font] 
[font](Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)[/font][/size][font] [/font]

Sayı:  B.07.1.GİB.4.06.17.02-HÇ-:123.M-2010-133-716 Tarih:  13/11/2010  T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

 

 

 

Sayı

:

B.07.1.GİB.4.06.17.02-HÇ-:123.M-2010-133-716

13/11/2010

Konu

:

Tam bölünme işleminde bölünen şirkete ait taşınmazın devrinde tapu harcı muafiyeti hk.

  

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, şirketinizin tam bölünme yolu ile varlık ve kıymetlerini ... Anonim Şirketi ile ... Limited Şirketine devrettiğinden bahisle, şirkete ait gayrimenkullerin devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerin tapu harcından istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Devir, Bölünme, Hisse Değişimi" başlıklı 19 uncu maddesinde;

"...

(3) Aşağıdaki işlemler bölünme veya hisse değişimi hükmündedir:

a)Tam bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin tasfiyesiz olarak infisah etmek suretiyle bütün mal varlığını, alacaklarını ve borçlarını kayıtlı değerleri üzerinden mevcut veya yeni kurulacak iki veya daha fazla tam mükellef sermaye şirketine devretmesi ve karşılığında devredilen sermaye şirketinin ortaklarına devralan sermaye şirketinin sermayesini temsil eden iştirak hisseleri verilmesi, bu Kanunun uygulanmasında tam bölünme hükmündedir. Devredilen şirketin ortaklarına verilecek iştirak hisselerinin itibari değerinin % 10'una kadarlık kısmının nakit olarak ödenmesi, işlemin bölünme sayılmasına engel değildir.

...

(4) Bu maddeye göre yapılacak bölünmelerde aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar, ilgili olduğu aktif veya pasif hesapla birlikte devrolunur..."  hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun "Devir, bölünme ve hisse değişimi hallerinde vergilendirme" başlıklı 20nci maddesinin ikinci fıkrasında ise;

"Kanunun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre gerçekleştirilen bölünmelerde, aşağıdaki şartlara uyulduğu takdirde bölünme suretiyle münfesih kurumun sadece bölünme tarihine kadar elde ettiği kazançlar vergilendirilir; bölünmeden doğan karlar ise hesaplanmaz ve vergilendirilmez:

a)Şirket yetkili kurulunun bölünmeye ilişkin kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarih, bölünme tarihidir. Bölünen kurum ile bu kurumun varlıklarını devralan kurumlar,

1)Bölünme tarihi itibarıyla hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları bölünen kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesi ile,

2)Bölünme işleminin hesap döneminin kapandığı aydan kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar geçen süre içerisinde yapılması halinde, bölünen kurumun önceki hesap dönemine ilişkin olarak hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları bölünen kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesini,

bölünmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde bölünen kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verirler.

b)Bölünen kurumun varlıklarını devralan kurumlar, bölünen kurumun bölünme tarihine kadar tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarından müteselsilen sorumlu olacaklarını ve diğer ödevlerini yerine getireceklerini, bölünen kurumun bölünme nedeniyle verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesine ekleyecekleri bir taahhütname ile taahhüt ederler. Mahallin en büyük mal memuru, bu hususta bölünen kurum ile bu kurumun varlıklarını devralan kurumlardan teminat isteyebilir." hükümlerine yer verilmiştir.

Dilekçeniz ekindeki, tam bölünme işleminin şartlarının düzenlenmesi amacıyla taraflar arasında ... tarihinde imzalanan ve ... tarihli ticaret sicil gazetesinde ilan edilen sözleşme ile ... tarihli olağanüstü genel kurul toplantı tutanağının tetkikinden; ... ve Tic. A.Ş.'nin bütün mal varlığının, alacaklarının ve borçlarının kayıtlı değerleri üzerinden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi uyarınca ... Tic. Ltd. Şti. ile ... ve Dış Tic. A.Ş.'ne devredileceği anlaşılmış olup, tam bölünme tarihi olarak şirket yetkili kurulunun bölünmeye ilişkin kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarih esas alınacaktır.

Bu itibarla; şirketinizin, bütün mal varlığını, alacak ve borçlarını Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi kapsamında kayıtlı değerleri üzerinden tam bölünme yolu ile adı geçen şirketlere devretmesi halinde, yapılan tam bölünme işlemlerinden doğan karlar, Kurumlar Vergisi Kanununun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktır.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanunun 57 nci maddesinde; "Tapu ve Kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir."  hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 123 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında ise; "Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödemelerine ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır."  hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme göre, anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemlerin Harçlar Kanununda yazılı harçlardan müstesna tutulması gerekmektedir.

Dilekçeniz ekinde yer alan ... tarih ve ... sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin incelenmesinden ve ... tarihli olağanüstü genel kurul toplantı tutanağının tetkikinden; ... Tic. A.Ş.'nin bütün mal varlığını, alacaklarını ve borçlarını kayıtlı değerleri üzerinden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi uyarınca ... Tic. Ltd. Şti. ile ... .ve Dış Tic. A.Ş.'ne devredeceği anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, Şirketiniz adına kayıtlı taşınmazların 5520 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi hükmü uyarınca tam bölünme kapsamında ... . ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Dış Tic. Anonim Şirketine devrine ilişkin olarak tapuda yapılacak işlemlerin 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesine istinaden harçtan istisna tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.




 

TAM BÖLÜNMEYE İLİŞKİN EVRAKLAR

http://archive.ismmmo.org.tr/docs/16042013/bolunme/TAM%20B%C3%96L%C3%9CNME%20SICIL%20EVRAKLARI.pdf


KISMİ BÖLÜNMEYE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

http://archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/130malicozum/012_Z%C3%BCbeyir_BAKMAZ.pdf