ASLI KAYBOLAN ALIŞ FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Murat ÇELK
Seranit Granit Seramik A.S.
Muhasebe Müdür Yrd.
murat-celik@hotmail.com
ASLI KAYBOLAN ALIS FATURALARININ MUHASEBE KAYITLARINA SLENMES
Tarih: 03.06.2008
I-GRS
Rekabetin her geçen gün arttıgı piyasa kosullarında sirketler ülke sınırı tanımadan ürünlerini
her noktaya ulastırmanın derdine düstügü bir ortamda sadece ticari faaliyetin sürdürüldügü bölgede
degil tüm dünya genelinde yapılabilir hale gelmesi bir takım sorunları da beraberinde getirmis oldu.
Müsterisinden ya da satıcısından almıs oldugu malın faturasını kaybetmesi yüzünden sorun
yasamayan meslek mensubu kalmamıstır herhalde.
Birçogumuzun basından geçen fatura kaybolması olayı karsı tarafın faturanın fotokopisi
üzerine "ASLI GBDR" yazarak kaseleyip imzalaması yoluyla çözüm yoluna gidilmektedir. Peki
bu tarz uygulamaların maliye tarafından ispat edici ya da kabul edilebilir bir belge olmadıgının
acaba farkında mıyız?
II-YASAL DAYANAK
Bilindigi gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229'uncu maddesinde fatura; satılan emtia
veya yapılan is karsılıgında müsterinin borçlandıgı meblagı göstermek üzere emtiayı satan veya isi
yapan tüccar tarafından müsteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıstır. Aynı Kanunun
231/3'üncü maddesinde, "Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek
düzenlendigi takdirde her birine kaçıncı örnek oldugu isaret edilir." hükmü yer almaktadır. Bu
hüküm uyarınca; faturaların bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenmesi mecburiyeti bulunmakta olup,
söz konusu faturaların aslı ile örneginin aynı bilgileri içermesi gerekmektedir.
Diger taraftan, Katma Deger Vergisi Kanununun 29/1-a maddesinde, mükelleflerin
yaptıkları vergiye tabi islemler üzerinden hesaplanan katma deger vergisinden bu Kanunda aksine
hüküm olmadıkça faaliyetlerine iliskin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla
hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'ni indirebilecegi 29/3'üncü
maddesinde ise; indirim hakkının vergiyi doguran olayın vuku buldugu takvim yılı asılmamak
sartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildigi vergilendirme döneminde kullanılabilecegi
hüküm altına alınmıstır.
Ayrıca aynı Kanunun 34/1'inci maddesinde KDV'nin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca
gösterilmek ve bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecegi
belirtilmistir. Buna göre yukarıda belirtilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; kaybolan faturanın
yerine kayıtlara uygun noterden tasdikli bir örneginin (Bu örnek üzerine, "Zayi olan aynı tarih ve
sayıyı tasıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmistir." seklinde noterce serh
düsülmesi gerekir.) kullanılması mümkün bulunmaktadır. Öte yandan muhtelif sebeplerle kaybolan
faturanın yerine geçen noter onaylı örneginin kanuni defterlere kaydedilmesi sartıyla söz konusu
faturada bulunan KDV'nin indirim konusu yapılacagı da tabiidir.
III-EKSK YAPILAN UYGULAMALARIN SAKINCALARI
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge
düzenledigi veya kullandıgı tespit edilenler bu hususun kendilerine teblig edildigi tarihi takip eden
aybasından itibaren ikinci sınıf tüccarlara iliskin hükümlere tabi olacaklardır.
Birinci sınıf tüccarlar aslı kaybolan faturaları muhasebe kayıtlarına alabilmeleri için faturayı
düzenleyen firma tarafından noterden tasdik edilerek, tasdik edilen örnegin üzerine "Zayi olan aynı
tarih ve sayıyı tasıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmistir." Seklinde bir
açıklamanın yazılması gerekmektedir.
IV- SONUÇ
Aslı kaybolan alıs faturaları satıcı firma tarafından noterden suret tasdiki yapılacak
muhasebe kayıtlarına islenebilir. Suret tasdiki yapılan faturanın üzerine "Zayi olan aynı tarih ve
sayıyı tasıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmistir." Abaresinin yazılması
gerekmektedir. Alısagelen uygulamalarda fatura fotokopisi üzerine ASLI GABADAR ibaresini yazmak
sahte ve muhteviyatı itibari ile yanıltıcı belge kullanmak suçlaması ile karsı karsıya kalmanız
demektir.
Kaynaklar
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Baskanlıgı'nın 17.09.2007/17820 sayılı özelgesi
stanbul Defterdarlıgı Usul Gelir Müdürlügü'nün 30.01.2003/784 sayılı özelgesi
Not: Bu yazı
http://www.MuhasebeTR.com
ASLI KAYBOLAN ALIŞ FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
