MADEN İŞLETMELERİNDE AMORTİSMAN YÖNTEMİ VE MUHASEBE KAYITLARI

[Muradiye Karabulut]

MADEN İŞLETMELERİNDE AMORTİSMAN YÖNTEMİ VE MUHASEBE KAYITLARI

MADEN İŞLETMELERİNDE AMORTİSMAN YÖNTEMİ VE MUHASEBE KAYITLARI



Madenler özel tükenmeye tâbi varlıklardır. Tükenmeye tâbi olan varlığın tutarı ya da başka bir anlatımla olası rezervin değerinin tespiti ile bu varlığa uygulanacak amortisman oranının belirlenmesi bazı özellikler arz etmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nun 316’ıncı maddesinde bu bağlamda özel bir düzenleme mevcuttur: “İşletme sebebiyle içindeki cevherin azalmasından dolayı maddi değerini kaybeden madenlerin ve taş ocaklarının imtiyaz veya maliyet bedelleri, ilgililerin, müracaatları üzerine bunların büyüklük ve mahiyetleri gözönünde tutulmak ve her maden veya taş ocağı için ayrı ayrı olmak üzere Maliye ve Sanayi Bakanlıklarınca belli edilecek nispetler üzerinden yok edilir.”

Maliye ve Sanayi Bakanlıkları, bu nispetleri, genellikle şu esaslara göre belirlemektedir:

1-Olası rezerv dikkate alınır,

2-Maliyet ya da imtiyaz bedeli esas alınır.

Bu dediklerimizi sayısal bir örnekle açıklayalım:

Bir maden ocağının tahmini rezervi 300.000 ton, imtiyaz bedeli ise 150.000 YTL’dir. Bu ocaktan 2006 yılı sonuna dek 5000 ton maden cevheri çıkarılmıştır.

5.000
Amortisman Oranı=-----------------= 0,02
300.000 

Ayrılacak Amortisman Tutarı= 150.000X0,02= 3.000 

Muhasebe Kayıtları: 

-------------------------------------------/-------------------------------------------------------

272 Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 150.000.-

100/101 Kasa/Banka 150.000

---------------------------------------------/----------------------------------------------------

796 Amortismanlar ve Tükenme Payları 3.000.-

278 Birikmiş Tükenme Payları 3.000.-

-----------------------------------------------/---------------------------------------------------



Rezerv sıfırlandığında ise aşağıdaki kayıt yapılır: 

---------------------------------------------/-----------------------------------------------------

Birikmiş Tükenme Payları 150.000.-

272 Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 150.000

----------------------------------------------/-------------------------------------------------------
Cazim GÜRBÜZ
Yeminli Mali Müşavir
Muhasebetr