+- AHMET BARLAK MUHASEBE FORUMU (http://ahmetbarlak.com/forumm)
+-- Forum: İŞ HUKUKU (http://ahmetbarlak.com/forumm/forumdisplay.php?fid=24)
+--- Forum: Kıdem Tazminatı (http://ahmetbarlak.com/forumm/forumdisplay.php?fid=5)
+--- Konu Başlığı: KIDEM TAZMİNATININ HACZİ YAPILABİLİR Mİ? (/showthread.php?tid=66)
KIDEM TAZMİNATININ HACZİ YAPILABİLİR Mİ? - Muradiye Karabulut - 29.04.2015
T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2004/12-119
K. 2004/95
T. 25.2.2004
• KIDEM TAZMİNATI ( Haczedilemeyeceği Yönünde Kanunlarda Bir Açıklık Bulunmadığı - Tüm Alacaklar İçin Haczedilebileceği )
• ŞİKAYET YOLUYLA HACZİN KALDIRILMASI İSTEMİ ( Kıdem Tazminatı/Tüm Alacaklar İçin Haczedilebileceği - Şikayetin Reddi Gereği )
• HACİZ ( Kıdem Tazminatı - Haczedilemeyeceği Yönünde Kanunlarda Bir Açıklık Bulunmadığı/Tüm Alacaklar İçin Haczedilebileceği )
• BORÇLUNUN KIDEM TAZMİNATI ALACAĞI ( Tüm Alacaklar İçin Haczedilebileceği )
2004/m. 82, 83
506/m. 121
1475/m. 14, 28
ÖZET :Şartlar oluştuğunda toptan ve bir defada ödenmekte olan kıdem tazminatının haczedilemeyeceği yönünde kanunlarda bir açıklık bulunmadığı, bu tazminatın İİK.nun 82. ve 83'ncü maddelerinde de sayılmadığı, bu nedenle kıdem tazminatının tüm alacaklar için haczedilebileceği gözetilerek, mahkemece nafaka alacakları dışındaki alacak kalemleri için kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılmasına hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır.
DAVA : Taraflar arasındaki "şikayet yoluyla haczin kaldırılması isteminden" dolayı yapılan yargılama sonunda; Kartal İcra Tetkik Merciince davanın kısmen kabul-kısmen reddine dair verilen 24.04.2003 gün ve 2002/1396 E- 2003/544 K. sayılı kararın incelenmesi davalı-alacaklı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 01.07.2003 gün ve 2003/12949-15744 sayılı ilamı ile; ( ...Şikayete konu haciz işlemi borçluya ait kıdem tazminatı alacağı üzerine uygulanmıştır.1475 sayılı Kanunun 28.maddesine göre; "işçinin almakla olduğu ücretlerin 1/4 ünden fazlası haczedilemez". 506 sayılı Kanunun 121.maddesine göre ise; "borçluya SSK. tarafından bağlanan geliri nafaka alacağı dışında haczedilemez" sözü edilen kıdem tazminatı ücretten ve SSK. tarafından bağlanan gelirden sayılamayacağından tüm alacaklar için tamamı haczedilebilir.Merciice; şikayetin reddine karar vermek gerekir iken 506 sayılı Kanunun 121 ve İİK.nun 82.maddelerinden bahisle borçlunun kıdem tazminatı alacağının nafaka alacağı dışında haczedilemeyeceğinin kabulü doğru değildir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılması istemine ilişkindir.
Davacı borçlu, alacaklının ilama dayalı birikmiş nafaka ve manevi tazminat alacağının ödetilmesi için yaptığı ilamlı takip sonucu kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılmasını talep etmiştir.
Mahkemenin, "İİK.nun 82 nci maddesi ile 506 sayılı Kanunun 121 nci maddesine göre borçlunun hak kazandığı kıdem tazminatının nafaka borcu dışında haczedilemeyeceği gerekçesiyle nafaka alacağı dışında diğer alacak kalemleri için kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılmasına" dair verdiği karar, alacaklı vekilinin temyizi üzerine yukarıda belirtilen nedenle Özel Dairece bozulmuş, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Uyuşmazlık, kıdem tazminatının ücretten ve Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından bağlanan gelir, aylık ve sağlanan yardımlardan sayılıp sayılamayacağı giderek kıdem tazminatının tüm alacaklar için haczedilip edilemeyeceği noktasındadır.
İş Kanununda "Genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen bir tutar olup, en geç ayda bir ödenmektedir" şeklinde tanımlanmıştır.
15.05.1957 tarih 13 E. 10 K. sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; "kıdem tazminatının, muayyen olmayan iş akitlerinde işinde sebat göstermiş olan ve akde aykırı hareketinden başka bir sebeple işinden ayrılan işçiye mali menfaat sağlayarak işlerinde sebat etmelerini teşvik maksadıyla kabul edildiği" belirtilmiştir.
Bu haliyle kıdem tazminatı, yasada belirtilen asgari süreyi tamamlayan işçinin hizmet sözleşmesinin, yine yasada gösterilen nedenlerden birisi ile sona ermesi durumunda işverence işçiye veya mirasçılarına toptan ve bir defada ödenen bir paradır ( M.Çemberci İş Kanunu Şerhi, B.4, Ankara 1978, sh.373, N.Çelik, İş Hukuku Dersleri, B.10, İstanbul, 1990, sh.182 ).
Bu tanımlardan da anlaşılacağı gibi kıdem tazminatı, İş Hukukuna Özgü, yasadan doğan bir tazminat olup, ücret kavramının içinde düşünülemez ( 9.H.D.17.09.1964 64/6250 E. 5809 K. ) ( M.Çemberci İş Kanunu Şerhi B.5, Ankara 1984, sh.283 )
Öte yandan, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 121 nci maddesi, sosyal sigorta haklarının dokunulmazlığını öngören kamu düzenine ilişkin bir hüküm içermekte olup, kıdem tazminatı bu maddede belirtilen kurumca bağlanacak gelir veya aylık ile sağlanacak yardımlar kapsamında da değildir.
Haczi caiz olmayan mallar ve hakların neler olduğu İİK.nun 82 nci maddesinde, kısmen haczi caiz olan şeyler ise 83 ncü maddesinde ve özel yasalarda, örneğin: 506 sayılı Kanunun 121, 1479 sayılı Kanunun 67, 2926 sayılı Kanunun 52.maddelerinde, sayılarak belirtilmiş olup, bu maddelerin kapsamı yorum yoluyla genişletilemez ( 12.H.D.23.01.1986, 85/4257 E. 670 K. ).
O halde, şartlar oluştuğunda toptan ve bir defada ödenmekte olan kıdem tazminatının haczedilemeyeceği yönünde kanunlarda bir açıklık bulunmadığı, bu tazminatın İİK.nun 82. ve 83'ncü maddelerinde de sayılmadığı, bu nedenle kıdem tazminatının tüm alacaklar için haczedilebileceği gözetilerek, davanın reddine karar vermek gerekirken, mahkemece nafaka alacakları dışındaki alacak kalemleri için kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılmasına hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı-Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 25.02.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.