|
YURT DIŞI KURULUŞLARDAN INTERNET REKLAM ALANI SATIŞI
GOOGLE, FACEBOOK GYBY YURT DI?I KURULU?LARDAN INTERNET REKLAM ALANI SATIN ALINMASININ VERGYSEL BOYUTU
I- GYRY?
Günümüzde internetin ne kadar güçlü bir ileti?im aracy haline geldi?ini göz önünde bulundurdu?umuzda, bu aracyn reklam amacyyla kullanylmasy da çok do?aldyr.
Bu nedenle ülkemizdeki birçok mükellef, dünyaca ünlü arama motoru Google ve sosyal payla?ym sitesi Facebook’un Türkiye’de açylan sitelerine, kendi i?letmelerine ait internet siteler...inin reklamyny vermek amacyyla, internet aracyly?yyla bu firmalara kredi karty yoluyla ödeme yaparak, bu firmalardan internet reklam alany satyn almaktadyr.
Uygulama da dünyaca ünlü bu firmalaryn Türkiye’de i?yerlerinin veya temsilcilerinin bulunmamasy, reklam yeri satyn alynmasyna ait sözle?menin internet üzerinden yapylmasy ve ödemenin internet üzerinden kredi karty yoluyla yapylmasy nedeniyle Türkiye’de bulunan ve reklam veren mükelleflerin kendi üzerlerine dü?en bir vergi yükümlülü?ü olup olmady?y ve bu firmalar tarafyndan kendilerine gönderilen elektronik faturanyn gider yazylyp yazylmayaca?y konusunda tereddüt ya?anmaktadyr.
Biz de makalemizde Türkiye’de i?yeri veya temsilcisi olmayan arama motoru Google ve sosyal payla?ym sitesi Facebook’a ba?ly olan yurt dy?y kaynakly firmalardan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasy hususunun vergisel boyutunu açyklamaya çaly?aca?yz([1]).
II- KONUNUN KATMA VERGYSY YÖNÜNDEN DE?ERLENDYRYLMESY
Öncelikle Türkiye’de i?yeri veya temsilcisi olmayan arama motoru Google ve sosyal payla?ym sitesi Facebook’tan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasynyn ticari kazanç çerçevesinde hizmet alymy oldu?unu belirtmek istiyoruz.
3065 sayyly Katma De?er Vergisi Kanunu’nun([2]) 1. maddesinin 1. bendinde, “Türkiye’de ticari, synai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapylan mal teslimi ve hizmet ifalarynyn KDV’ye tabi” oldu?u belirtilmi?, ayny maddenin 2. bendinde ise “her türlü mal ve hizmet ithalatynyn KDV’ye tabi bulundu?u” belirtilmi?tir. Katma De?er Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde ise “Y?lemlerin Türkiye’de yapylmasy mallaryn teslim anynda Türkiye’de bulunmasy, hizmetin Türkiye’de yapylmasyny veya hizmetten Türkiye’de faydalanylmasy ifade eder.” hükmü yer almaktadyr.
Söz konusu madde hükümlerinden anla?ylaca?y üzere bir hizmetin KDV’nin konusuna girmesi için hizmetin Türkiye’de yapylmasy veya hizmetten Türkiye’de faydalanylmasy ?artlarynyn herhangi birisinin gerçekle?mi? olmasy gerekmektedir.
Google ve Facebook gibi firmalardan internet üzerinden reklam alany satyn alynmasy olayynda ise hizmetten Türkiye’de faydalanyldy?y tarty?masyzydyr.
Bu nedenle gerek Google gerekse de Facebook’tan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasy KDV’nin konusuna girecektir. Peki, KDV’nin konusuna giren bu i?lemler nedeniyle vergiyi kim, nasyl beyan edip ödeyecektir?
Katma De?er Vergisi Kanunu’nun 9/1. maddesinde “mükellefin Türkiye içinde ikametgâhynyn, i?yerinin, kanuni merkezi ve i? merkezinin bulunmamasy hallerinde ve gerekli görülen di?er hallerde Maliye Bakanly?y’nyn vergi alaca?ynyn emniyet altyna alynmasy amacyyla vergiye tabi i?lemlere taraf olanlary verginin ödenmesinden sorumlu tutabilece?i” hükme ba?lanmy?tyr.
Maliye Bakanly?y da yurt dy?yndan sa?lanan hizmetlerin vergilendirilmesi ile ilgili 15 Seri No.lu Katma De?er Vergisi Kanunu Genel Tebli?i([3]) ile açyklama yapmy?tyr.
15 Seri No.lu KDV Genel Tebli?i’nde; “Katma De?er Vergisi Kanunu’nun 1. maddesine göre i?lemler Türkiye'de yapyldyklary takdirde vergiye tabi tutulabilecektir. Ayny Kanun’un 6/b maddesine göre, Türkiye'de yapylan, de?erlendirilen veya faydalanylan hizmetler Türkiye'de ifa edilmi? sayylacaktyr. Yurt dy?yndaki firmalara yaptyrylan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olaca?y açyktyr. Bu gibi hizmet ifalarynda mükellef esas olarak yurt dy?yndaki firma olmakla birlikte, firmanyn Türkiye'de ikametgâhy, i?yeri, kanuni merkezi ve i? merkezi bulunmamasy halinde vergi, sözü edilen Kanun’un 9. maddesi gere?ince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafyndan ba?ly bulunulan vergi dairesine sorumlu syfatyyla beyan edilip ödenecektir.” denilmi?tir.
Yukaryda yer alan açyklamalar çerçevesinde Türkiye’de i?yeri veya temsilcisi olmayan Google ve Facebook gibi firmalardan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasy KDV’nin konusuna girecek ve bu hizmeti Türkiye’ de alan mükellef Katma De?er Vergisi Kanunu’nun 9/1. maddesi kapsamynda yurt dy?yndaki firmaya yapty?y ödemeden sorumlu syfatyyla genel vergi oranynda KDV stopajy yapacak ve bu stopajy da 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edip ödeyecektir.
Di?er taraftan ödenen bu verginin ayny dönemde 1 no.lu KDV beyannamesinde genel hükümlere göre indirim konusu yapylmasy mümkündür.
III- KONUNUN KURUMLAR VERGYSY YÖNÜNDEN DE?ERLENDYRYLMESY
Bilindi?i üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de kanuni merkezi veya i? merkezi olmayan firmalar dar mükellef kurum olarak adlandyrylmaktadyr.
5520 sayyly Kurumlar Vergisi Kanunu’na([4]) bakty?ymyzda dar mükellef kurumlaryn Türkiye’de elde etmi? olduklary kazançlaryn vergilendirilmesinin üç ?ekilde oldu?unu görmekteyiz.
Buna göre dar mükellef kurumlar, kazancyn niteli?ine göre ya yyllyk kurumlar vergisi beyannamesi vermekte, ya özel beyanname vermekte ya da kazancy sa?layanlaryn kurumlar vergisi stopaj yapmak suretiyle vergilenmektedir.
5520 sayyly Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 22. maddesinin 1. fykrasynda; “Dar mükellef kurumlaryn i? yeri veya daimi temsilci vasytasyyla elde edilen kazançlarynyn tespitinde, aksi belirtilmedi?i takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümler uygulanyr.” hükmü yer almy? fakat i?yeri veya daimî temsilci olmadan elde edilen ticari kazançlaryn yyllyk beyanname ile beyan edilece?ine dair bir hükme yer verilmemi?tir. Di?er taraftan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinin 3. fykrasynda “dar mükellef kurumlaryn kurum kazançlarynyn Türkiye’de i?yeri olan veya daimi temsilcisi bulunduran yabancy kurumlar tarafyndan bu yerlerde veya bu temsilciler aracyly?yyla yapylan i?lerden elde edilen ticari kazançlardan” ibaret oldu?u belirtilmi?tir.
Bu nedenle, dar mükellef kurumlar i?yeri veya daimi temsilci vasytasyyla elde ettikleri kazançlar için tam mükellef kurumlar gibi yyllyk kurumlar vergisi beyannamesi verecektir. Ancak i?yeri veya daimi temsilci olmadan elde edilen ticari kazançlar için yyllyk kurumlar vergisi beyannamesi verilmeyecektir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 26. maddesinin birinci fykrasynda “dar mükellef kurumlaryn vergiye tabi kazancynyn Gelir Vergisi Kanunu’nda sayylan di?er kazanç ve iratlary elde etmeleri” halinde özel beyanname verilece?i belirtilmi?tir. Ancak söz konusu Kanun hükmü kapsamyna dar mükellef kurumlaryn i?yeri veya daimi temsilcisi olmadan ticari kazanç kapsamynda elde edilen hizmet gelirleri girmemektedir.
Dar mükellefiyette vergi kesintisi ise Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde açyklanmy?tyr. Söz konusu maddede “dar mükellefiyete tabi kurumlaryn, yine ayny maddede sayylan kazanç ve iratlary üzerinden, bu kazanç ve iratlary nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafyndan kurumlar vergisi kesintisi yapylaca?y” hüküm altyna alynmy?tyr. Söz konusu madde kapsamynda i?yeri veya daimî temsilci olmadan elde edilen ticari kazançlar nedeniyle yapylacak ödemelerden vergi kesilece?ine dair bir hüküm konulmamy?tyr.
Yapty?ymyz açyklamalardan anla?ylaca?y üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun da dar mükellef kurumlaryn i?yeri veya daimî temsilci olmadan elde edilen ticari kazançlaryn vergiye tabi oldu?u hususunda bir belirleme yapylmamy?tyr.
Adana Vergi Dairesi Ba?kanly?y tarafyndan verilen bir muktezada([5]); “Bu hükümler ve açyklamalar çerçevesinde; ...Ltd. firmasynyn internet ortamynda i?letmenize sa?lamy? oldu?u reklam hizmetleri kar?yly?ynda elde etmi? oldu?u kazanç, ticari kazanç olmakla birlikte, söz konusu firmanyn bu kazancy, Türkiye’deki i?yeri veya daimi temsilcisi vasytasy ile elde etmemesi nedeniyle, ady geçen firmanyn bu kazançlarynyn Türkiye’de kurumlar vergisine tabi tutulmasy mümkün bulunmamaktadyr. Öte yandan, bu kazanç ve iratlar Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde tevkifat yapylacak kazanç ve iratlar arasynda sayylmady?yndan, bu kazanç ve iratlar üzerinden kurumlar vergisi kesintisinin de yapylmayaca?y tabiidir.” denilmi?tir.
Bu nedenle Google ve Facebook gibi yurt dy?y kaynakly firmalardan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasy olayynda bu firmalaryn Türkiye’deki i?yeri veya daimi temsilcisi olmadan bu kazancy elde etmeleri nedeniyle bu firmalaryn kazançlary kurumlar vergisine tabi de?ildir.
IV- KONUNUN VERGY USUL KANUNU YÖNÜNDEN DE?ERLENDYRYLMESY
Uygulamada Google ve Facebook gibi firmalaryn Türkiye’de i?yerlerinin veya temsilcilerinin bulunmamasy nedeniyle, bu firmalara ait faturalaryn yurt dy?yndan elektronik ortamda düzenlenerek mail yoluyla reklam satyn alan mükelleflere gönderildi?i görülmektedir.
Türkiye’de bulunan mükelleflerin ise elektronik ortamda gönderilen elektronik faturalaryn kayytlarynda gider olarak gösterip göstermeme konusunda tereddüt ya?amaktadyr.
253 Syra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli?i’nin([6]) “B-Yurt Dy?ynda Faaliyette Bulunan Mükelleflere Yaptyrylan Y? ve Hizmetler Kar?yly?ynda Alynan Belgelerle Ylgili Y?lemler” ba?lykly bölümünde; “… Bu hükümlere göre, yurt dy?ynda mukim ki?i veya kurulu?lara yaptyrylan i? veya hizmetler kar?yly?ynda ödemede bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yurt dy?ynda mukim ki?i veya kurulu?lardan aldyklary muteber belgeleri, yurt dy?yndaki temsilciliklerimizde veya yurt içindeki noterlerde Türkçe’ye tercüme ve tasdik ettirdikten sonra defterlerine gider olarak kaydedebilmekte idiler. Ancak Bakanly?ymyza yapylan ba?vurulardan, bu i?lemlerin yurt dy?y temsilciliklerimizdeki i? yy?ylmalaryna neden oldu?u, mükellefler bakymyndan da a?yr külfetler getirdi?i anla?yldy?yndan, anylan Kanun’un mükerrer 257. maddesinin Bakanly?ymyza verdi?i yetkiye dayanylarak, bu Genel Tebli? ile yurt dy?ynda mukim ki?i veya kurulu?lara yaptyrylan i? veya hizmetler kar?yly?ynda alynan belgelerin, yurt dy?yndaki temsilciliklerimizde veya yurt içinde noterlerde Türkçe’ye tercüme ve tasdik edilme zorunlulu?u kaldyrylmy?tyr.
Buna göre, yurt dy?yndaki ki?i veya firmalardan belge alan mükellefler, bu belgeleri defter kayytlarynda gider olarak göstermeleri syrasynda belgelerde yazyly bedelleri, belgelerin düzenlendi?i günde Merkez Bankasy’nca belirlenen döviz aly? kuru üzerinden Türk Lirasy’na çevirerek kayytlarynda göstereceklerdir. Ancak inceleme syrasynda inceleme elemanynca lüzum görülmesi halinde, mükellefler bu belgelerini tercüme ettirmek zorundadyrlar.” açyklamasyna yer verilmi?tir.
Ayryca Gelir Ydaresi Ba?kanly?y tarafyndan yazylan bir yazyda([7]); “Bilindi?i üzere, yurt dy?ynda mukim ki?i veya kurulu?lara yaptyrylan hizmet kar?yly?ynda ödemede bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt dy?yndan aldyklary belgenin alyndy?y ülke mevzuatyna göre muteber bir belge olmasy gerekmektedir. Mükelleflerin internet yoluyla yurt dy?yndan satyn aldyklary hizmet ve bu nitelikteki gayri maddi haklar için yurt dy?yndaki satycy tarafyndan düzenlenen fatura veya fatura yerine geçen belgelerin elden veya posta yoluyla alynamamasy halinde elektronik ortamda alynan söz konusu belgelerin çyktylarynyn yapylan ödemeyi gösterir banka kredi karty slip veya ekstresi ile birlikte muhafaza ve ibrazy ile alynan hizmetin yapylan ticari i?in bir gere?i olarak alyndy?ynyn tevsik edilmesi durumunda yapylan ödemelerin gider veya maliyet kaydy mümkün bulunmaktadyr.” denilmektedir.
Söz konusu açyklamalardan anla?ylaca?y üzere Google ve Facebook gibi firmalar tarafyndan düzenlenen ve elektronik ortamda gönderilen söz konusu belgelerin çyktylarynyn yapylan ödemeyi gösterir banka kredi karty slip veya ekstresi ile birlikte muhafaza edilmesi kaydyyla yapylan ödemelerin gider veya maliyet kaydy mümkün bulunmaktadyr.
Di?er taraftan gelen belgelerde yazyly bedellerin, belgelerin düzenlendi?i günde Merkez Bankasy’nca belirlenen döviz aly? kuru üzerinden Türk Lirasy’na çevrilerek kayytlara alynmasy gerekmektedir.
V- SONUÇ
Ülkemizde bulunan birçok mükellef, dünyaca ünlü arama motoru Google ve sosyal payla?ym sitesi Facebook’un sitelerine, kendi i?letmelerine ait internet sitelerinin reklamyny vermek amacyyla, internet aracyly?yyla bu firmalara kredi karty yoluyla ödeme yaparak, bu firmalardan internet reklam alany satyn almaktadyr. Ancak dünyaca ünlü bu firmalaryn Türkiye’de i?yerlerinin veya temsilcilerinin bulunmamasy vergilemenin nasyl yapylaca?y ve bu firmalar tarafyndan reklam alan mükelleflere gönderilen elektronik faturalaryn gider yazylyp yazamayaca?y konusunda tereddüde neden olmu?tur.
Katma De?er Vergisi Kanunu ve ilgili tebli?ler gere?i Türkiye’de i?yeri veya temsilcisi olmayan Google ve Facebook gibi firmalardan internet üzerinden, internet reklam alany satyn alynmasy hususu KDV’nin konusuna girecek ve bu hizmeti Türkiye’ de alan mükellef Katma De?er Vergisi Kanunu’nun 9/1. maddesi kapsamynda yurt dy?yndaki firmaya yapty?y ödemeden sorumlu syfatyyla, genel vergi oranynda KDV stopajy yapacak ve bu stopajy da 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edip ödeyecektir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda dar mükellef kurumlaryn Türkiye’de i?yeri veya daimi temsilci olmadan elde edilen ticari kazançlaryn vergilemesi ile ilgili bir düzenleme bulunmady?yndan Google ve Facebook gibi yurt dy?y kaynakly firmalaryn Türkiye’deki i?yeri veya daimi temsilcisi olmadan elde ettikleri ticari kazançlar kurumlar vergisine tabi de?ildir.
Ayryca Google ve Facebook gibi firmalar tarafyndan düzenlenen ve elektronik ortamda gönderilen söz konusu belgelerin çyktylarynyn yapylan ödemeyi gösterir banka kredi karty slip veya ekstresi ile birlikte muhafaza edilmesi kaydyyla yapylan ödemelerin gider veya maliyet kaydy mümkün bulunmaktadyr.
(*) Vergi Denetmeni
([1]) Bu makalede yapylan açyklamalar Türkiye’ de i?yeri veya temsilcisi olmayan Google ve Facebook gibi kuru?lardan internet üzerinden satyn alynan internet reklam yerinin vergilemesi ilgilidir. Ancak söz konusu internet reklam satyn alynmasynyn bu firmalaryn Türkiye’ de bulunan i?yeri veya temsilcileri aracyly?yyla yapylmasy durumunda vergilemenin farkly olaca?yny belirtmek isteriz.
([2]) 02.11.1984 tarih ve 18563 sayyly Resmi Gazete’de yayymlanmy?tyr.
([3]) 21.07.1985 tarih ve 18818 sayyly Resmi Gazete’de yayymlanmy?tyr.
([4]) 21.06.2006 tarih ve 26205 sayyly Resmi Gazete’de yayymlanmy?tyr.
([5]) Adana Vergi Dairesi Ba?kanly?y’nyn 13.01.2007 tarih ve B.07.1.GYB.4.01.16.02/ 2007-37 sayyly Muktezasy
([6]) 22.01.1997 tarih ve 22885 sayyly Resmi Gazete’de yayymlanmy?tyr.
([7]) Gelir Ydaresi Ba?kanly?y’nyn 15.12.2004 tarih ve GEL.0.29/2920-228-48-60202 sayyly yazysy
|
YURT DIŞI KURULUŞLARDAN INTERNET REKLAM ALANI SATIŞI
