market işletmeciliğinde Defter tutma ve sınıf değiştirme hadlerinin tesbitinde tekel

[Muradiye Karabulut]

“Market” işletmeciliği faaliyetinden dolayı birinci sınıf tüccar olarak bilanço esasına göre defter tutulması halinde, defter hadlerinin hesaplanmasında tekel (sigara) maddelerinin satışından elde edilen komisyon geliri olarak dikkate alınıp alınamayacağı hk.
Tarih 04/07/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-872
Kapsam

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü







Sayı

:

B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-872

04/07/2011

Konu

:

Defter tutma ve sınıf değiştirme hadleri.





İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, "Market" işletmeciliği faaliyetinizden dolayı birinci sınıf tüccar olarak bilanço esasına göre defter tuttuğunuzu belirterek, defter hadlerinin hesaplanmasında tekel (sigara) maddelerinin satışından elde edilen gelirinizin komisyon geliri olarak dikkate alınıp alınamayacağı ve tekel alış satış belgelerinin defter kayıtlarına ne şekilde alınacağı hususunda Başkanlığımız görüşüne müracaat ettiğiniz anlaşılmıştır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinde; "Aşağıda yazılı tüccarlar, I inci sınıfa dahildirler:

1. (205 sayılı Kanunun 12'nci maddesiyle değişen bent) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle belirlenen miktarlar.) Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 7.200.000.000(*) (402 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2010'dan itibaren 129.000, -TL) veya satışları tutarı 8.640.000.000(*) (402 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2010'dan itibaren 180.000, -TL) lirayı aşanlar(1).."

hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, yine aynı Kanunun "Sınıf Değiştirme" başlıklı 180 inci maddesinde;

"(II)'nciden (I)'inciye geçiş: İş hacmi bakımından II'nci sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak I'inci sınıfa geçerler.

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette fazla olursa, veya;

2. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir fazlalık gösterirse." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hükümlerde, defter belirleme hadlerinde yıllık alış ve satıştan bahsedilmektedir. Ayrıca, tekel ürünler satışında alım ve satımı yapılan ürünün KDV yönünden özel matraha tabi olması onun defter haddi belirlemede göz ardı edilmesini gerektirmediği gibi özel matraha tabi satışlarda sadece komisyon veya karının hesaba dahil edileceğine dair bir hüküm ve düzenlemeye yer verilmemiştir.

Bu itibarla, defter tutma bakımından sınıf tespiti yapılmasında ve tekel alış ve satış belgelerinin defter kayıtlarına işlenmesinde yukarıda yeralan hüküm ve açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.







(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.