|
BANKA HAREKETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
BANKA HAREKETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
BANKA HAREKETLERİNİN İZLENMESİ VE MUHASEBESİ
TL ve yabancı para üzerinden bankalarda açılan hesaplara;
Para yatırmak,
Para çekmek,
Çek düzenlemek,
Faiz ödemek,
Diğer çeşitli işlemler yapılmaktadır.
Bankalarla olan ilişkiler 102 BANKALAR hesabında alt hesaplar açmak yoluyla izlenir.
Bankaya yatırılan paralar 102 BANKALAR hesabının borcuna,
Bankada çekilen paralar 102 BANKALAR Hesabının alacağına kayır edilir.
Borç kalanı hesaptaki YTL. yada yabancı para mevcudunu gösterir.
Banka hesabının planlanmasını aşağıdaki gibi örneklendire biliriz.
102 BANKALAR
00 YTL Mevduat
00 Vadesi Mevduat
01 Vadeli Mevduat
01 YP.Mevduat
00 Dolar
00 Vadesiz Mevduat
01 Vadeli Mevduat
01 Euro
00 Vadesiz Mevduat
01 Vadeli Mevduat
02 Siterlin
00 Vadesiz Mevduat
01 Vadeli Mevduat
Banka işlemlerinin izlenmesi;
Bankaya yatırılan paralar 102 BANKALAR hesabının borcuna,
Bankadan çekilen paralar 102 BANKALAR hesabının alacağına,
Borç kalanı hesaptaki YTL yada Yabancı para mevcudunu gösterir.
ÖRNEK: Çeşitli İşlemler sonucunda Bankaya Nakit Girişi:
500,00 YTL (90,00 YTL KDV) peşin mal satmak yoluyla YTL vadesiz hesaba,
Alıcılardan 1.000 $ karşılığı 1.450,00 YTL tahsil etmek yoluyla YP vadesiz Hesaba,
250,00 YTL alacak senedi tahsil etmek yoluyla YTL vadesiz hesaba,
800,00 YTL kasadan para yatırmak yoluyla vadeli Euro hesabına para girmiş ise;
Bu işlemlerin toplu muhasebe kaydı;
Bankaya çeşitli nakit girişinin muhasebe kaydı:
----------------------------------------/------------------------------------------
102 BANKALAR 3.090,00
00 YTL Mevduat
00 Vadesiz Mevduat 840,00
01 YP Mevduat
00 Dolar 1.450,00
00 Vadesiz Mevduat
01 Euro 800,00
01 Vadeli Mevduat
100 KASA
01 YTL Kasası 800,00
120 ALICILAR
01 xxxxxx 1.450,00
121 ALACAK SENETLERİ
01 Tahsildeki senetler. 250,00
391 HESAPLANAN KDV
01 Mal ve Hizm KDV 90,00
600 YURTİÇİ SATIŞLAR
01 Ticari mal satışı 500,00
-------------------------------------/---------------------------------------------------
Çeşitli İşlemler Sonucu Bankadan Nakit Çıkışı;
826.00 YTL KDV dahil peşin mal almak yoluyla
Satıcılara 500 $ karşılığı 725,00 YTL ödemek.
700 YTL senetli borç ödemek,
400 YTL kasada kullanmak suretiyle bankadaki vadesiz mevduat hesabından para çekilmiştir.
Bankadan çeşitli nakit çıkışlarının kaydı;
------------------------------/------------------------------------------------------
100 KASA
01 YTL Kasası 400,00
153 TİCARİ MALLAR
01 Ticari Mal Alışları 700,00
191 İNDİRİLECEK KDV
01 Mal ve Hizmet kdv 126,00
320 SATICILAR
01 Hüseyin URAY 725,00
321 BORÇ SENETLERİ
01 Vadeli senetler 700,00
102 BANKALAR
00 YTL Mevduat hesabı
00 Vadesiz Mevduat Hesabı 1.926,00
01 YP Mevduat hesabı
00 Dolar
00 Vadesiz Mevduat 725,00
---------------------------------/------------------------------------------------------
BANKA TARAFINDAN İŞLETME YARARINA FAZİ HESAPLANMASI(*):
Bankada bulunan mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirlerine vadelerine göre GVK.Mad.94’de belirtilen oranlarda Gelir Vergisi, hesaplanır.
İşletme Yararına hesaplanan Faiz:……………………………. 750,00 YTL
Gelir Vergisi(750,00 YTL x %15)……………………………. 112,50 YTL
Net Faiz ……………………………. 637,50 YTL
Hesaplanan net faiz tutarı 102 BANKALAR hesabına borç,
Kesilen Vergi ve fonlar 193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR hesabına borç,
Toplam faiz Tutarı 642 FAİZ GELİRLERİ Hesabına alacak yazılır.
Muhasebe Kaydı:
------------------------------/------------------------------------------------
102 BANKALAR 637,50
01 YTL Mevduat
01 Vadeli Mevduat
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR 112,50
01 Gelir Vergisi
642 FAİZ GELİRLERİ 750,00
01 Mevduat Faiz Gelirleri
------------------------------/----------------------------------------------------
BANKADAKİ VADELİ MEVDUAT HESAPLARININ VERGİLENDİRİLMESİ
Öteden beri vadeli mevduat hesaplarında faiz tutarı,vadenin bitiminde hesaplanmakta,o yılın dönem sonuçlarına gelir olarak aktarılmaktayken; Maliye Bakanlığı yayımlamış bulunduğu 67 No’lu KVGT. İle bu uygulamayı değiştirerek; vadeli mevduatlarda,vadenin sonraki takvim yılına sarkması durumunda “değerleme gününe” kadar geçen süreye ilişkin “işlenmiş faizlerin” tespit edilerek “tahakkuk yoluyla” gelir yazılması şeklinde,uygulamayı değiştirmiştir.
Yargı organı; 57 No’lu KVGT ile getirilen vadeli mevduatların değerleme gününe kadar işlenmiş faizlerin hesaplanarak “tahakkuk yoluyla” gelir yazılması “yargı kararıyla “ iptal edilmiştir(Dan.4.d.200/1339 sayılı karar).
Maliye bakanlığı’nın da bu karara uyarak eski uygulamaya dönmesiyle “vadeli mevduat faizleri” “vade sonunda” elde edilmiş sayılmakta ve vade tarihinde dönem karına ilave edilerek vergilendirilmektedir.
ÖRNEK: Vadeli mevduat faizlerinin kaydı;
Bir işletmenin vadesi 2008 yılında dolacak vadeli mevduat hesabının tutarı 5.000,00 YTL faiz oranı yıllık %60, vadeli mevduatın 2007 yılında ait süresi 5 ay ise;
2007 yılına ilişkin faiz geliri …………………………………………….1.250,00 YTL
(5.000,00 YTL x 0,60 x 5 / 12 )
Yıl sonunda faiz geliri tahakkuk yoluyla gelir işlenir.
Faiz Gelirinin Tahakkuku;
-------------------------/--------------------------------------
181 GELİR TAHAKKUKLARI
01 Faiz Gelirleri
642 FAİZ GELİRLERİ
01 Mevduat Faiz Gelirleri
2007 ilişkin faiz tahakkuku
------------------------/----------------------------------------
Vade Sonundaki Kayıt;
Vade sonundaki(2008) yılında faiz gelirinin toplam tutarı 1.500,00 YTL Hesaplanmış ise;
Toplam Faiz geliri…………………………………………………………….1.500,00 YTL
2007 yılı faiz geliri…………………………………………………………(-)1.250,00 YTL
2008 yılı faiz geliri…………………………………………………………… 250,00 YTL
Yapılacak Kesintiler;
Gelir vergisi kesintisi (1.500,00-YTL x %15)…………………………………...225,00 YTL
Net Faiz geliri(1.500,00-225,00 YTL)…………………………………………1.275,00 YTL
2008 yılında vade sonundaki kayıt;
---------------------------------/--------------------------------------------------------
102 BANKALAR 1 275,00
01 Vadeli Mevduat
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR 225,00
01 Gelir Vergisi
181 GELİR TAHAKKULARI 1.250,00
01 faiz gelirleri
642 FAİZ GELİRLERİ 250,00
01 vadeli mevduat faiz gelirleri
------------------------------------/------------------------------------------------------
Tahakkuk Eden Banka Faizleri
Dönem sonu itibariyle bankadali “mevduatlardan” vadesi gelecek yıla sarkan hesapların “işlenmiş faizleri” saptanarak TMS. Gereğince “Tahakkuk yoluyla” gelir yazılır. Vergi yasalarına göre. Faiz gelirleri vade sonunda elde edilmiş sayıldığından ;gelir yazılan tutar olduğu dönem sonuçlarına dahil edilerek vergilendirilir.
|
BANKA HAREKETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
