MALİ MÜŞAVİR HİZMET SÖZLEŞMELERİ (KENDİLİĞİNDEN UZAMASI DURUMUNDA) DAMGA VERGİSİ

[Ahmet Barlak]

T.C.

ANKARA 5. VERGİ MAHKEMESİ

 

ESAS NO : 2015/844

 

 KARAR NO : 2015/1931

 

DAVACI        :NURİ  DERE

 

DAVALI        : ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

 ÇANKAYA VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ /ANKARA VEKİLİ 

AV. SELVİ GÜLÜN YILMAZ

 

DAVANIN ÖZETİ          :           Davacı tarafından müşterileri ile yaptığı serbest muhasebeci

mali müşavirlik hizmet sözleşmelerine ait damga vergisi beyannamelerini eksik beyan ettiğinden bahisle takdir komisyonu kararı uyarınca 2010/12 dönemine ilişkin olarak resen tarh olunan vergi ziyaı cezalı damga vergisinin; önceki yıllarda düzenlenen sözleşmelerin yenilenmediği, yapılan sözleşmelere ilişkin tahakkuk eden damga vergilerinin ödendiği, sözleşmelerin kendiliğinden uzadığı, dolayısıyla yeni bir kağıttan yada şerhten söz edilemeyeceği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

 

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacının düzenlediği sözleşmelere ilişkin Ödenmesi gereken damga vergisini ödememesi üzerine takdir komisyonu karan uyarınca tarh edilen cezalı vergilerde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek açılan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Ankara 5. Vergi Mahkemesince, dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:

Dava, davacı tarafından müşteri ile yaptığı serbest muhasebeci mali müşavirlik hizmet sözleşmelerine ait damga vergisi beyannamelerini eksik beyan ettiğinden bahisle takdir komisyonu kararı uyarınca 2010/12 dönemine ilişkin olarak resen tarh olunan vergi zıyaı cezalı damga vergisinin iptali istemiyle açılmıştır.

 

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun l'inci maddesinde, bu Kanuna ekli (I) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu. Kanundaki kağıt teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 2'nci maddesinde, vergiye tabi kağıtların mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu. 14 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında ise. mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Damga Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı tablonun "l-Akitlerle İlgili Kağıtlar" başlıklı

 
 

 T.C. ANKARA 5. VERGİ MAHKEMESİ ESAS NO : 2015/844 KARAR NO : 2015/1931




 bölümünde, mukavelenamelerin de damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinden; davacı ile muhasebe hizmeti sunduğu kişiler arasında imzalanan sözleşmenin hükümleri uyarınca imzalanan sözleşmelerin her yıl tarifede belirlenen orana göre artış gösterdiğinden bahisle ödenmesi gereken damga vergisinin ödenmemesi dolayısıyla takdir komisyonu sevk edilerek resen vergi ziyaı cezalı damga vergisinin tarh edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.. Uyuşmazlığın esasını, yeni bir sözleşme imzalanmadan ya da eski sözleşme üzerine herhangi bir şerh konulmadan kendiliğinden veya sözleşmedeki bir hüküm dolayısıyla sözleşmenin süresinin uzaması durumunda süresi uzayan sözleşme için yeniden damga vergisinin doğup doğmayacağı hususu oluşturmaktadır. Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, damga vergisinin doğması için öncelikle kanunda belirlenmiş bir kağıt veya elektronik ortamda düzenlenmiş bir belge ya da veri olması, bu kağıt, belge ya da verinin imzalanmış olması ya da imza yerine geçecek bir işaret konmuş olması gerekmekte olup, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesi durumunda ise sadece bu kağıtların yenilenmesine ilişkin mektup ve şerhlerin damga vergisine tabi olduğu düzenlemesine yer verildiği görülmektedir. Damga Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde şerhlerden bahsedilmekle birlikte mektup ve şerhin yasal tanımı yapılmamıştır. Şerh; bir anlatım veya yorumlama, bir şevi açıklamak amacıyla bir kağıda yazılmış olan ifade olarak tanımlanabilir. Şerh yazılı olan bir kağıdın, herhangi bir yerine, boşluğuna konulabilir .önceden düzenlenmiş bulunan kağıdın altına veya arkasına bir boşluğa, bu kağıdın hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin şerh konulması halinde bu kağıt damga vergisine tabi olur. Olayda, davacı şirketin imzalamış olduğu hizmet satış sözleşmesinde yer alan "sözleşmenin karşılıklı fesh edilmediği sürece yürürlüktedir. Ancak belirlenen ücret her yıl karşılıklı anlaşarak sözleşmeye ek yapılmadan yeni sözleşme düzenlenmeden mevcut sözleşme geçerliliğini koruyacaktır.“ şeklindeki maddenin, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar karşısında damga vergisine konu kağıdın hükümlerinin yenilenmesine ilişkin kağıda konulmuş bir şerh olarak kabulünün mümkün olmadığı, bu nedenle, sözleşmede bulunan bu hüküm gereğince süresi kendiliğinden uzayan sözleşmenin 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun aradığı anlamda damga vergisine tabi bir sözleşme olarak kabul edilemeyeceği, aksi düşüncenin, verginin kanuniliği ilkesine aykırı olarak kanunda yazılı olmayan bir durumun yorum yoluyla genişletilerek vergi alınmasına yol açacağı sonucuna ulaşılmıştır. öte yandan, mahkememizin 14/09/2015 tarihli ara kararıyla, davalı idareden. Davacı mükellefin işe başladığı tarihte müşterileriyle yaptığı, hizmet sözleşmeleri dolaysıyla tahakkuk eden damga vergilerim ödeyip ödemediği, davacı ile müşterileri arasında hangi sözleşmelerin düzenlendiği konusunda herhangi bir araştırma yapılıp yapılmadığı. İlgili yıllarda düzenlenen hizmet sözleşmelerin ilişkin damga vergileri ödendikten sonra davacı ile müşterileri arasında yeni bir sözleşme düzenlenip düzenlenmediği veya söz konusu sözleşmelerde sözleşmenin uzatıldığına, değiştirildiğine, devrine veya bozulduğuna dair herhangi bir tespit yapılıp yapılmadığı, hususlarının sorulduğu davalı idare tarafından verilen 30.09.2015 tarihli cevabi yazıdan, tarh  


 T.C. ANKARA S. VERGİ MAHKEMESİ ESAS NO : 2015/844 KAKAR NO : 2015/1931



 dosyasının tetkikinden ödemeler sonrası yeni sözleşmeler düzenlendiği veya değiştirme ya da uzatma yapıldığına dair tespitin bulunmadığı belirtilmiştir. Bu durumda, davacının düzenlediği sözleşmeye ilişkin olarak tahakkuk eden damga vergilerinin ödenmiş olması ve tarafların aktif eylem ve iradesi ile yapılmış yeni hukuki bir muamelenin olmaması dolayısıyla yeni bir kağıt da düzenlememiş olması nedeniyle davacı adına yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın KABULÜNE, cezalı tarhiyatın iptaline, aşağıda dökümü yapılan 77.70-TL yargılama giderinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesine itiraz yolu açık olmak üzere 07/10/2015 tarihinde karar verildi.
 

   HAKİM BİLAL ÖZCAN 118400 


YARGILAMA GİDERLERİ : 
Başvurma Harcı:        27.70   TL 
Posta Gideri :  50.00.TL
 TOPLAM :       77.70   TL 

[Ahmet Barlak]

Nesimi Yaşar
Yeminli Mali Müşavir
E. Maliye Başmüfettişi
nesimiyasara@gmail.com



Süresi Kendiliğinden Uzayan Sözleşme İçin Yeniden Damga Vergisi Alınması
Bu Yazımız, Sözleşmede yer alan bir hüküm nedeniyle süresi kendiliğinden uzayan sözleşme üzerinden yeniden damga vergisi alınamayacağı, yeniden damga vergisi alınabilmesi için sözleşmenin süresinin uzamasına ilişkin bir mektup veya şerh konulması gerektiği üzerinedir.

KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun;

“Konu” başlıklı birinci maddesine göre; “Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.”

Aynı yasanın “Şümul (kapsam)” başlıklı 2’nci maddesinde ise; “Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabidir.” hükmü bulunmaktadır.

“Nispet” başlıklı 14’ncü maddesinin 4’ncü fıkrasında ise; “Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır.” denilmektedir.

SÜRENİN KENDİLİĞİNDEN UZAMASI

Buradaki kritik soru; sözleşmenin süresinin dolması üzerine, sözleşmenin içerisindeki herhangi bir madde dolayısıyla, sürenin kendiliğinden, örneğin 1 yıl veya 2 yıl daha uzayacağı yazıyorsa bu durumda yeniden bir damga vergisi doğar mı?

Burada, yeni bir sözleşme yapılmadan, eski mevcut sözleşmeye yeni bir şerh veya madde konulmadan, eski sözleşmede bir değişiklik veya oynama yapmadan, sözleşmenin bir maddesi dolayısı ile süresinin uzaması durumundan bahsetmekteyiz.

Bu şartlarla, sürenin kendiliğinden uzaması durumlarında yeniden damga vergisinin doğup doğmayacağı bu yazının konusudur.

Kanaatimize göre; mevcut sözleşmede herhangi bir değişiklik, şerh vs. yapmaksızın, sadece içindeki süre ile ilgili bir maddenin kendiliğinden gerçekleşmesi halinde yeniden damga vergisi doğmayacaktır.

Örneğin bir gayrimenkulün 2 yıllığına kiraya verilmesi ile ilgili bir sözleşme yapılması halinde, 2 yılın tamamlanması üzerine, kira sözleşmesinde yer alan mevcut bir maddede, sözleşmenin “karşılıklı olarak fesh edilmemesi halinde kira süresi kendiliğinden 1 yıl uzar şeklinde” bir maddenin bulunması halinde, uzayan söz konusu “1” yıl için herhangi bir damga vergisi doğmayacaktır.

Mevcut sözleşmeye herhangi bir ilave veya şerh konulmadığı sürece uzayan söz konusu “1” yıl için yeniden bir damga vergisi doğmayacaktır. Ancak mevcut sözleşmenin herhangi bir yerine, süre uzatımı veya başka bir konuda, herhangi bir ibare (şerh) konulmuş olsaydı bu durumda yeniden damga vergisi doğmuş olacaktı. İlk sözleşmenin, “süre dolduğunda, tarafların karşılıklı fesh etmemeleri halinde, sözleşmenin süresi kendiliğinden (1) yıl uzar.” şeklindeki bir maddesi de “şerh” olarak algılanıp, yeni bir damga vergisi alınamaz.

Konu ile ilgili olarak;

1) Danıştay 9’ncu Dairesinin, 06.12.2017 tarih, Esas No: 2015/9652, Karar No: 2017/8904 Kararı ile,

2) Danıştay Vergi Dava Dairelerinin 20.01.2016 tarih, Esas No: 2015/1054, Karar No: 2016/45 Kararı mevcuttur.

Her iki Danıştay kararı da yukarıda ileri sürdüğümüz görüşlere paraleldir.

SONUÇ

Mecut bir sözleşmenin, bir maddesinden kaynaklı olarak sözleşmenin süresinin kendiliğinden uzaması, yeni bir damga vergisi doğması için yeterli değildir. Sözleşmede sürenin kendiliğinden uzayacağına dair bir madde yokken, süre bitimini müteakip “sözleşmenin süresinin (1) yıl daha uzayacağına” dair şerh düşülmesi halinde ise yeniden damga vergisi doğacaktır.

KAYNAKÇA

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu (Resmi Gazete tarihi: 11.07.1964, sayısı: 11751).

Danıştay 9’ncu Dairesi’nin Esas No: 2015/9652 Karar No: 2017/8904 Kararı.

Danıştay Vergi Dava Dairelerinin 20.01.2016 tarih, Esas No: 2015/1054, Karar No: 2016/45 Kararı.

03.07.2019

Kaynak: http://www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)