Nesimi Yaşar
Yeminli Mali Müşavir
E. Maliye Başmüfettişi
nesimiyasara@gmail.com
Süresi Kendiliğinden Uzayan Sözleşme İçin Yeniden Damga Vergisi Alınması
Bu Yazımız, Sözleşmede yer alan bir hüküm nedeniyle süresi kendiliğinden uzayan sözleşme üzerinden yeniden damga vergisi alınamayacağı, yeniden damga vergisi alınabilmesi için sözleşmenin süresinin uzamasına ilişkin bir mektup veya şerh konulması gerektiği üzerinedir.
KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun;
“Konu” başlıklı birinci maddesine göre; “Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.”
Aynı yasanın “Şümul (kapsam)” başlıklı 2’nci maddesinde ise; “Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabidir.” hükmü bulunmaktadır.
“Nispet” başlıklı 14’ncü maddesinin 4’ncü fıkrasında ise; “Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır.” denilmektedir.
SÜRENİN KENDİLİĞİNDEN UZAMASI
Buradaki kritik soru; sözleşmenin süresinin dolması üzerine, sözleşmenin içerisindeki herhangi bir madde dolayısıyla, sürenin kendiliğinden, örneğin 1 yıl veya 2 yıl daha uzayacağı yazıyorsa bu durumda yeniden bir damga vergisi doğar mı?
Burada, yeni bir sözleşme yapılmadan, eski mevcut sözleşmeye yeni bir şerh veya madde konulmadan, eski sözleşmede bir değişiklik veya oynama yapmadan, sözleşmenin bir maddesi dolayısı ile süresinin uzaması durumundan bahsetmekteyiz.
Bu şartlarla, sürenin kendiliğinden uzaması durumlarında yeniden damga vergisinin doğup doğmayacağı bu yazının konusudur.
Kanaatimize göre; mevcut sözleşmede herhangi bir değişiklik, şerh vs. yapmaksızın, sadece içindeki süre ile ilgili bir maddenin kendiliğinden gerçekleşmesi halinde yeniden damga vergisi doğmayacaktır.
Örneğin bir gayrimenkulün 2 yıllığına kiraya verilmesi ile ilgili bir sözleşme yapılması halinde, 2 yılın tamamlanması üzerine, kira sözleşmesinde yer alan mevcut bir maddede, sözleşmenin “karşılıklı olarak fesh edilmemesi halinde kira süresi kendiliğinden 1 yıl uzar şeklinde” bir maddenin bulunması halinde, uzayan söz konusu “1” yıl için herhangi bir damga vergisi doğmayacaktır.
Mevcut sözleşmeye herhangi bir ilave veya şerh konulmadığı sürece uzayan söz konusu “1” yıl için yeniden bir damga vergisi doğmayacaktır. Ancak mevcut sözleşmenin herhangi bir yerine, süre uzatımı veya başka bir konuda, herhangi bir ibare (şerh) konulmuş olsaydı bu durumda yeniden damga vergisi doğmuş olacaktı. İlk sözleşmenin, “süre dolduğunda, tarafların karşılıklı fesh etmemeleri halinde, sözleşmenin süresi kendiliğinden (1) yıl uzar.” şeklindeki bir maddesi de “şerh” olarak algılanıp, yeni bir damga vergisi alınamaz.
Konu ile ilgili olarak;
1) Danıştay 9’ncu Dairesinin, 06.12.2017 tarih, Esas No: 2015/9652, Karar No: 2017/8904 Kararı ile,
2) Danıştay Vergi Dava Dairelerinin 20.01.2016 tarih, Esas No: 2015/1054, Karar No: 2016/45 Kararı mevcuttur.
Her iki Danıştay kararı da yukarıda ileri sürdüğümüz görüşlere paraleldir.
SONUÇ
Mecut bir sözleşmenin, bir maddesinden kaynaklı olarak sözleşmenin süresinin kendiliğinden uzaması, yeni bir damga vergisi doğması için yeterli değildir. Sözleşmede sürenin kendiliğinden uzayacağına dair bir madde yokken, süre bitimini müteakip “sözleşmenin süresinin (1) yıl daha uzayacağına” dair şerh düşülmesi halinde ise yeniden damga vergisi doğacaktır.
KAYNAKÇA
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu (Resmi Gazete tarihi: 11.07.1964, sayısı: 11751).
Danıştay 9’ncu Dairesi’nin Esas No: 2015/9652 Karar No: 2017/8904 Kararı.
Danıştay Vergi Dava Dairelerinin 20.01.2016 tarih, Esas No: 2015/1054, Karar No: 2016/45 Kararı.
03.07.2019
Kaynak:
http://www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
MALİ MÜŞAVİR HİZMET SÖZLEŞMELERİ (KENDİLİĞİNDEN UZAMASI DURUMUNDA) DAMGA VERGİSİ
