Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Harcamalarda KDV Nasıl Ödenmeyebilir

[Ahmet Barlak]

Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Harcamalarda KDV Nasıl Ödenmeyebilir
A-Firmalarca Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Hangi Harcamalarda KDV Ödenmez?
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13.Maddesinin birinci fıkrasına, 7104 Sayılı Kanunun 4.Maddesiyle eklenen bent uyarınca
genel ve özel bütçeli kamu idarelerine,
il özel idarelerine,
belediyelere ve köylere
bağışlanmak amacıyla yapılan aşağıdaki tesisler için yapılacak şu harcamalardan dolayı KDV ödenmez.

Sıra Bağışlanacak Binalar KDV Ödenmeyecek Harcamalar
1 Okul Çimento
2 Hastane Demir
3 Sağlık Merkezi Hazır Beton
4 100 Yataklı Öğrenci Yurdu Kapılar, Dolaplar
5 100 Yataklı Çocuk Yuvası Mobilya
6 100 Yataklı Yetiştirme Yurdu Demirbaş
7 100 Yataklı Huzurevi Makine ve Tesisat
8 100 Yataklı Rehabilitasyon Merkezi Hırdavat
9 Cami Diğer Mal Teslimleri
10 Kuran Kursları Hizmetler
11 Gençlik merkezleri

1-Söz konusu tesislerin tadil, bakım ve onarım işlemlerine yönelik teslim ve hizmetler istisna kapsamına girmez.

2-İstisnadan faydalanılabilmesi için ilgili idare ve kuruluşlarla bağış protokolü imzalanması şarttır.

3-İstisna kapsamındaki tesisin inşaatı ile birlikte bağışlanması öngörülen makine, teçhizat ve tefrişatın bağışta bulunacaklara teslimi,
söz konusu makine, teçhizat ve tefrişatın tesisin kullanım amacına uygun olması, mutat olması ve bağış protokolünde açıkça belirtilmiş olması kaydıyla istisna kapsamında değerlendirilir.
B-Firmalarca Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Harcamalarda KDV Ödenmemesi İçin hangi İşlemler Yapılmalıdır?

1-Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere inşa edilecek tesislere ilişkin ilgili idare ile bağışta bulunacaklar arasında bağış protokolü düzenlenir. Söz konusu protokolde, bağışlanmak üzere inşa edilecek tesisin maliyeti, teknik özellikleri (açık ve kapalı alan, derslik sayısı, yatak sayısı vb.), inşa edileceği alan gibi bilgilere yer verilir.
2-Bağışlanacak tesise ilişkin uygulama projesini hazırlanır ve inşaat ruhsatı alınır.
3-Bağışta bulunacaklar, ilgili idare ve kuruluş tarafından onaylanmış olan mal ve hizmetlere ilişkin listeyielektronik ortamda sisteme girdikten sonra ilgili idare veya kuruluşla imzalanmış bağış protokolü ve inşaat ruhsatının bir örneğiyle birlikte, istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar.

3-İstisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak mal ve hizmet miktarı ve tutarı yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan satıcı, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.
4-Satıcı mükellefin iade talebi, bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
5-İstisna kapsamındaki mal ve hizmetlerin KDV ödenerek satın alınması da mümkün olup bu şekilde yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödenen KDV, bağış yapacaklara iade edilir.
C- Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Satışlara İlişkin KDV Nasıl Beyan Edilir?
1-Bu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı vergilendirme dönemine ait

KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının,
“Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda,
333 kod numaralı “Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere Bağışlanan Tesislerin İnşasına İlişkin İstisna”
satırı aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın “Teslim ve Hizmet Tutarı” sütununa

istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutarı, “Yüklenilen KDV” sütununa bu teslim ve hizmetlere ilişkin alış ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmalıdır.
2-KDV ödeyerek proje kapsamında mal ve hizmet alan KDV mükellefleri tarafından bu tutarlar, KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunun 444 kod numaralı “Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere Bağışlanan Tesislerin İnşasına İlişkin Ödenen KDV” satırında beyan edilir.
D- Cami ve Okul Yapımı İçin Yapılacak Satışlara İlişkin KDV İadesi Nasıl Alınabilir?
Bağış yapacaklara istisna kapsamında satış yapanların iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
- Standart iade talep dilekçesi
- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Satış faturaları listesi
- İstisna belgesinin örneği ile proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği
Yasal Dayanak:
Resmi Gazete Tarihi ve Numarası Yasal Dayanak
06.04.2018 - 30383 7104 Sayılı KDV Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
06.07.2018 - 30470 19 Seri Numaralı KDV Genel Uygulama Tebliği

17.07.2018
Kaynak : http://www.muhasebetr.com

[Ahmet Barlak]

Bağış ve Yardımlarda KDV

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b maddesine göre kanunun 17/1 inci maddesinde sayılan, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, döner sermayeli kuruluşlara, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, siyasî partiler ve sendikalara, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıklarına, kamu menfaatine yararlı derneklere, tarımsal amaçlı kooperatiflere ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisna olacağı belirtilmiştir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, bağışın yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara yapılmasının gerekliliğidir.

Ek olarak 7104 Nolu Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazi Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 4. maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanunun 13. maddesine aşağıdaki k bendi eklenmiş ve aşağıdaki teslim ve hizmetler KDV’den müstesna edilmiştir.

“k) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetimine tabi yaygın din eğitimi verilen tesisler, Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler.”

Bu bende göre yukarıda sayılan yerlere bağış yapacak kimselere yapılan teslim ve hizmetler KDV’den müstesna edilecek ve ilgili belgelerde KDV hesaplanmayacaktır.

KDV Kanunu 30. maddesi olan “İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi”nin birinci fıkrasının a bendine aşağıdaki parantez içi hüküm eklenmiş olup, 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

“Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez:

a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası (Bu Kanunun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), © ve (d) bentleri ile (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentleri uyarınca katma değer vergisinden istisna edilen işlemler hariç) ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi”

Bu değişikliğe göre de, 30. maddede sayılan indirilemeyecek katma değer vergilerine bir istisna getirilmiş, 17/2 b ve c bentlerinde bulunan bağış ve yardım çerçevesinde ilgili KDV’lerin indirileceği hüküm altına alınmıştır. Özet olarak, bahsi geçen bentlerle ilişkili olan bağış ve yardımların KDV’si indirilebilmektedir.

Bağış ve Yardımlara Örtülü Kazanç Dağıtımı Çerçevesinden Bakarsak…

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesine göre ortakla ilişkili kişi, kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır. Buradan yola çıkarak bağış ve yardımlarda transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinin de göz önüne alınması gerekmektedir. İlişkili kişilerin nakden, hak ya da mal şeklinde birbirlerine yaptıkları bağış ve yardımların indirim konusu yapılması mümkün olmamaktadır.

Sermaye Piyasası Kanunu’nda Bağış ve Yardımlar Nasıl Ele Alınıyor?

Halka açık şirketlerin bağış yapabilmesi için esas sözleşmede bağışlarla ilgili bir hükmün yer alması gerekmektedir. Yapılacak bağışın sınırı ortaklık genel kurulunca belirlenmektedir. Esas sözleşmede belirtilmez ise bu sınırı genel kurul belirler. Ortakların ilgili hesap döneminde yapmış olduğu bağışlar dağıtılabilir dönem karına eklenir. Kar dağıtım tablosu hazırlanırken bu husus atlanmamalıdır.

Bağış ve ödemeye ilişkin bilgiler olağan genel kurulda pay sahiplerinin bilgisine sunulduğu gibi Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayınlanan özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde kamuya duyurulmalıdır.

Yatırım Aşamasındaki Şirketler Bağış ve Yardımları Nasıl Değerlendirmeli?

Yatırım aşamasındaki şirketler, yıllara sari inşaat işi ya da maden arama sürecinde olan vb. özellikli durumlardaki vergi mükellefleri, gelir ve giderleri için her yıl kar, zarar beyan etmeyebilir. Bu nedenle genellikle işin bittiği sene firmaların vergi matrahı oluşmaya başlar.

İlk olarak bu işletmenin esas faaliyet konusundan kaynaklanmayan bir gelir nedeniyle kurum kazancı oluşmuş ise, çıkan kurum kazancı üzerinden bağış ve yardımın çeşidine göre indirim konusu yapılıp yapılmayacağı değerlendirilmelidir. Ama çoğunlukla yatırım aşamasında olan işletmelerin iş bitene kadar kurum kazancı oluşmaz. Daha önceden de belirttiğimiz üzere bağış ve yardımın yapıldığı yıl kurumun kazancı bulunmuyor ise, bu bağış ve yardımdan sonraki yıllarda yararlanılması mümkün değildir. Çünkü her ne kadar yatırım sürecini tamamlayıp, ilgili tutarları gelir tablosuna aktaracak olsak da, bunu yatırımın bittiği ve işletme aşamasına geçtiğimiz yıl yapabileceğimizden, bağış ve yardımların matrahtan indirilebilmesi devretmeyen bir hak olduğu için, bu tutarları vergi matrahımızdan indirilmesi de mümkün olmayacaktır.

Okul Bağışının Kamu Arazisine ya da Özel Araziye Yapılması Arasındaki Farklar Nelerdir?

1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde, bağışlanmak üzere kamu arazisi üzerine okul yapılması halinde, söz konusu okul inşasına ilişkin olarak yapılan harcamaların, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği açıklanmıştır.

Örneğin 2018 yılında iki ayrı mükellef okul inşaatına başlamıştır. Bu kişilerden ilki okul inşaatını kamu arazisine ikincisi ise okul inşaatını özel araziye yapmıştır. 2019 yılında da inşaatlar tamamlanmış olup, iki mükellefin de 2018 yılında kurum kazancı çıkmamıştır. 2019 yılında ise iki mükellefin de okul inşaatı harcamalarından daha yüksek bir kurum kazancı oluşmuştur. Tebliğ hükümlerine göre özel arazisi üzerine okul inşaatı yapan mükellef gerek 2018 gerekse 2019 yılında gerçekleştirdiği okul inşaatına ilişkin harcamaların tamamını, bağışın gerçekleştiği 2019 yılında beyanname üzerinde indirim konusu yapacaktır.

Kamu arazisine okul inşaatı yapan mükellefin ise, ilk paragrafta bahsedilen tebliğ açıklamasına göre, 2018 yılında yaptığı harcamaları 2018 yılının kazancından düşmesi gerekecektir. Fakat mükellefin 2018 yılında kurum kazancının çıkmaması nedeniyle bu indirimden yararlanamayacağı, indirimin tutarının da sonraki yıla devredemeyeceği düşünüldüğünde mükellef aleyhine bir sonuç ortaya çıkmaktadır.

Sonuç Olarak...

Devlet, ülke için yararlı olabilecek faaliyetleri desteklerken, çeşitli vergi kanunları aracılığı ile, kurumsal yarar sağlayan bağış ve yardımların mükelleflerin kazançlarından indirim yapabilmesine imkan sağlamıştır. Böylelikle hem kamusal hizmetler yerine getirilebilmekte, kamunun ihtiyacı olan alanlara vergi mükellefleri yönlendirilebilmekte, hem de vergi mükelleflerinin bu bağış ve yardımları vergi matrahlarından düşebilmesine imkan tanımıştır. Bu yazımızda bağış ve yardımların vergi mevzuatımız karşısındaki durumu ve bu konudaki tartışmalı alanlar ortaya konulmaya çalışılmış, yapılan bağış ve yardımların, matrahın tespitinde nasıl dikkate alınacağına ve hangi konulara dikkat edilmesi gerektiğine ilişkin özet bilgilere yer verilmiştir.

(*) Gelir İdaresi Başkanlığı Diyarbakır Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 18.02.2012 tarihli B.07.1.GİB.4.21.15.01-KV-2012/32-3 sayılı özelgeye göre Valiliğe bağlı Hizmet Vakfı ve Kaymakamlığa bağlı Köylere Hizmet Götürme Birliği yukarıda yer alan kuruluşlar arasında sayılmaması sebebiyle bağışın kurum kazancından indirilmemesi gerektiği belirtilmiştir.

Yazarlar: Özlem Atay (Vergi, Müdür) & Esra Önder İnal (Vergi, Müdür Yardımcısı)