BİR KAMYONA SAHİP OLAN ÇİFTCİ DEFTERE TABİ OLMAYACAK

[Muradiye Karabulut]

31 Ocak 2015 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 29253

TEBLİĞ

Maliye Bakanlığından:

GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

(SERİ NO: 288)

1. Giriş

Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinde yer alan, zirai kazancın gerçek usulde tespiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak zirai işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan ancak kamyon gibi araçlara sahip olan çiftçilerin mükellefiyet durumlarına ilişkin açıklamalar bu tebliğin konusunu oluşturmaktadır.

2. Yasal düzenleme

Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesinde "… 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit edilerek vergilendirilir." hükmü yer almaktadır.

3. Kamyon gibi araçlara sahip olan çiftçilerin mükellefiyet durumları

Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesine göre, 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan ancak, bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde tespit olunarak vergilendirilmektedir.

Anılan hükümde yer alan “bir biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç” ifadesinden, biçerdöver gibi, tek başına motorlu bir araç vasfını haiz olma özelliği taşıyan ve doğrudan doğruya zirai faaliyetin icrasında kullanılan araçların anlaşılması gerekmektedir. Dolayısıyla, biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçiler, zirai işletme büyüklüğü ölçülerini aşmasalar dahi, bunların zirai kazançlarının gerçek usulde vergilendirilmesi gerekmektedir.

Ancak, zirai işletmenin yapısı ve yapılan işin önem ve genişliğinin kamyon gibi araçlara sahip olmayı gerektirmesi, sahip olunan bu araçların sadece çiftçinin kendi zirai faaliyetlerinde kullanılması şartıyla; zirai işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan ancak kamyon gibi araçlara sahip çiftçiler, zirai faaliyetlerinden elde ettikleri zirai kazançları için beyanname vermeyeceklerdir. Öte yandan, bu çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilmeye devam edecektir.
Bu açıklamalara göre;
- Zirai işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan ancak kamyon gibi araçlara sahip olmaları nedeniyle haklarında gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirilen çiftçilerin, söz konusu mükellefiyetlerinin bu tebliğin yayım tarihi itibarıyla terkin edilmesi,

- Bu durumda olan çiftçilerden, vergi dairelerince düzenli aralıklarla yapılan yoklamalar sonucunda, kamyon gibi araçlarını kendi zirai faaliyetleri dışında başkalarına da hizmet verecek şekilde kullandığı ve/veya nakliyecilik yaptığı hususunda tespit bulunanların vergilendirilmelerinin ise ticari kazanç hükümlerine göre değerlendirilmesi

gerekmektedir. 
Tebliğ olunur.
Başlık Zirai işletmesine dahil bir kamyonu olan çiftçi, işletme büyüklüğü ölçülerini aşmasa dahi gerçek usülde vergilendirilirler. 



















GELİR VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ SIRA NO : 2001/1

Tarih 24/01/2001
Sayı B.07.0.GEL.0.41/4116-01
Kapsam
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü

SAYI : B.07.0.GEL.0.41/4116-01
KONU : 


GELİR VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
Sıra No: 2001/1
........... VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğü'ne)

Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinde yer alan zirai kazancın gerçek usulde tespiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak zirai işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan ancak kamyonet, minibüs, midibüs gibi binek araçlarına sahip olan çiftçilerin vergilendirilmesiyle ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesinde "..... 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit edilerek vergilendirilir." hükmü yer almaktadır.

Bilindiği üzere, başka işlerde de kullanılabilecek teknik vasıf taşımalarına rağmen minibüs, midibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, uçak ve benzeri araçlar zirai faaliyette de kullanılabilmektedir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde kamyonet, izin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg'ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıt, kamyon ise İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg'dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıt olarak tanımlanmıştır.

Karayolları Trafik Kanununda yer alan bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, kamyonet, minibüs, midibüs gibi araçlar daha düşük taşıma kapasiteli olup, esas itibariyle nakliyecilik faaliyetinde kullanılabilecek araçlar olmakla beraber, şahsi ihtiyaçlar veya ticari olmayan diğer bir kısım faaliyetlerde de kullanılabilmektedirler.

Kamyon, otobüs, uçak gibi araçlar ise daha yüksek taşıma kapasiteli araçlar olup genellikle şahsi ve özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli olmayan araçlardır.

Bu bakımdan, Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesinde yer alan "bu mahiyetteki bir motorlu araç" ifadesinden, zirai faaliyette kullanılan kamyon, otobüs, uçak ve benzeri araçların anlaşılması gerekmektedir.

Dolayısıyla özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli olmayan otobüs, kamyon, uçak ve benzeri gayri ticari araç sahibi olan çiftçilerin bu araçları kendi zirai işletmelerinde kullanmaları halinde zirai kazançlarının, biçerdöver sahibi olan çiftçilerde olduğu gibi gerçek usulde tesbit edilmesi gerekmektedir.

Ancak özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli olan ve gayri ticari olarak zirai faaliyette de kullanılan minibüs, midibüs, kamyonet ve benzeri araçların ise bir biçerdöverin ekonomik değeri kapasitesinde değerlendirilmesi uygun olmayacaktır. Nitekim Gelir Vergisi Kanununun 53 üncü maddesi on yaşına kadar ikiden fazla traktörü olanların gerçek usulde vergilendirilecekleri hükmünü içermekte olup, Gelir Vergisi Kanununun geçici 45 inci maddesi ile de 53 üncü maddede yer alan ikiden fazla traktöre sahip olma şartının, kendi işinde bilfiil kullanılması koşuluyla on yıl süre ile dikkate alınmayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu açıklamalar çerçevesinde, çiftçilerin zirai faaliyette kullandıkları kamyonet, minibüs, midibüs gibi araçların biçerdöver mahiyetinde bir araç sayılmaması ve bu araçlara sahip olan çiftçilerin hasılatları üzerinden tevkifat suretiyle vergilendirilmeleri gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Bakan a.