KOOPERATİFLERDE KAPANIŞ TASTİKİNİN YAPILMASINA ÖNEM GÖSTERİN

[Muradiye Karabulut]

KOOPERATİFLERDE KAPANIŞ TASTİKİNİN YAPILMASINA ÖNEM GÖSTERİN

SAYI :2010/122
KONU : Ön Ödeme Cezaları Hk.
BÖLÜM: Başkanlık 01.07.2010


SANAYİ ve TİCARET BAKANLIĞI
TEŞLİKATLANDIRMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ANKARA


Odamıza, üyelerimiz tarafından iletilen çeşitli şikayetlerde yoğun olarak; Cumhuriyet Savcılıklarınca, kooperatiflerle ilgili olarak yevmiye ve envanter defterlerinde TTK.70. maddesindeki “Yevmiye defteri yeni senenin en geç Ocak ayı sonuna kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce (Görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.” hükmüne uyulmamış olması sebebiyle kooperatif yöneticileri ile birlikte bunların defterlerini tutmakta olan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerine de ayrı ayrı ceza kesilerek ön ödeme bildiriminin yapıldığını bildirmektedirler.

Cumhuriyet Savcılıklarına, şikayet konusu suç duyurularının da Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüklerince yapılmakta olduğu ve ön ödeme cezalarının Türk Ticaret Kanununun 67/3 maddesi gereğince verildiği ifade edilmektedir.

TTK.Madde 67/3 “66 ncı maddenin birinci fıkrasının 1 ilâ 3 üncü bentlerinde sayılan defterleri tutma mükellefiyetini hiç veya kanuna uygun şekilde yerine getirmeyip de ikinci fıkraya göre mesul olanlar (Değişik ibare: 4128 - 3.11.1995) üçmilyon liradan otuzmilyon liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılır. Defterlerin kanuna uygun şekilde tutulmaması halinde, bunları tutmakla vazifelendirilmiş olan kimseler dahi aynı cezaya mahkum edilirler. Diğer kanunlarda bulunan cezai hükümler mahfuzdur.”
hükmü yer almaktadır.

1956 yılından bu yana yürürlükte olan Türk Ticaret Kanunu’nun değişip güncellenmesi gereken maddelerinden biride bu madde olmalıdır. Yasada ki düzenlemede defter tutma mükellefiyetinden bahsedilmekle birlikte 66.madde kapsamında olmayan 70.maddede belirtilen “Yevmiye defteri yeni senenin en geç Ocak ayı sonuna kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce (Görülmüştür) sözü yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmek şarttır.” İşlemlerin yapılmaması neticesinde ceza verilmektedir.Üstelik verilen ceza hükmi şahıslarda yönetim kurulu üyeleri ile bunların defterlerini tutmakla görevlendirilmiş kişilerin cezalandırılması şeklindedir.Yani tek fiil ile işlenen suça en az 4-5 ayrı ayrı ceza kesilmektedir. Oysa vergi kanunlarında defter tasdikinin yapılmaması veya geç yapılması halinde birinde VUK gereği hükmi şahsa tek ceza verilirken, T.T.K.70.maddesine göre kapanışta tüm yönetim kurulu üyelerine tek tek ceza verilmektedir. Bu durum Genel hukuk prensibi olan tek suça tek ceza uygulanır ilkesine uymamaktadır.

Müteselsil sorumluluğun kabul edilebileceği bir durumda ayrı ayrı cezalandırılmaları hakkaniyete aykırıdır. Kaldı ki; Yönetim kurulu üyelerinin hepsi imza yetkilisi olmadığı için bu işlemi yaptırmaya da yetkili olmayabilirler.
Defter tutmakla görevlendirilmiş kişi olarak Mali Müşavir’in sorumlu tutulması da 3568 sayılı yasanın 2.maddesinde belirlenen görevler arasında olmayan defter tasdik ve kapanış işlemleri nedeniyle cezalandırılmaları yasal değildir. Bu işlemler hizmet verdiğimiz müşteriler tarafından ücreti mukabilinde Noterlere yaptırılacak işlemlerdendir.

Bütün bu nedenlerle T.T.K.’nın 67. maddesinde gerekli değişikliğin yapılması veya en azından Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 07.10.2008 tarihli 3 nolu genelgesinde değişiklik yapılarak, uygulamanın; belirttiğimiz yasal sakıncalar göz önüne alınarak işlemlerde eksiklik olması durumunda ihtar ile süre verilerek eksikliğin tamamlanması, aksi taktirde hükmi şahsa ceza verileceği, yönetim kurulu üyelerinin de müteselsil sorumlu olacakları şeklinde uygulama yapılmasının yerinde olacağı görüşündeyiz.


Saygılarımla,




Feyzullah TOPÇU
Başkan


İlgili yazı 01.07.2010 tarih ve 2010/122 numaralı sayı ile kabul edilmiş olup yazıya ilişkin 09.08.2010 tarih ve 6390 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bilgilendirme yazısı aşagıdaki gibidir;

Türk Ticaret Kanununa göre tutulan defterlerin kapanış tasdiklerinin yapılma zorunluluğu hakındaki ilgi yazınız incelenmiş olup,görüş ve önerileriniz genelge çalışmalarımız sırasında değerlendirilecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.

Ömer AYDEMİR
Bakan A.
Genel Müdür Yardımcısı