Tevkifata tabi bir hizmet ile tevkifata tabi olmayan bir hizmetin aynı anda verilmesi durumunda faturanın nasıl düzenleneceği?
Soru:
Tevkifata tabi bir işle tevkifata tabi olmayan bir işin aynı anda verilmesi halinde nasıl bir belge düzeni olacaktır.
Cevap: Bazı firmalar tevkifata tabi bir hizmetin yanında tevkifata tabi olmayan bir hizmetide vererek ikisini tek bir faturada göstermektedir. Dolayısıyla böyle bir durumda fatura bedelinin tamamı üzerinden mi yoksa sadece tevkifatlı hizmet üzerinden mi tevkifat yapılacaktır? Konu ilgili kanun maddeleriyle aşağıda etraflıca ele alınmıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan 91 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin; “A/2- Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak Kuruluşlar” başlıklı bölümünde sayılan kuruluşlardan genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birliklerin, birbirlerine karşı ifa ettikleri hariç olmak üzere, tevkifat uygulanacak işlemler anılan tebliğin; “A/3- Tevkifat Uygulanacak İşlemler” başlıklı bölümünde sayılmıştır.
Aynı tebliğde, yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların, tevkifat kapsamına giren hizmetlerde kullanılacak olanlar da dahil olmak üzere piyasadan yapacakları her türlü mal alımında tevkifat uygulanmayacak, ancak kapsama giren hizmetleri ifa edenlerin bu amaçla kullandıkları mal, madde ve malzemelere ait tutarlar hizmet bedelinden düşülmeyecek, tevkifatın, kullanılan malzemelere ait tutarlar da dahil olmak üzere toplam hizmet bedeli üzerinden hesaplanacağı belirtilmiştir.
Bununla birlikte, 95 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 5.1 Tevkifat Yapacak Kuruluşların Kapsamı başlıklı bölümü ile 01/08/2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler ibaresinden önce gelmek üzere,
‘‘Hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kota edilmiş şirketler ( bunlar yalnızca ‘‘yapım işleri’’, ‘‘temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri’’, ‘‘özel güvenlik hizmetleri’’ ile ‘‘ yemek servis hizmetleri’’ ne ait katma değer vergisini tevkifata tabi tutacaklardır.)’’ ibaresi eklenmiştir.
Yine aynı tebliğ ile; Tevkifat oranları 01/08/2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, hesaplanan katma değer vergisinin; yemek servisi, bahçe ve çevre bakım, özel güvenlik, danışmanlık ve denetim hizmetlerinde 1/2, temizlik hizmetlerinde 2/3, diğer hizmetlerde 1/3 olarak belirlenmiştir.
Bununla beraber, 96 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “5.1.İşgücü Hizmetlerinde Tevkifat Uygulaması” başlıklı bölümü ile işgücü hizmetleri de tevkifat kapsamına alınmış ve tebliğin bu bölümünde; “Katma değer vergisi mükellefi bazı işletmeler mal veya hizmet üretimlerine ilişkin olarak ihtiyaç duydukları işgücünü kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli statüsünde hizmet erbabı çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden veya bu alanda faaliyette bulunan diğer kurum, kuruluş veya organizasyonlardan satın almaktadırlar.
Katma Değer Vergisi Kanununun 9’uncu maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, bu Tebliğin yayımını izleyen ay başından itibaren geçerli olmak üzere katma değer vergisi mükelleflerinin alt işverenlerden veya bu konuda faaliyette bulunan diğer işletmelerden temin ettikleri işgücü hizmetine ait katma değer vergisinin %90’ının tevkifata tabi tutulması ve bunlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi uygun görülmüştür….” açıklamalarına yer verilmiştir.
Daha sonra 97 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile işgücü tevkifatı kapsamındaki düzenlemenin eleman temini şeklindeki hizmetleri kapsamakta olduğu, eleman temini dışındaki hizmet alımlarının bu tebliğde belirtilen tevkifat uygulaması kapsamında değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir.
Aynı tebliğin “2.2. Tevkifat Uygulamasının Kapsamı” başlıklı bölümünde “…. diğer genel tebliğlere göre tevkifat kapsamına alınmış hizmet ifalarında, ilgili genel tebliğler uyarınca tevkifat uygulanacağı tabiidir.”denilmiştir.
Verilen hizmetin, 96 ve 97 Seri No.lu KDV Genel Tebliğlerine göre işgücü hizmetlerindeki tevkifat kapsamında değerlendirilebilmesi için; katma değer vergisi mükelleflerinin, mal ve hizmet üretimlerini gerçekleştirebilmek amacıyla bu alanda faaliyet gösteren diğer kurum ve kuruluşlarda veya alt işverenlerde ücretli statüsünde çalışmakta olan hizmet erbabınca sağlanan işgücünü, bir bedel ödeyerek satın alması ve hizmet erbabının sevk ve idaresi ile çalışma şartlarının işgücü talep eden mükelleflerce belirlenmesi gerekmektedir.
Örneğin bir şirketin bir bankaya dışarıdan vermiş olduğu temizlik, çay kahve servisi, her türlü yazı ve dosya dağıtımı ve toplanması, garsonluk ve taşıma işleri yukarıda anlatılanlar kapsamında tevkifata tabi olması gerekirken bankayla yapılan sözleşmede bunların sevk, idare ve kontrolü hizmeti veren firmada ise işgücüne yönelik yüzde 90 tevkifata gerek bulunmamaktadır.
Ancak, önemle belirtmek isterim ki verilen hizmetlerin içerisinde temizlik hizmeti bulunduğundan 91 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin; “A/2- Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak Kuruluşlar” başlıklı bölümünde sayılan kuruluşlardan olduğundan bu tebliğ çerçevesinde temizlik hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin sorumlu kuruluş tarafından 2/3 oranında tevkifata tabi tutulması gerekmektedir. Diğer hizmetler tevkifat kapsamında olmadığından bu işlere ait hesaplanan katma değer vergisi üzerinden tevkifat yapılmaması gerekmektedir.
Buna göre, tek bir fatura düzenlemekle birlikte temizlik hizmetine ait bedel ile diğer hizmetlere ait bedelin faturada ayrı ayrı gösterilmesi halinde; tevkifatın yalnızca temizlik hizmeti bedeline isabet eden katma değer vergisi üzerinden yapılması gerekmektedir.
Ancak, ihale konusu işin ve bu işe ilişkin bedelin herhangi bir ayrım yapılmaksızın tek kalem fatura edilmesi durumunda ise; tevkifat, fatura bedelinin tamamı üzerinden hesaplanan katma değer vergisine 2/3 oranında uygulanacaktır.
Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com
(31.03.2011)
Kaynak:
http://www.MuhasebeTR.com
Tevkifata tabi bir işle tevkifata tabi olmayan bir işin aynı anda verilmesi halinde n
