ÖZEL İNŞAATLARDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ

[Ahmet Barlak]

 193 sayılı GVK’nun 64.maddesi hükmünde, “diğer ücretler” konusu açıklanmıştır. Maddenin 3.fıkrasında, özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri, “diğer ücret” olarak vergi kapsamına alınmıştır. Buna göre, özel amaçlı yapılan inşaatlarda çalışan işçiler “diğer ücret” kapsamında vergilendirilmektedir. Diğer ücretler kapsamında vergiler, her yıl Şubat ayında ödenebilmektedir.

Diğer ücretlerin vergileme biçimi ve kimlerin bu usule göre vergilendirileceği konuları, 193 sayılı GVK’nun 64.md. hükmünde belirlenmiştir.

Bilindiği üzere, diğer ücretler gerçek ücretlerin aksine yıllık bazda tahakkuk ettirilen ve her yıl Şubat ayı içerisinde tarh edilerek Şubat ve Ağustos aylarında ödenmesi gereken bir ücret vergileme biçimidir. GVK’nun 109 md. hükmü gereği diğer ücretlerde tarh zamanı hizmetin ifa olunduğu bütçe yılının 2.ayında yapılarak tahakkuk ettirilmektedir. Ödemeler ise yine bütçe yılının Şubat ve Ağustos aylarında gerçekleştirilmektedir.

Kişisel ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşan konut veya kişisel ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşmamakla birlikte işyeri ya da mesken veya dükkan şeklinde yapılan inşaatlar, ticari organizasyon kapsamında yürütülüyorsa, gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyeti oluşturulmalıdır. Ticari organizasyon dışında kalan ve kazanç temin etmeye yönelik bulunmayan inşaatlar, özel inşaat olarak nitelendirilmektedir. Bu kapsamda, özel inşaatlarla ilgili olarak Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanca ilişkin hükümlerinin uygulanmaması ve bu faaliyetler için mükellefiyet kaydının aranılmaması gerekir. Ayrıca özel inşaatların ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmemesi nedeniyle, bu inşaatlarda çalıştırılan işçilerin ücretlerinin, GVK’nun 64.md. hükmü gereğince diğer ücret olarak vergilendirilmesi, diğer ücretli olarak çalıştırılan işçilerin hizmetin ifa olunduğu takvim yılının 2.ayında; takvim yılı içinde işe başlamış iseler işe başlama tarihinden itibaren 1 ay içinde Vergi Dairesi’ne başvurarak vergi karnesi üzerinde vergilerini tarh ettirmeleri gerekmektedir.

Sonuç olarak,

1- Yapılan inşaatların kişisel ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşmaması ve kazanç sağlama amacı taşımaması halinde, özel inşaat olarak kabulü gerekir.

2- Ticari amaç güdülerek, birden çok konut yapımı ve satımı halinde bunların bir tür emek ve sermaye organizasyonu içerisinde yürütülmesi durumunda ticari nitelik taşıyarak gerçek usulde gelir vergisi kaydı açılması gerekir. Bu durumda, 213 sayılı VUK’nun hükümlerine göre, defter tasdiki, fatura basımı ve aylık KDV, muhtasar ve 3’er aylık dönemlerde geçici vergi beyannameleri verilmelidir. Öte yandan, yıllık gelir vergisi beyannameleri her yıl Mart ayında verilecektir.

3- Kişisel ihtiyaç için yapılan özel ihtiyaçların gerçek usulde gelir vergisi kaydı açılmaması gerekir. Belediyeden alınan inşaat ruhsatı kapsamında sadece SGK’ya işçilik bildirmesi gerekecektir. Çalışan işçilerin ise Vergi Dairesi’nden diğer ücret vergi karnesi alması gerekir.