3. SEVK FİŞİ
.
Sevk fişi 3213 Sayılı Maden Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değişik 240ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan taşıma irsaliyesindeki bilgileri ihtiva eden beyan niteliğinde belge olarak tanımlanmıştır.
Maden Kanununun uygulanması ile ilgili usul ve esasları düzenleyen Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğinin, Maden Sevkiyatı başlıklı 47. Maddesinin 3. Fıkrasında ise sevk fişiyle ilgili olarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
.
“ Sevk fişleri, Vergi Usul Kanununun 240.ıncı maddesinde yer alan taşıma irsaliyesindeki bilgileri taşır ve mezkûr Kanunun 230 uncu maddesinde yer alan sevk irsaliyesi niteliğinde olup sevk irsaliyesi yerine geçer. Genel Müdürlük, mahalli mülki idare amirlikleri veya il özel idareleri tarafından görev verilen yetkili kişiler, ruhsat sahasında açılan ocaktan doğrudan satışlarda, stok alanları, kırma eleme tesisi veya zenginleştirme tesislerine kadar yapılan birincil sevkiyatlarda maden sevkiyatının Genel Müdürlüğe ait sevk fişi ile yapılıp yapılmadığını takip ve denetleyerek Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem yapar.”
Gerek Maden Kanunu gerekse Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yapılan tanımlarda geçen Vergi Usul Kanununun 240'ıncı maddesi ise; anılan kanunda,
"...A) Taşıma irsaliyeleri: Ücret karşılığında eşya nakleden bütün gerçek ve tüzel kişiler naklettikleri eşya için, 209'uncu maddede yazılı bilgilerle, sürücünün ad ve soyadı ve aracın plaka numarasını ihtiva eden ve seri ve sıra numarası dahilinde teselsül eden irsaliye kullanmak zorundadırlar. Bu irsaliyenin bir nüshası eşyayı taşıttırana, bir nüshası eşyayı taşıyan aracın sürücüsüne veya kaptanına verilir ve bir nüshası da taşımayı yapan nezdinde saklanır. Bu bent hükmü nakliye komisyoncuları ile acenteleri de kapsar” şeklinde tanımlanmıştır.
Yukarıya alınan kanun ve yönetmelik hükümlerinden, sevk fişinin, taşıma irsaliyesinde bulunması gereken bilgileri içeren, sevk irsaliyesi niteliğinde, sevk irsaliyesi yerine geçen, üretilen madenlerin birincil sevkiyatlarında kullanımı zorunlu, Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından bastırılıp, dağıtılan beyan niteliğindeki bir belge olduğu anlaşılmaktadır.
.
3.1 Sevk Fişi Düzenlenmesi Zorunlu Olan Sevkiyat ve Satışlar
Sevk fişi düzenlenmesi zorunlu olan ve birincil sevkiyat olarak tanımlanan sevk işlemleri şunlardır.
1- Ruhsat sahasında açılan ocaktan yapılan doğrudan satışlar,
2- Ocaktan stok alanlarına yapılan birincil sevkiyatlar
3- Ocaktan kırma- eleme tesisi veya zenginleştirme tesisine kadar yapılan birincil sevkiyatlar.
Madenin yukarıdaki şekilde olan sevk işlemlerinde Maden İşleri Genel Müdürlüğünden alınan sevk fişlerinin kullanımı zorunludur. Doğrudan satışlarda sevkiyat güzergahı üzerinde kantar bulunması durumunda sevk fişine ayrıca kantar fişinin de eklenmesi gerekir.
Stok sahasından yapılan doğrudan satışlarda veya kırma- eleme, zenginleştirme tesislerinde işleme tabi tutulduktan sonra yapılan ikincil sevkiyatlarda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230. Maddesinin 5. Bendine göre düzenlenmiş sevk irsaliyelerinin kullanılması yeterlidir. İstisnai bir düzenleme olarak, altın, gümüş, platin gibi kıymetli metallerin zenginleştirme tesislerinde işlendikten sonra elde edilen ürünlerin ikincil sevkiyatlarında da Maden İşleri Genel müdürlüğünden alınan sevk fişi kullanılır.
.
3.2 Ruhsat Alanı İçindeki Sevkiyatlarda Belge Düzeni
Ruhsat alanında üretilen tüvanan madenin karayolu güzergahına çıkmadan saha içinde veya mücavirinde bulunan stok yerlerine veya zenginleştirme tesislerine sevkiyatında, yol durumu ve ocak ile zenginleştirme tesisleri arasındaki uzaklık dikkate alınarak;
1- Sevkiyatın ocaktan önce taşıma araçları, sonrasında konveyör ile yapılması durumunda her vardiya sonunda otomatik kantar ölçme sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
2- Sevkiyatın ocak ağzından doğrudan konveyör sistemi ile yapılması durumunda, her vardiya sonunda otomatik kantar ölçme sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
3- Sevkiyatın ocaktan taşıma araçları ile yapılması durumunda, ağırlık/hacim belirlenerek yirmi dört saat içinde ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
.
3.3 Sevk Fişi Düzenlenmeden Yapılan Sevkiyatlarda Uygulanacak Cezai Yaptırımlar
Sevk fişi olmaksızın maden sevk edildiğinin tespit edilmesi durumunda, sevk edilen madene el konularak madenin ocak başı satış fiyatının beş katı tutarında idari para cezası kesilir. Ancak sevk fişi olmaksızın maden sevk eden ruhsat sahibi ise, bu takdirde madene el konulmaz. Sadece idari para cezası kesilir. Sevk fişi düzenlenmesine rağmen, fiş üzerinde yer alan bilgilerden madenin miktarı, sevk tarihi, ruhsat numarası, madenin cinsi, sevk güzergahı gibi bölümlerin eksik veya hatalı doldurulduğunun tespiti halinde de fişler geçersiz sayılarak bu durum fişsiz sevkiyat olarak değerlendirilir.
.
3.4 Usulsüz Sevkiyatlarda Uygulanacak Cezai Yaptırımlar
Sevk fişi olmadan yapılan sevkiyat ile, usulsüz sevkiyat farklı kavramlardır.
Sevk fişi ile belgelendirilmesi zorunlu olan madenin Vergi Usul Kanununa hükümlerine göre düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile yapılması veya sevkiyat sevk fişi ile yapılmasına rağmen fişin aynı ruhsat sahibinin başka bir ruhsat sahasında kullanılması, sevk fişinin üretim hakkı olmayan ruhsat sahalarında veya başka bir kişiye ait ruhsat alanlarında kullanılması durumları usulsüz sevkiyat olarak nitelendirilir. Bu durumda;
.
a- Sevk fişi ile belgelendirilmesi zorunlu olan madenin sevki, bu zorunluluğa uyulmaksızın Vergi Usul Kanununa hükümlerine göre düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile yapılmış ancak devlet hakkı ödenmiş ise ruhsat sahibinin uyarılması dışında Cezai bir yaptırım uygulanmaz. Ancak aynı işlemin tekrarında alınan teminat irat kaydedilir.
.
b- Sevkiyat sevk irsaliyesi ile yapılmış, ancak devlet hakkı ödenmemiş ise, devlet hakkı gecikme zammı ile birlikte tahsil edilerek ruhsat sahibi uyarılır. Aynı işlemin tekrarı halinde alınan teminat irat kaydedilir.
.
c- sevkiyat sevk fişi ile yapılmasına rağmen, fiş ruhsat sahibinin üretim hakkı bulunan başka bir ruhsat sahasında kullanılmış ise, devlet hakkının ödenmiş olması kaydıyla uyarma dışında başkaca bir cezai işlem yapılmaz. Tekrarında teminat irat kaydedilir.
.
d- Sevk fişi ruhsat sahibinin kendisine ait ancak üretim hakkı bulunmayan bir sahada kullanılmış ise, madene el konularak, madenin ocak başı satış fiyatının iki katı tutarında idari para cezası kesilir.
.
e- Sevk fişinin ait olduğu ruhsat dışında başka bir kişiye ait ruhsat alanında kullanılması durumunda sevk fişini kullanan ve kullandıran ruhsat sahipleri uyarılır. Tekrarında teminatları irat kaydedilir.
KAYNAK: http://kokerymm.com/makaleler/maden-isletmelerinin-urettikleri-madenleri-sevkinde-vuk-ve-maden-kanunu-hukumlerine-gore-duzenlemeleri-gereken-belgeler-sevk-irsaliyesi-sevk-fisi-uygulamasi/27
MADEN SEVK FİŞİ YERİNE , SEVK İRSALİYESİ KULLANILMASI
