VETERİNER HEKİMLİK FAALİYETİ YANINDA HAYVANSAL İLAÇ SATIŞININ YAPILMASI

[Muradiye Karabulut]

VETERİNER HEKİMLİK FAALİYETİ YANINDA HAYVANSAL İLAÇ SATIŞININ YAPILMASI

VETERİNER HEKİMLİK FAALİYETİ YANINDA HAYVANSAL İLAÇ ALIM SATIMI YAPILIYORSA HEM TİCARİ HEMDE SERBEST MESLEK KAZANCINDAN DOLAYI MÜKELLEFİYET TESİS ETTİRİLMELİ VE İLAÇ ALIM SATIMI İÇİN İŞLETME DEFTERİ VETERİNER HEKİMLİK FAALİYETLERİ İÇİNDE SERBEST MESLEK KAZANÇ DEFTERİ TUTULMALI

T.C.
İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Usul Gelir Müdürlüğü
SAYI : B.07.4.DEF.0.34.20/VUK-1/11666 09/08/2005*5854

KONU:Ticari ve serbest meslek faaliyeti bulunan bir mükellefin hem işletme hem de serbest meslek kazanç defteri tutmak zorunda olup olmadığı hk




İlgi:……………….. Gelir Müdürlüğüne verilen tarihsiz dilekçeniz.

İlgi dilekçenizde; …………….Vergi Dairesinin …………………vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu, mühendislik, müşavirlik, eğitim-danışmanlık, taahhüt ve ticaret işleri ile iştigal ettiğinizi, bir kamu kurumuna taahhüt işi yaptığınızda fatura düzenlemeniz gerekeceğinden, fatura bastırdığınızı, bir kamu kurumuna eğitim –danışmanlık hizmeti verdiğinizi ve karşılığında da fatura düzenlediğinizi, ancak, anılan kamu kuruluşunca ifa etmiş olduğunuz hizmetin serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapıldığından bahisle %...ş oranında stopaj kesildiğini belirterek, yapılan işlemin doğru olup olmadığını, eğitim-danışmanlık hizmetinin fatura ile mi, yoksa serbest meslek makbuzu ile mi tevsik edileceğini ve işletme defteri mi, yoksa serbest meslek kazanç defteri mi tutacağınız hususunda tereddüt oluştuğundan konu hakkındaki görüşümüzü sorduğunuz anlaşılmaktadır.
Konu ile ilgili olarak, ………………Gelir Müdürlüğünün …/07/ 2005 tarih ve ……. sayılı yazılarında belirtilen görüşleri de dikkate alınmak suretiyle gerekli açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65. maddesinde serbest meslek kazancının tarifi yapılmış olup; söz konusu maddede:
"Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır." hükmü yer almış olup, Kanun'un 66. maddesinin 2. bendinde;

"Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar;" serbest meslek erbabı sayılmıştır.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu'nun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37. maddesinde ise "Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır." hükmü yer almıştır.

Ticari kazançlar esas itibariyle sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğarlar. Bu kaynağa bağlı olarak devamlı bir organizasyona dayanan her türlü faaliyet ticari faaliyettir. Serbest meslek faaliyetinin ticari bir organizasyon içinde yapılması sağlanan gelirin yapısını değiştirmez. Sadece, elde edenler yönünden ticari kazanç sayılmasını gerektirir ve ticari kazanca ait esas ve hükümlere tabidir.

Bu hükümlere göre, mühendislik, müşavirlik, eğitim , danışmanlık faaliyetinden elde edilen kazancın serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve serbest meslek mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekmektedir. Taahhüt ve ticaret işlerinden elde edilen kazancın ise ticari kazanç olarak vergilendirilmesi ve mükellefiyetinin ticari kazanç mükellefi olarak tesis edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, verilen serbest meslek hizmeti nedeniyle elde edilen gelirden , Gelir Vergisi Kanunu 94. madde hükmü uyarınca, yürürlükte bulunan oran üzerinden (%....) tevkifat yapılacağı tabiidir.

Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172'nci maddesinde anılan Kanuna istinaden defter tutmak mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler tek tek sayılmak suretiyle belirtilmiştir.

Anılan Kanunun 176'ncı maddesinde ise tüccarlar defter tutma bakımından ; I'inci sınıf tüccarlar, (bilanço esasına göre) ve II'nci sınıf tüccarlar, ( işletme hesabı esasına göre olmak üzere iki sınıfa ayrılmışlardır.

Defter tutma bakımından kimlerin I'nci sınıfa dahil olacağı hususu Vergi Usul Kanununun 177'inci maddesinde 6 bent halinde, kimlerin II' nci sınıfa dahil olacağı hususu ise aynı Kanunun 178'nci maddesinde 2 bent halinde sayılmak suretiyle belirtilmiştir.

Vergi Usul Kanununun 182'nci maddesinde yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteri bilanço esasına tabi mükelleflerin tutmak zorunda oldukları defterler arasında sayılmış olup, 193'üncü maddede ise işletme hesabı esasına tabi mükelleflerin İşletme hesabı defteri , tutacakları hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 210'ncu maddesinde ise; serbest meslek erbabının kazanç defteri tutacağı hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan; Vergi Usul Kanununun 227'nci maddesi gereğince, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburi olduğundan, ticaret erbabının 229'ncu madde gereğince, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında, müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere müşteriye ticari bir vesika olarak fatura düzenlemesi gerekmektedir.

Serbest meslek erbabının ise, Vergi Usul Kanununun 236'ncı maddesindeki hükme göre; mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre, mühendislik, müşavirlik, eğitim , danışmanlık, faaliyetinden elde edilen kazancınız serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve serbest meslek mükellefiyeti tesis ettirmeniz gerekeceğinden, bu faaliyetlerden elde edilen gelirlerinizin de serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi ve bu faaliyetle ilgili olarak serbest meslek kazanç defteri tasdik ettirerek kullanmanız gerekmektedir. Taahhüt ve ticaret işlerinden elde edilen kazancınız ise ticari kazanç olarak vergilendirilmesi ve mükellefiyetinizin ticari kazanç mükellefi olarak tesis edilmesi gerekeceğinden, bu faaliyetinizle ilgili olarak fatura düzenlemeniz ve 177'nci maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birini taşımanız halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tutmanız gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

[Ahmet Barlak]

T.C.
BURDUR VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü

 

 

 

TARİH

:

06.09.2013

SAYI

:

B.07.4.DEF.0.15.10.00-003-9

KONU

:

Veterinerlik faaliyeti kapsamında yapılan ilaç ve suni tohumlama hizmetinin vergilendirilmesi ve KDV açısından durumu hk.

 

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; veterinerlik faaliyetinden dolayı mükellef olduğunuzu, hayvan ilacı satışından dolayı işletme defteri, veteriner hekimliği hizmetlerinizden dolayı serbest meslek defteri tuttuğunuzu, dondurulmuş hayvan spermlerini % 1 KDV oranı ile satın aldığınızı, hayvan tohumlama işleminde hem serbest meslek hizmet ifası yaptığınızı, hem de bu iş için dondurulmuş hayvan spermi kullandığınızı belirterek, bu işlem için düzenlenecek belgenin nevinin serbest meslek makbuzu mu, yoksa fatura mı olacağı ile bu işlemde uygulanacak KDV oranı hakkında bilgi talep ettiğiniz anlaşılmaktadır.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde serbest meslek faaliyeti, "Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması" olarak tanımlanmaktadır.

Kanunun 66 ncı maddesinde ise, serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı olduğu, serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği, hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan; aynı Kanunun 68 inci maddesinin 7 nci bendinde, mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedellerinin, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilebileceği belirtilmektedir.

Ticari amaçlı alım satıma konu olmamak şartıyla, serbest meslek faaliyetinin sürdürülmesi için zorunlu olarak alınan ve verilmiş olan hizmetin ifasında kullanılan ilaçlar dolayısıyla serbest meslek faaliyetinin vasfı değişmeyecektir. Dolayısıyla, satın alınan ilaçların sadece hayvanların tedavisinde kullanım amacıyla yapılan satışlardan ibaret olması ve bu satışlardan elde edilen kazancın da serbest meslek kazancına dahil edilerek tahsil edilmesi halinde düzenlenecek serbest meslek makbuzunda tedavi ile tedavide kullanılması gereken ilaç bedellerinin ayrı ayrı gösterilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan; 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde; "Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır" hükmü yer almakta olup, serbest meslek faaliyetinin yanısıra, ilaç ve suni tohumlama işlemlerinde kullanılan malzemelerin veterinerlik hizmeti vermeksizin sadece alım-satıma konu olması halinde ise suni tohumlama ve ilaç bedellerinin tahsiline yönelik işlemlerin ticari kazanç kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş ve aynı maddenin 2/b bendinde ise; yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler üzerinden (2009/14592 sayılı B.K.K. ile 03.02.2009 tarihinden geçerli olmak üzere) % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.

Buna göre, veteriner hekimlik faaliyeti kapsamında yapacağınız ilaç ve suni tohumlama hizmetinin Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlara verilmesi durumunda, yapılan ödemeler üzerinden hizmeti alanlarca %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması zorunlu olup, maddede sayılmayanlara verilen hizmetler karşılığında yapılan ödemelerden ise herhangi bir tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli II sayılı Listenin B bölümünün 21 inci sırasında, ilgili Bakanlıklar ya da kanunlarla izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilen insan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (hayvan ırkının ıslahına yönelik hizmetler dahil) ile ambulans hizmetlerinin %8 oranında katma değer vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.

Buna göre, söz konusu (II) sayılı listenin (B) bölümünün 21 inci sırası kapsamında yaptığınız suni tohumlama hizmeti % 8 oranında katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Bu hizmetin içinde % 1 oranında katma değer vergisine tabi malların da yer almasının uygulamayı değiştirmesi söz konusu olmayıp düzenlenecek serbest meslek makbuzunda hizmet bedeli üzerinden % 8 oranında katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.