SİGORTA PRİMİNİN EKSİK TAHAKKUK ETTİRİLMESİNDEN DOĞAN FARKA GECİKME ZAMMI

[Muradiye Karabulut]

11.09.2014 2014 TARİH VE 29116 (MÜKERRER) SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN 6552 SAYILI KANUN İLE SGK ALACAKLARINA UYGULANAN GECİKME CEZASI VE ZAMMI UYGULAMASINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI

ÖZET : 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun 11.09.2014 tarihli ve 29116 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88 inci maddesinde yapılan değişiklikle Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlara yönelik uygulanacak gecikme cezası ve gecikme zammına yönelik bazı yenilikler getirilmiştir. 


1. GECİKME CEZASI VE GECİKME ZAMMI UYGULAMASI

5510 sayılı Kanun’un 89. maddesinin ikinci fıkrasında ödenmeyen alacaklara ilişkin uygulanacak gecikme cezası ve gecikme zammına ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur. 

Buna göre; Sosyal Güvenlik Kurumunun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her bir ay için % 3 oranında gecikme cezası uygulanarak artırılır. 

Ayrıca, her ay için bulunan tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. 

Ancak, ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır. 

Bakanlar Kurulu, ilk üç ay için uygulanan gecikme cezası oranını iki katına kadar artırmaya veya bu oranı % 1 oranına kadar indirmeye, yeniden kanunî oranına getirmeye ve uygulama tarihini belirlemeye yetkilidir. 

Dava ve icra takibi açılmış olsa bile, prim ve diğer Kurum alacaklarının ödenmemiş kısmı için gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilir.




Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarının süresi içinde ödenmemesi halinde uygulanacak olan gecikme cezası ve gecikme zammı uygulaması diğer mali hukuk dallarındaki uygulamalardan oldukça farklıdır. Öyle ki ödenmeyen bir borç tutarı üzerinden çiftte faiz alınmaktadır. Ayrıca sadece ilk üç ayda yaklaşık olarak %10 civarında gecikme cezası alınmaktadır. 

Vadesinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklara gecikme zammının yanında ayrıca bileşik bazda gecikme cezasının uygulanması işverenleri iki defa cezalandırma diğer bir ifadeyle faizin faizi olarak algılanmaktadır. Bununla birlikte gecikme zammının bileşik bazda uygulanması ve aynı döneme hem gecikme zammı hem de gecikme cezası uygulanması geri ödeme yapılması veya primlerin yeniden yapılandırılmasında içinden çıkılamayacak bir durum ortaya çıkarmaktadır.

Ayrıca gecikme zammı oranının Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait TL cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizine endekslenmiş olması hem borçluların ödeyecekleri tutar ile ilgili olarak tam ve net bir bilgi sahibi olmalarını ve plan yapmalarını engellemekte hem de idarenin gecikme zammı oranını güncel koşullara göre belirleme yetkisini elinden almaktadır.

2. 6552 SAYILI KANUN İLE GETİRİLEN DÜZENLEME

6652 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun’un 88 inci maddesine gecikme cezası ve gecikme zammı uygulamasına yönelik bir fıkra eklenmiştir. Söz konusu fıkrada; “Sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit edilmesi hâlinde tespit edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren 89 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.” ibaresi yer almaktadır.

Söz konusu değişiklik ile Sosyal Güvenlik Kurumunun hatasından kaynaklanan işlemlerde gecikme zammı ve cezası alınmayacaktır. Eski uygulamada, sigortalılar adına sonradan çıkan ilave prim borçlarında sigortalının hatası olup olmadığına bakılmaksızın borcun doğduğu tarihten itibaren gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanmaktaydı. 

Kamu Denetçiliği Kurumunun tavsiye kararları doğrultusunda getirilen yeni düzenleme ile sigortalılar adına sonradan tahakkuk ettirilen fark prim tahakkuklarının, sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın tahsil edilecektir. 


Saygılarımızla…

kaynak : Türmob