BASİT USULDE İŞÇİLİK GİDELERİ NASIL YAZILMALI

[Ahmet Barlak]

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü

TARİH : 27.01.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.44/4418-8-3623
KONU : Kazançları basit usulde tespit edilen
ticaret erbabı yanında çalışanların ücretlerinin
diğer ücret kapsamında vergilendirileceği hk.
BAlikeSİR VALİLİĞİNE
(Defterdarlık: Vasıtasız V.Gelir Müdürlüğü)


İLGİ : 05.04.1999 tarih ve B.07.4.DEF.0.10.10.2.123.719/2153 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ekinde yer alan ve .....'a tayin edilen 23.3.1999 tarih ve ..... sayılı mükteza incelenmiş olup, aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

Bilindiği üzere; Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinin 1 numaralı bent hükmüne göre, kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanların ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilmektedir.

Ancak, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin yanlarında çalışan ve birlikte ikamet ettikleri eş veya çocukları arasındaki ilişki işçi-işveren ilişkisi gibi düşünülemeyeceğinden, Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinin 1 numaralı bendi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu nedenle, Vergi Usul Kanununun 247 ve 248 inci maddeleri uyarınca vergi karnesi alınmasına da gerek bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, mükelleflerin yanlarında çalıştırdıkları eş veya çocukları ile birlikte ikamet etmemeleri veya Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde tanımlanan manada ücret ödendiğinin vergi dairesince tespit edilmesi halinde diğer ücret kapsamında vergilendirileceği tabiidir.

Diğer ücret kapsamında vergilendirilmesi durumunda yapılan ödeme, faaliyetle ilgili olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun 46 ncı maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Bu takdirde, ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilecek azami tutar, anılan Kanunun 64 üncü maddesi uyarınca vergiye tabi tutulan diğer ücret matrahını geçemeyecektir.

Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılarak neticesinden adı geçene de bilgi verilmesini rica ederim.

 

[Ahmet Barlak]

193 sayılı gelir vergisi kanunu Madde 64 – (Değişik cümle: 26/12/1993-3946/14 md.) Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.(2)

1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı (...)(1) yanında çalışanlar.
2. Özel hizmetlerde çalışan şoförler;
3. Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri;
4. (Değişik:19/2/1963-202/30 md.) Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;
5. Gerçek ücretlerinin tesbitine imkan olmaması sebebiyle, Danıştayın müspet mütalaasiyle, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar (...)(1) (Ek: 26/12/1993-3946/14 md.; Değişik: 22/7/1998-4369/81 md.) Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez.

.
Aman dikkat bu konu önemli.
Basit usuller doğru düzgün fiş kesmiyorlar. ssk lı işçisi varsa ve kar beyan etmek istiyorsa ek matrah girmek zorunda kalabilirsiniz. E ne var bunda demeyin. örneğin 750 tl bürütlü bir işçi için 750x12=9000 tl gider yazarsanız ve kara geçmesi için 10000 tl ek matrah beyan ettiniz diyelim.
yukarıdaki gibi bu işçiye ait ücret giderinin %25 dikkate alınacaksa, yani 9000x%25=2250 tl olursa ve 9000-2250= 6750 tl daha vergi matrahını kucağınızda bulabilirsiniz.

Yarin maliye basit usuller işçi giderlerinin ne kadarını düşmüş diye bir baksa, çok ek matrah çıkar gibime geliyor.
.

Bu %25 olayını biraz açayım:
Basit usul mükellef yanında işe başlayan işçisini, vergi dairesine götürüp. Benim yanımda çalışmaya başladı diyor.
Vergi dairesi de işçi adına mükelelfiyeti açıp, aylık bürüt gelirinin %25 üzerine %15 vergisini alıyor.

Buradaki mantık şu, diğer ücretlinin vergilendirilmesi gelirinin %25 yse, giderede bu kadarını yazabilirsiniz.

Yukarıda aktardığım yazının sonundaki (2) ye tıklarsanız makalenin tamamına ulaşabilirsiniz. Adam Gidere yazılabilecek kısım %25 i geçemez demiş.

[Ahmet Barlak]

4 Nisan 2017




VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE
………….


KONU: Diğer ücretli tarhiyatı hakkında.




XXXXXXXXX T.C Kimlik numaralı çalışan olup, Vergi daireniz mükelleflerinden XXX T.C Kimlik numaralı İbrahim XXXXXX’ün yanında 15 Mart 2017 tarihinden itibaren çalışmaya başlamış bulunmaktayım.

Durumu bildirir, gerekli işlemlerin yapılmasını arz ederim.



Saygılarımla,


ADRES: XXXXXXX Murat XXXXXX
XXXXXX
XXXX/XXXX

EKİ : 1 Adet Nüfus Cüzdan Fotokopisi.

İrtibat Tel. No:XXXXXXXX

[Ahmet Barlak]

TARİH : 15.07.2011
SAYI : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK-46-981
KONU : Basit usule tabi mükellefin yanında çalıştırabileceği işçi sayısı Hk.
…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; şehir içi dolmuş taşımacılığı faaliyetiniz nedeniyle Basit Usulde Gelir Vergisi Mükellefi olduğunuz belirtilerek, yanınızda çalıştırabileceğiniz işçi sayısı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı GVK.nun "Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 46. maddesinde;



"47 ve 48. maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançlarının basit usulde tespit olunacağı hükme bağlanmış olup, anılan maddelerde basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları"
Açıklanmıştır.

Aynı Kanunun 47. maddesinin, 1. bendinde ise;



"Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.)"
Hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm uyarınca, mükellefin işin gerektirdiği işlemlerle kısmen veya tamamen kendisinin uğraşması, bu şekilde işinde bilfiil çalışmasa bile işin sevk ve idaresi ile meşgul olması yeterlidir. Dolayısıyla bir ticaret erbabının, işinde bilfiil çalışması veya işin sevk ve idaresi ile uğraşması durumunda söz konusu bentteki şartları taşıdığı kabul edilecektir.

Diğer taraftan, aynı Kanunun 64. maddesinde;



"Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25'idir.
1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;

…

Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez."

Hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; GVK.nun 47 nci ve 48. maddelerinde belirtilen basit usule tabi olmanın genel ve özel şartlarını topluca taşımanız halinde, şehir içi dolmuş taşımacılığı faaliyetinizden dolayı birden fazla işçi çalıştırmanız basit usulde vergilendirilmenize engel teşkil etmemektedir.

Ancak, aynı Kanunun 64. maddesi hükmü uyarınca yanınızda çalışan işçilerin diğer ücretli olarak vergilendirilecekleri tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

[Ahmet Barlak]

İSTANBUL SMMMO DANIŞMANIN CEVABI

6) Merhaba Basit usule tabi mükelleflerin personel ssk giderlerini defter beyan sistemine gider olarak kaydetme zorunluluğu var mıdır ?
(24.10.2018 17:27)

Elbette zorunludur.

KAYNAK:
https://form.ismmmo.org.tr/danismasoncevaplananlar.asp?kID=2

[Ahmet Barlak]

DEFTER BEYAN SİSTEMİNE BASİT USUL İŞÇİLİK GİDERLERİNİN İŞLENMESİ
Şahsi görüşüm. işin diğer ucu SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINIDA İLGİLENDİRDİĞİNDEN
BODRO KAYDININ TAM YAPILIP BRÜT ÜCRETE İLİŞKİN GİDERİN %25 LİK TUTARI ARASINDAKİ FARK GELİR KISMINA YAZILMALI

GİDER KISMINA
BRÜT ÜCRET=2029,50
SGK İŞVEREN PRİMİ= 416,05
SGK İŞÇİ PRİMİ=40,59

GELİR KISMINA
KANUNEN KABUL EDİLMEYEN İŞÇİLİK GİDERİ =2029,50-(2029,50*25/100)= 1.522,13 TL.

[Ahmet Barlak]

6- Kayıt geçersizlik halleri ve buna ilişkin idari para cezaları nelerdir?

Geçersizlik halleri ve buna ilişkin idari para cezaları 5510 sayılı Kanunun 102. maddesi birinci fıkrasının (e) bendinin (4) numaralı alt bendinde sayılmıştır. Buna göre; Tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla; defter ve belgelerin tümünü verilen süre içinde ibraz etmekle birlikte;

- Kanunî tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasdik tarihinden önceki kısmı geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik halinin gerçekleştiği her bir takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

- İşçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş olduğu tespit edilen defterler geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik halinin gerçekleştiği her bir takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

- Sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usulsüz veya noksan tutulmuş defterler geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik halinin gerçekleştiği her bir takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

- Herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin (sigorta primine esas kazancın ödemeye bağlı olduğu durumlar dahil) o ayın dahil bulunduğu hesap dönemine ait defterlere işlenmemiş olması halinde, o aya ait defter kayıtları geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik hallerinin gerçekleştiği he r b ir takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

- Kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan defterler geçerli sayılmaz. Bilânço esasına göre defter tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin on iki katı tutarında, Diğer defterleri tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin altı katı tutarında idari para cezası uygulanır.

- Vergi Usul Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterler geçerli sayılmaz ve aylık asgari ücretin on iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

KAYNAK : https://vergialgi.net/sosyal-guvenlik/sgk-kayit-incelemesi-ile-ilgili-mali-musavire-rehber/

[Ahmet Barlak]

2017 Takvim yılı başında geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı (1.777,50 X 12=) 21.330,00 TL üzerinden;

- Safi Ücret Tutarı: (21.330,00X%25=) 5.332,50 TL
- Yıllık Vergi Matrahı: 5.332,50 TL
- Hesaplanan Vergi Tutarı: (5.332,50 X %15=) 799,88 TL
- Şubat/2017'da Ödenecek Vergi Tutarı: 399,94 TL
- Ağustos/2017'da Ödenecek Vergi Tutarı: 399,94 TL

Buna göre, diğer ücretli için 2017 yılı için hesaplanan yıllık vergi tutarı 799,88 TL olup, diğer ücretlinin Şubat 2017 ayında vergi karnesine kaydettireceği vergi tutarını Şubat ve Ağustos/2017 aylarında iki taksitte ödemesi gerekmektedir.

Yukarıda yer alan örnekteki hesaplama 12 ay üzerinden faaliyette olan bir diğer ücretli hizmet erbabı için geçerli bulunmaktadır. Diğer ücretlinin çalıştığı ay sayısının tam yıl değil de kıst döneme (3,5,6,8 ay gibi) isabet etmesi durumunda hesaplanan vergi azalacaktır. Gelir Vergisi Kanununun 110’uncu maddesinde yer alan hükme göre, takvim yılı içinde işe başlayan diğer ücret sahiplerinin vergi matrahı, yıllık diğer ücret matrahından işe başlama ayı hariç tutulmak suretiyle, o yılın sonuna kadarki aylara isabet eden miktardır. Takvim yılının birinci yarısı içinde, yani 1 Ocak-30 Haziran 2017 döneminde işini bırakan diğer ücretli hizmet erbabının, bu durumu takvim yılının ikinci yarısı girmeden, yani 30 Hazirana 2017 tarihine kadar haber verenlerin ikinci taksite isabet eden vergileri vergi dairesince terkin edilecektir.

KAYNAK : https://vergialgi.net/sosyal-guvenlik/sgk-kayit-incelemesi-ile-ilgili-mali-musavire-rehber/

[Ahmet Barlak]

a-) 10 OCAK 2018 TARİHİNDE İŞE BAŞLAYAN KİŞİNİN GİDER YAZILABİLECEK VERGİ MATRAHININ HESABI

GİRDİĞİ AY HARİÇ GİDER YAZILABİLECEK TUTAR 11 AY [(11*2029,50)*25/100)]=5.581,13 TL.

KİŞİNİN ÖDEYECEĞİ VERGİ = 5.581,13 TL. *15/100=837,17
BİRİNCİ TAKSİT ŞUBAT/2018 SONU = (837,17/11)*5=380,53 TL.
İKİNCİ TAKSİT AĞUSTOS/2018 SONU= (837,17/11)*6=456,64 TL.

b-) İŞÇİ 31.05.2018 TARİHİNDE İŞTEN AYRILIRSA VE BUNU VERGİ DAİRESİNE 30.06.2018 TARİHİNDEN ÖNCE BİLDİRİRSE.
İKİNCİ TAKSİT SİLİNECEK. BUNA İSABET EDEN MATRAH GİDER YAZILMAYACAK.

GİRDİĞİ AY HARİÇ GİDER YAZILABİLECEK TUTAR 11 AY [(11*2029,50)*25/100)]=5.581,13 TL.
GİDER YAZILACAK TUTAR = 5581,13/11*5=2.536,88 TL. OLACAKTIR.