İhraç kayıtlı satışta Gümrük Beyannamesinde imalatçı firmanın yanlış yazılması Hk

[Ahmet Barlak]

İhracat beyannamelerinin 44 nolu hanesine imalatçı bilgisinin yazılması, hem tecil edilen verginin terkini; hem de iade konusu verginin gerçek olup-olmadığının tespiti açısından önemlidir. Durum bu minval üzere olmakla birlikte beyanname üzerine imalatçı bilgisinin yazılmamış olması, mali mevzuatımız açısından tecil-terkin işleminin yerine getirilmesine engel değildir. Bu nedenle Vergi Usul Kanununun 3. maddesindeki "işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olması ilkesi" çerçevesinde hareket edilerek, ihraç edilen malların imalatçı tarafından teslim edildiğinin tespit edilmesi halinde tecil-terkin işleminin tekemmül ettirilmesi gerektiği izahtan varestedir. Söz konusu tespitin, YMM raporlarıyla ortaya konulabileceğine dair maliye bakanlığının özelgeleri mevcuttur (Bkz. M.B.:10.02.1995 tarih ve 7844 sayılı özelgesi).



Konuyla ilgili, mali mevzuata genel hatlarıyla değindikten sonra; dikkatlerinizi kendi mecramız olan dış ticaret mevzuatına çekmek isterim:



Bilindiği üzere 01.09.2012 tarih 28398 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) (Seri No: 3) ile ihracat beyannamelerinin belirli alanlarında yapılacak düzeltmeye ilişkin tespit işlemlerine “BD1” kodu eklenmiştir. BD1, Gümrük Kanununun 73 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca beyannamede yapılacak düzeltme işlemlerinin, YGM rehberinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde incelemesini ve sonuçlarının rapora bağlanması işlemini kapsamaktadır.



Dahilde işleme Rejimi kapsamında BİLGE Sisteminde tescil edilen ve Kapanmış statüye gelen ihracat beyannameleri üzerinde, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 73 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca eşyanın tesliminden sonra,



1- Yan sanayici bilgisi,



2- Dahilde İşleme İzin Belge sahibi bilgisi,



konularıyla sınırlı olmak üzere, ihracat beyannamesinin 44 no.lu "Ek bilgi, sunulan belgeler, sertifika ve izinler" alanında yapılması talep edilen düzeltme işlemleriyle ilgili rapor tanzim etme salahiyeti Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine verilmiştir. Hal böyleyken, bu iki konu dışında, yine beyannamenin 44 nolu hanesinde yer alan Dahilde İşleme İzin Belgesiyle ilgili “imalatçı, tedarikçi vb. gibi bilgilerin düzeltilmesi, değiştirilmesi veya beyannamede olmayan söz konusu bilgilerin, sonradan eklenmesine yönelik düzeltme taleplerinin ön şartı olarak gümrük idareleri mükellefleri yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine yönlendirdiği bilgisi alınmaktadır. Yukarıda zikredilen iki konu dışında Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin rapor tanzim edemeyecekleri açıksa da, Gümrük İdarelerinde ve İhracatçı Birliklerinde bu iki konu dışında; İmalatçı bilgisi değişikliği için de Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin rapor tanzim ettikleri; söz konusu raporlara istinaden de Gümrük İdaresi tarafından ilgili beyannameler üzerinde düzeltme işlemleri yapıldığı duyumları, alınmaktadır.



Diğer Yönden gümrük beyannamesi üzerinde “imalatçı firma” bilgisinin kaydedilmesine münhasır bir alan bulunmadığı ancak ihracatçı firmaların isteğine bağlı olarak, gümrük beyannamesinin “Ek Bilgi, Sunulan Belge ve Ön İzinler” başlıklı 44 no’lu sütununa imalatçı firma bilgilerinin kaydedilmesine izin verildiği; fakat bu bilginin gerçekliğinin veya doğruluğunun teyit edilebilmesi için firmanın mali kayıtlarının incelenmesi gerekli olduğundan, söz konusu bilginin ihracat işlemleri sırasında gümrük idaresi tarafından doğrulanmasına imkan bulunmadığı bu nedenle firmaların bu yöndeki taleplerinin reddedilmesi gerektiğine dair genelgeler ve tasarruflu yazılar mevcuttur (Bkz. 2013/20 sayılı genelge;2012/31 sayılı genelge;2009/30 sayılı genelge; 05.01.2006 tarih ve 504 sayılı tasarruflu yazı; 13.04.2006 tarihli 09243 sayılı tasarruflu yazı; 28.07.2005 tarihli 19294 sayılı tasarruflu yazı, 27.09.2004 tarihli 26892 sayılı tasarruflu yazı.)



Dikkat çekici olması hasebiyle, Gümrükler Genel Müdürlüğü nün İhracat Rejimi ile ilgili 13.04.2006 tarihli 09243 sayılı tasarruflu yazısının bir bölümünde aynen “Gümrük beyannamesi üzerinde münhasıran ihraç eşyasının imalatçısına ilişkin bilgilerin kaydedilmesi için oluşturulan bir alan bulunmamaktadır. Bununla birlikte, ihracatçı firmaların isteğine bağlı olarak beyannamenin 44 nolu sütununa imalatçı firma bilgilerinin kaydedilmesi mümkündür. Ancak 44 nolu sütuna kaydedilen bilgisinin doğru olup olmadığının gümrük idaresi tarafından araştırılması ve teyit edilmesi mümkün değildir.” hükmü dikkate şayandır. Yazıda konu edilen araştırma ve teyitleri hali hazırda YGM’ler “Yan Sanayici Bilgisinin değiştirilmesi” hususunda yapmaktadırlar. Yan Sanayici Bilgisinin değiştirilmesiyle ilgili yapılmakta olan araştırma ve inceleme metotlarında, imalatçı, tedarikçi vb. gibi bilgilerin düzeltilmesine yönelik yapılacak araştırma metotlarından farksız olacağından, aynı kefede mütalaa edilmelidir. Eğer YGM’lerin imalatçı, tedarikçi vb. gibi bilgilerin araştırılarak; doğruluğunun teyit edilemeyeceği düşünülüyorsa zaman kaybetmeden “Yan Sanayici” bilgisinin değiştirilmesi yönünde YGM’lere verilen yetkinin de askıya alınmasını akıllara getireceği izahtan varestedir.



“Yan Sanayici Bilgisi” ile aynı araştırma ve inceleme metoduna tabi tutulacak olan “İmalatçı Bilgisi” için yetki karmaşası münasebetiyle, ihracat beyannamelerinin ilgili hanesinde değişiklik yapılamadığından, ihracatçılarımız ciddi anlamda mağdur oldukları bilinmektedir. Gerek 4458 sayılı Gümrük Kanununda; gerekse teknik olarak ihracat beyannamelerinin bahis konusu hanesinde bulunan “imalatçı, tedarikçi vb. gibi bilgilerin düzeltilmesi, değiştirilmesi veya beyannamede olmayan söz konusu bilgilerin, sonradan eklenmesi önünde her hangi bir engel bulunmadığı, ancak konunun araştırma ve incelemeye muhtaç olduğu; buradan hareketle ilgili firmaların mali kayıtları ekseninde hazırlanacak Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri Raporunun (BD1), adeta kangren haline gelmiş olan sorunu çözüleceği değerlendirilmektedir.







Haki DEMİRTAŞ

Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri