YAŞ ŞARTI HARİÇ EMEKLİLİK ŞARTLARINI YERİNE GETİRENLERİN KIDEM TAZMİNATI ALMA DURUMU

[Muradiye Karabulut]

15 Yıl 3600 Gün Şartı İle İstifa Eden Her Çalışan Kıdem Tazminatını Alabilir Mi?

AKTİF 25 AĞUSTOS 2014.

Tahmini okuma süresi: 2dk

15-yil-3600-gun-sarti-ile-istifa-eden-kidem-tazminatini-alabilir-miYazımızda birçok bilgi paylaşım sitesinde sıkı sık bahsedilen ve tam olarak konuya açıklık getirilemeyen İstifa edilmesi halinde hangi şartlarda Kıdem tazminatı alınacağı konusunda bilgi vereceğiz. Birçok haber ve bilgi paylaşım sitesinde yer alan 15 yıl 3600 gün prim şartını yerine getiren çalışanların kıdem tazminatını hak ettiği yönünde bilgiler yer almaktadır.

15 Yıl 3600 Gün Prim Şartı Tek Başına Yeterli Midir?

Mülga 1475 Sayılı İş Kanunun yürürlükte bulunan 14. Maddesine istinaden, İstifa edilmesi halinde hangi şartlarda Kıdem tazminatı alınacağı konusunda en önemli ayrıntı İlk işe giriş tarihidir. 15 yıl 3600 gün şartını yerine getiren ve kıdem tazminatı almaya hak eden çalışanların, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılık süresinin başlamış olması gerekmektedir. Yani Kıdem Tazminatı ödenmesine ilişkin şartlardan birisi 15 yıl ve 3600 gün sigortalılığın yerine getirilmesidir. Buna göre, 08.09.1999 tarihinden önce işe başlayan sigortalılar, adına emeklilik için sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup emekli yaşını beklemeleri halinde kıdem tazminatı ödenmektedir. 15 yıl ve 3600 gün sayısının aynı işyerinde tamamlanması gerekmiyor. Bu süreler farklı işyerlerinde tamamlanabilir.

Burada belirtmek istediğimiz diğer bir durum ise hak edilen kıdem tazminatının son ayrılan işyerindeki çalışma sürelerine esas teşkil eden değer üzerinden hesaplanmaktadır.

Örneğin;

Aydın Bey’ in İlk işe giriş tarihi 08.09.1990 ve belirli aralıklarla sigortalı olarak farklı işyerlerinden çalışma bildirimleri ile Toplamda da 4000 gün sigorta bildirimi olduğunu varsayalım. 20 Ağustos 2014 tarihi itibarı ile yaklaşık 6 yıldır ise A şirketinden sigortalı bildirimi olduğu yönünde bir hesaplama yaparsak;

Aydın Bey

ilk işe giriş tarihi olarak 08.09.1990 ve Kanunun aradığı 15 yıl 3600 gün prim ödeme gün sayısını fazlası ile doldurmuş olacaktır.

Burada önemle hatırlatmak isteriz ki Aydın Bey 15 yılın kıdem tazminatını değil, Kanunun aradığı şartları doldurduğu A şirketindeki 6 yıllık çalışması karşılığındaki kıdem tazminatını hak etmektedir.

08.09.1999 Ve 30.04.2008 Tarihleri Arasında İlk Defa İşe Girenler?
08.09.1999 ve 30.04.2008 tarihleri arasında işe girenlerden erkeklerde 60 yaşını doldurmuş olması, kadınlarda 58 yaşını doldurmuş olması kısmi emeklilik şartından yararlanacağı için, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile yaşı beklemek üzere istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılacaktır. 


01.05.2008 Tarihinden Sonra İlk Defa İşe Girenler?
01.05.2008 den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve 5400 prim günü koşullarını sağlamaları ve yaşı beklemek üzere işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.

SONUÇ:

15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme şartını yerine getirenlerin istifa etmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanması için , ilk işe giriş tarihi 08.09.1999 tarihinden önce olmalıdır.

08.09.1999 ve 30.04.2008 tarihleri arası ilk işe giriş bildirimleri olan çalışanlar ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile yaşı beklemek üzere istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.

01.05.2008 den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve 5400 prim günü koşullarını sağlamaları ve yaşı beklemek üzere işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.

Kıdem tazminatının alınabilmesi için işten ayrılma dilekçesinde, işten ayrılma nedeninin yaş dışında diğer emeklilik şartlarının yerine getirilmesi ve yaşın beklenecek olması şeklinde belirtilmesi gerekmektedir ve işten çıkış işlemi bu maddeye istinaden gerçekleşmelidir. Kıdem Tazminatına hak kazanan çalışanın bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğünden alınacak“ kıdem tazminatına hak kazanmıştır “ ibareli bir yazının işverene ibrazı gerekmektedir.

Burada özellikle belirtmek istediğimiz bir durum vardır. Yukarıda açıkladığımız şartlar ve süreler kıdem tazminatı açısından değerlendirilmektedir. Bu şekilde işten ayrılan ve kıdem tazminatını hak eden çalışanların yine bu şartlara istinaden ihbar tazminatını almaları gibi bir durum söz konusu değildir.

Feti SAVRAN
İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı / Sosyal Güvenlik Denetmeni

 

[Muradiye Karabulut]

YAŞ ŞARTI HARİÇ DİĞER EMEKLİLİK ŞARTLARINI YERİNE GETİREREK SGK TARAFINDAN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR YAZISI ALAN İŞÇİ BAŞKA İŞYERİNDE ÇALIŞABİLİR.


SGK tarafından 08.09.1999 tarihinden önce işe geren 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen sigortalılara 1475 sayılı iş kanununun 14. maddesine göre ‘Kıdem Tazminatı Alabilir’ yazısı verilmektedir.

Bu şekilde başvuru yapılması halinde kıdem tazminatının ödenmesi gerekmektedir. Ancak, sigortalının ihbar tazminatı hakkı olmayacaktır.

Özellikle son dönemlerde 15 yıl ve 3600 günü doldurup kıdem tazminatı alan çalışanların işten ayrıldıktan sonra bir başka işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde anlaşmazlıklar yaşandığı ve çoğunlukla da konunun yargıya intikal ettiği görülmektedir.

T.C. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2012/10954, K. 2013/909, T. 25.1.2013 sayılı kararında 15 yıl ve 3600 günü doldurup işten ayrılan bir kişinin daha sonra başka bir firmada çalışmaya başlaması hakkın kötüniyetli kullanılması olarak değerlendirilemeyeceği belirtilmiştir. Bu karar dikkate alındığında, çalışanın 15 yıl ve 3600 günü doldurup kıdem tazminatı aldıktan sonra başka bir işyerinde çalışlması durumunda işveren tarafından kıdem tazminatının iadesi talep edilemeyecektir.





Dr. Resul KURT* Gözde UYGUR**  

[Muradiye Karabulut]

4/a SİGORTALILARIN YAŞ ŞARTINDAN EMEKLİ OLMA ŞARTLARI

1-) 08.09.1999 GÜNÜNDEN ÖNCE 4/a (SSK) OLARAK SİGORTALI İŞE GİRMİŞ OLANLARIN YAŞLILIKTAN (KISMİ) EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR? [/b][/color]

a-ERKEKLER

506 sayılı kanunun 81/c bendine göre yaşlılık (kısmi) aylığına hak kazanma koşulları aşağıdadır. 
Erkeklerin 4/a (SSK)’lı olarak 3600 güne göre emeklilik şartları 

1. 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmak, 
2. 3600 gün prim ödemiş olmak, 
3. Tablodaki yaş şartını yerine getirmiş olmak, 

1. 23.05.2002 tarihinden önce yerine getirenler 55 Yaşında 
2. 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 Yaşında 
3. 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 Yaşında 
4. 24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 Yaşında 
5. 24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 Yaşında 
6. 24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 Yaşında 

b-KADINLAR

Kadınların 4/a (SSK)’lı olarak 3600 güne göre emeklilik şartları 

1. 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmak, 
2. 3600 gün prim ödemiş olmak, 
3. Tablodaki yaş şartını yerine getirmiş olmak, 

1. 23.05.2002 tarihinden önce yerine getirenler 50 Yaşında 
2. 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 52 Yaşında 
3. 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 54 Yaşında 
4. 24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 Yaşında 
5. 24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 Yaşında 

2-) 09.09.1999 – 30.04.2008 TARİHLERİ ARASINDA 4/a (SSK) OLARAK SİGORTALI İŞE GİRMİŞ OLANLARIN YAŞLILIKTAN (KISMİ) EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR? [/b]

a-ERKEKLER

1- 25 yıllık sigortalı süresini tamamlamış olmak, 
2- 4500 gün prim ödemiş olmak, 
3- 60 yaşını doldurmuş olmak, 
koşuluyla yaşlılıktan (kısmi) emekli olabileceklerdir. 

b-KADINLAR

1- 25 yıllık sigortalı süresini tamamlamış olmak, 
2- 4500 gün prim ödemiş olmak, 
3- 58 yaşını doldurmuş olmak, 
koşuluyla yaşlılıktan (kısmi) emekli olabileceklerdir. 

3-) 01.05.2008 TARİHİNDEN SONRA 4/a (SSK) OLARAK SİGORTALI İŞE GİRMİŞ OLANLARIN YAŞLILIKTAN (KISMİ) EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR? 

5510 sayılı kanunun 28.maddesinin 2 ve 3.fıkralarına göre yaşlılık (kısmi) aylığına hak kazanma koşulları aşağıdadır. 

a-) Erkeklerin 4/a (SSK)’lı olarak 5400 güne göre emeklilik şartları 

01.05.2008 tarihi ve sonrası 4/a (SSK) olarak sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanacaktır. Emeklilik yaşlarının tesbiti 5400 günü tamamladıkları veya tamamlayacakları zamana göre belli olur. 

5400 günü, 
01.05.2008 ile 31.12.2035 tarihleri arasında tamamlayan erkekler 63 yaşında, 
01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlayan erkekler 64 yaşında, 
01.01.2038 gününden sonra tamamlayan erkekler için 65 yaşında, 
geldiklerinde yaşlılıktan (kısmi) emekli aylığı bağlanır. 

b-) Kadınların 4/a (SSK)’lı olarak 5400 güne göre emeklilik şartları 

01.05.2008 tarihi ve sonrası 4/a (SSK) olarak sigortalı olmuş veya olacak kadınlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanacaktır. Emeklilik yaşlarının tesbiti 5400 günü tamamladıkları veya tamamlayacakları zamana göre belli olur. 

5400 günü, 
01.05.2008 ile 31.12.2035 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 61 yaşında, 
01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 62 yaşında,
01.01.2038 ile 31.12.2039 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 63 yaşında,
01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 64 yaşında, 
01.01.2042 tarihinden sonra tamamlayan kadınlar ise 65 yaşında, 

geldiklerinde yaşlılıktan (kısmi) emekli aylığı bağlanır. 


Ancak yaş hadlerinin uygulanmasında, 5400 prim gün sayısı şartını doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır. 
Ancak, 5400 prim gün sayısı, ilk defa 30/4/2008 (hariç) ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için 4600 gün, takip eden yıllarda da 5400 günü geçmemek üzere 100’er gün artırılmak suretiyle uygulanır. 

Önemli= 4/a (SSK) sigortalıları için 5510/geçici 6-7. Fıkra (b) bendine göre aylığa hak kazanma koşulları aşağıdadır. 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.05.2008 – 31.12.2008 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61- Erkek 63 yaşında ve 4600 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2009 – 31.12.2009 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 4700 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2010 – 31.12.2010 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 4800 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.11.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 4900 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61- Erkek 63 yaşında ve 5000 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2013 – 31.12.2013 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 5100 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2014 – 31.12.2014 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 5200 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2015 – 31.12.2015 tarihleri arasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 - Erkek 63 yaşında ve 5300 gün prim ödemiş olması halinde, 

- Sigortalılık süresinin başlangıcı 01.01.2016 ve sonrasında olanlar, tahsis talep tarihinde En az Kadın 61 – Erkek 63 yaşında 5400 gün prim ödemiş olması halinde, 

Yaşlılıktan (kısmi) aylık almaya hak kazanırlar.